تفاوت تنگل (Tangle) و بلاک چین (Blockchain) در چیست؟
بسیاری از کاربران فرض میکنند که تمامی رمز ارزها بر پایه فناوری بلاک چین بوده و از مکانیزمهای اثبات کار و اثبات سهام استفاده میکنند. اما رمز ارزهای نامآشنایی مانند IOTA از بستری کاملا متفاوت بهره میبرند که در آنها مسئولیت اعتباربخشی تراکنشها دیگر بر عهده استخراجکنندگان نبوده و کاربران به صورت همتا به همتا این کار را انجام میدهند. این فناوری که با نام تنگل (Tangle) شناخته میشود، نویدبخش آیندهای روشن برای اکوسیستمهای آنلاین مانند اینترنت اشیا (IoT) است.
تفاوت تنگل و بلاک چین در چیست؟ آیا میدانستید که همه رمز ارزها از بلاک چین استفاده نمیکنند؟ و اینکه یکی از محبوبترین رمز ارزها در بازار از بلاک چین استفاده نمیکند؟ خب، بهتر است در این مورد مطمئن باشید، چرا که در این مقاله با تنگل (Tangle)، یکی از جایگزینهای سیستم بلاک چین، آشنا خواهیم شد. به علاوه، مروری بر IOTA خواهیم داشت که جزو ۲۰ کوین برتر در بازار است و توسعهدهندگان آن اعتقاد دارند که آینده اقتصاد رمزنگاری خواهد بود.
فناوری بلاک چین : مروری مختصر
قبل از اینکه به سراغ تنگل و ویژگیهای مختص به آن برویم، مروری مختصر از فناوری بلاک چین میتواند مفید باشد. آن دسته از خوانندگان که به چنین خلاصهای احتیاج ندارند، میتوانند به سراغ بخش بعدی بروند.
بلاک چین نوعی از فناوری لجر یا دفترکل توزیع شده (Distributed Ledger) است که تاریخچه تراکنشهای ارسالشده از طریق شبکه را ذخیره میکند. اعتباربخشی و پردازش این تراکنشها باعث به وجود آمدن یک اجماع توزیع شده (Distributed Consensus) میشود، بدین معنی که شبکه با تمامی تراکنشهای دریافتی موافقت میکند. برای مثال، هر زمان که در شبکه بیت کوین یک تراکنش پردازش میشود، تراکنش مربوطه به عنوان هش (Hash) (زنجیرهای رمزنگاریشده از اعداد) در یکی از بلاکهای این لجر نگه داشته میشود. به محض اینکه بلاک به ارتفاعی مشخص (محدودیت موجود در مورد تعداد هشهای ذخیرهشده) برسد، بلاک بسته شده و به زنجیرهای از بلاکهای قبلی (نام بلاک چین از این فرآیند آمده است) ملحق میشود. بعد از ساختن یک بلاک، نمیتوان آن را تغییر داد و دادههای آن کاملا تغییرناپذیر خواهند بود.
استخراجکنندگان مسئول پردازش آن دسته از تراکنشها هستند که این بلاکها را به وجود میآورند. برای مثال، زمانی که یک تراکنش را به شبکه بیت کوین ارسال میکنید، یک استخراجکننده معماهای رمزنگاریشده در آن تراکنش را باز میکند تا هش آن را به بلاک فعلی و در حال ساخت اضافه کند. استخراجکنندگان برای حفظ یکپارچگی سیستم حیاتی هستند، چرا که اطمینان حاصل میکنند هر تراکنش معتبر است و اینکه هیچکس از شبکه برای حمله دابل اسپند یا دوبار خرج کردن (Double-spend Attack) استفاده نمیکند.
شبکههای بلاک چینی که از کمک استخراجکنندگان استفاده میکنند، تراکنشها را با استفاده از یک مکانیزم خاص با نام اثبات کار (Proof of Work) پردازش میکنند، یعنی استخراجکنندگان باید به صورت فعالانه با استفاده از کامپیوترهای خود مشغول کار باشند (و در همان حال با یکدیگر به رقابت بپردازند) تا اعتباربخشی تراکنشها را انجام دهند. همچنین مکانیزمهای دیگری مانند اثبات سهام (Proof of Stake) وجود دارند که در آنها اعتباردهندگان انتخاب میشوند تا بلاکها را بر اساس میزان ارزهای ذخیرهشده در والت سهام (Staking Wallet) بسازند. در هر صورت، بلاک چین به لطف یک فرد یا دستهای از افراد به اجماع توزیعشده دست پیدا میکند. این افراد به نودهای شبکه (Network Nodes) وصل شده و تراکنشها را پردازش میکنند.
تنگل چیست؟
در این بخش به تفاوتهای تنگل و بلاک چین میپردازیم. به جای بکارگیری استخراجکنندگان یا اعتباردهندگان که مسئول پردازش تراکنشها هستند، در تنگل کاربرانی که تراکنشها را ارسال میکنند مسئول پردازش تراکنشهای دیگران هستند. به علاوه، دیگر هیچکس نیازی به اجراء نرمافزار اصلی رمز ارز ندارد و برای اعتباربخشی تراکنشها تنها باید به نود شبکه وصل شد.
برای مثال، IOTA از الگوریتم گراف غیر مدور مستقیم (Direct Acyclic Graph) استفاده میکند تا لجر توزیعشده خود را مدیریت کند. این کار به شبکه اجازه میدهد بدون استفاده از فناوری بلاک چین یا ذخیره تراکنشها در بلاک به اجماع توزیعشده دست پیدا کند.
برای انجام این مهم، هر تراکنش در شبکه باید دو تراکنش قبلی را تایید کند تا معتبر شود. بنابراین اگر قصد داشته باشید ۱۰ کوین IOTA به دوست خود ارسال کنید، کامپیوتر شما باید دو تراکنش قبلی را جدا و سپس پردازش کند و در نهایت آنها را در تنگل ذخیره کند. سپس تراکنش شما به صف اضافه شده و توسط یکی دیگر از کاربران شبکه پردازش میشود.
طبق وبسایت و وایت پیپر IOTA، تنگل نسبت به فناوری بلاک چین از چندین مزیت برخوردار است:
- حفاظت غیرمتمرکز: از آنجایی که هر کس در شبکه مسئول بقای سیستم است، هیچ نیازی به استخراجکننده وجود ندارد؛ همچنین از آنجایی که نیازی به استخراجکننده نداریم، شبکه تنگل دیگر در مقابل متمرکزسازی دستگاههای ASIC (مدارهای مجتمع با کاربرد خاص) آسیبپذیر نیست. مسالهای که در بیت کوین و الگوریتم اثبات کار شاهد آن هستیم.
- مقاومت در مقابل کوانتوم: تیم IOTA موارد امنیتی موجود در مقابل محاسبات کوانتوم را به خوبی توضیح میدهد که معمولا امنیت فناوری بلاک چین را تهدید میکنند.
- مقیاس پذیری و پرداختهای خرد: این دو مورد در حال حاضر از بزرگترین مزایای تنگل به حساب میآیند. از لحاظ نظری، افزایش تعداد کاربران در شبکههای تنگل باعث افزایش مقیاس پذیری آنها میشود، چرا که در صورت افزایش تراکنشها در شبکه، افراد بیشتری برای پردازش تراکنشهای قبلی وجود خواهند داشت. به علاوه، مکانیزم اجماع تنگل به لطف این تاییدهای همتا به همتا معمولا کمهزینه و کاربرپسند هستند.
دو نکته آخر برای فهمیدن بازار مورد نظر IOTA کلیدی هستند. سیستم IOTA برای اینترنت اشیا (Internet of Things) – اکوسیستم دستگاههای هوشمند که برای کار کردن از اینترنت استفاده میکنند (مانند Google Home، تلویزیونهای هوشمند و یخچالهای پرزرق و برقی که پیشبینی آب و هوا را هم به شما میگویند) – ساخته شد. در آیندهای که تمامی این ماشینها بخشی از زیرساخت به هم پیوسته دستگاههای اینترنتی را تشکیل میدهند، مطمئنا به ابزاری مناسب برای جابجایی داده و ارزش با هزینهای کم یا ناچیز نیاز خواهیم داشت. از لحاظ نظری، تنگل چنین تراکنشهایی را ممکن میسازد، به گونهای که دیگر با مشکلات موجود در شبکه بیت کوین روبرو نخواهیم شد (که در حال حاضر از مقیاس پذیری مناسبی برخوردار نیست).
به این جهت میگوییم “نظری” که IOTA و تنگل بیشتر مانند موهبتی الهی برای مشکلات مقیاس پذیری و پرداختهای خرد به شمار میآیند و این شبکه هنوز در مقیاس گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است. تنگل در بازارهای پرمخاطره میتواند بسیار پرکاربرد باشد، اما قبل از هرگونه رویاپردازی در مورد آینده باید منتظر ماند و دید که این فناوری به چه صورت در فضای اینترنت اشیا مورد استفاده قرار خواهد گرفت.