تاثیرات سیاسی و اقتصادی پروژه لیبرای فیسبوک بر صنعت رمز ارز ها

در طی چند هفته گذشته اخبار کلید خوردن چندین پروژه مرتبط با لیبرا (Libra) منتشر شده است. اگرچه هیچ کدام از آنها از جانب فیسبوک، انجمن لیبرا (Libra Association)، کیف پول Calibra یا هیچ کدام از شرکت‌‌های مرتبط با این پروژه نبوده‌‌اند.

صرافی رمز ارز بایننس (Binance) در ابتدا از پروژه‌‌ای با نام “ونوس” (Venus) پرده برداشت که بر توسعه “استیبل کوین‌‌های محلی” به صورت جهانی تمرکز دارد؛ بانک خلق چین (PBoC) اعلام کرد که تقریبا آماده راه‌‌اندازی رمز ارز خود است که توسط دولت این کشور پشتیبانی می‌‌شود و همچنین این نکته را خاطرنشان کرد که رقابت با لیبرا باعث سرعت بخشیدن به آن شده است؛ همچنین اریک فینمن (Erik Finman)، جوان‌‌ترین میلیونر بیت کوین‌‌، یک اپلیکیشن پرداختی همتا به همتای رمز ارز با نام Metal را راه‌‌اندازی و آن را با عنوان “قاتل لیبرا” معرفی کرد!

لیبرا از زمان معرفی وایت پیپر خود در اواسط ماه ژوئن سر و صدای زیادی به پا کرد و همین مسئله باعث شد که سیاست‌‌گذاران از سراسر جهان گروه‌‌هایی ویژه به وجود آورند، قانون‌‌گذاران آمریکایی چندین جلسه رسیدگی در مجلس سنا تشکیل دهند و شرکت‌‌های رمز ارز پروژه‌‌هایی رقابتی راه‌‌اندازی کنند.

با این وجود، لیبرا هنوز هم با شروع کار خود فاصله زیادی دارد: عرضه اولیه آن برای سال ۲۰۲۰ تعیین شده است، اما با توجه به واکنش‌‌های شدید نهادهای نظارتی، آینده پروژه رمز ارز فیسبوک بسیار گنگ و مبهم به نظر می‌‌رسد. با این حال، تاثیر آن برای فضای اقتصادی ، تنها دو ماه پس از معرفی، بسیار مشهود است.

لیبرا و هزارتوی قوانین

پروژه لیبرا (Libra)، به صورت رسمی در ۱۸ ژوئن و با ارائه وایت پیپر آن از سوی فیسبوک معرفی شد. این معرفی با چندین گزارش رسانه‌‌ای همراه بود که باور داشتند این غول رسانه جمعی به دنبال توسعه رمز ارزی جدید است تا پرداخت‌‌ها را در پلتفرم‌‌های تحت مالکیت خود – واتس‌‌اپ (WhatsApp)، مسنجر (Messenger) و اینستاگرام (Instagram) – تسریع بfخشد. این پلتفرم‌‌ها دارای ۲.۷ میلیارد کاربر ماهیانه می‌‌باشند.

این پروژه به دنبال خدمت‌‌رسانی به افرادی است که به بانک دسترسی ندارند – بالغ بر ۱.۷ میلیارد نفر در سراسر جهان – و همچنین انتقال پول به صورت بین‌‌مرزی در درجه اول اهمیت قرار دارد. مورد آخر، پروژه لیبرا را در زمره پلتفرم‌‌هایی مانند Visa و Mastercard – که هردو در این پروژه سرمایه‌‌گذاری کرده‌‌اند – و همچنین شرکت‌‌های رمز ارز مانند ریپل (Ripple) و توکن XRP قرار می‌‌دهد.

پروژه مذکور توسط انجمن لیبرا، کنسرسیومی غیر انتفاعی مستقر در سوئیس، مدیریت خواهد شد و در میان ۲۸ عضو آن می‌‌توان به شرکت‌‌هایی مانند Mastercard، PayPal، Visa، eBay، کوین بیس (Coinbase)، Andreessen Horowitz، Lyft و اوبر (Uber) اشاره کرد.

همچنین Calibra که یکی از زیرشاخه‌‌های فیسبوک است، در حال توسعه یک کیف پول دیجیتالی است تا تراکنش‌‌های لیبرا سرعت یابند، در حالی که ارز آن توسط کیف پول‌‌های ثالث نیز پشتیبانی می‌‌شود. همانطور که توسعه‌‌دهندگان آن ذکر کرده‌‌اند، نرم‌‌افزار گرداننده بلاک چین لیبرا به صورت متن باز است. کیف پول مذکور به محض آماده شدن در اختیار کاربران این رسانه جمعی قرار خواهد گرفت.

عرضه قریب به وقوع پروژه جدید فیسبوک باعث واکنش نهادهای نظارتی شده و سطحی جدید از مباحثه‌‌های ملی را در مورد وضعیت قانونی رمز ارزها به راه انداخته است. بدنامی این شرکت در زمینه رسوایی‌‌های مرتبط با حریم خصوصی، – آخرین آنها Cambridge Analytica بود که جریمه هنگفت ۵ میلیارد دلاری را دربر داشت – نفوذ بسیار گسترده آن و حالا ورود آن به دنیای رمز ارزها باعث نگرانی قانون‌‌گذاران در سراسر جهان شده است.

در ماه ژوئیه چندین جلسه رسیدگی در کنگره آمریکا آغاز شد و دیوید مارکوس (David Marcus)، مدیرعامل Calibra، دو بار قبل از شروع کنگره مورد مصاحبه قرار گرفت. نکته اصلی این جلسات این بود که فیسبوک پروژه لیبرا را تا زمان برطرف شدن کامل نگرانی قانون‌‌گذاران راه‌‌اندازی نخواهد کرد، همانطور که مارکوس چنین اطمینانی را به قانون‌‌گذاران و سرمایه‌‌گذاران داد. در هر حال، این اطمینان خاطر باعث کاهش مخالفت‌‌ها نشده است و قانون‌‌گذاران اتحادیه اروپا نیز تحقیقاتی را در مورد لیبرا آغاز کرده‌‌اند.

در عین حال، قانون‌‌گذاران ایالات متحده – شامل منتقد پروژه لیبرا، نماینده کنگره مکسین واترز (Maxine Waters) – قصد دارند به سوئیس یعنی مقر انجمن لیبرا سفر کنند تا به منظور تبادل دیدگاه در مورد رمز ارزها با آدریان لابسیگر (Adrian Lobsiger)، عضو کمیسیون حفاظت از داده‌‌های فدرال و اطلاعات سوئیس، دیداری داشته باشند.

جان تودارو (John Todaro)، مدیر بخش تحقیق و ارائه‌‌دهنده ابزارهای تجارت سازمانی برای رمز ارزها در شرکت TradeBlock، در پیامی به کوین‌‌تلگراف از دلایل اصلی احتیاط در مورد این پروژه حرف زد:

کنستانتینوس استیلیانو (Konstantinos Stylianou)، استادیار قانون و مقررات رقابتی در دانشگاه لیدز، در گفتگو با کوین‌‌تلگراف اذعان داشت:

متخصصین دیگر مانند لارس سییر کریستنسن (Lars Seier Christensen)، رئیس شبکه هویتی بلاک چین سوئیسی Concordium و مدیرعامل سابق Saxo Bank، اظهار تعجب کرده‌‌اند که چرا فیسبوک چنین واکنش‌‌هایی را از جانب قانون‌‌گذاران پیش‌‌بینی نکرده بود. کریستنسن در گفتگو با کوین‌‌تلگراف توضیح داد:

لیبرا و قاتلین آن: دولت چین، بایننس و والمارت

در حالی که بسیاری از حوزه‌‌های قضایی ذکرشده در حال بررسی قانون‌‌گذاری لیبرا بوده‌‌اند، کشور چین روشی متفاوت اتخاذ کرده است. برای این کشور شرق آسیا که فروش رمز ارزها عملا در آن ممنوع شده است، پروژه فیسبوک به محرک اصلی در سرعت بخشیدن به توسعه رمز ارز ملی آنها تبدیل شده است.

شایان ذکر است که در طی یکی از جلسات رسیدگی کنگره، مارکوس به قانون‌‌گذاران اخطار داد که وتو کردن لیبرا ممکن است به عقب ماندن ایالات متحده از بازار جهانی ختم شود:

چین وارد عمل می‌‌شود

بر اساس گزارش پایگاه خبری China Daily، بعد از پنج سال تحقیق و توسعه سیستمی از سال ۲۰۱۴، بانک خلق چین تقریبا آماده است رمز ارز بانک مرکزی (CBDC) خود را راه‌‌اندازی کند. طبق گفته یانگ دونگ (Yang Dong) – مدیر مرکز تحقیقاتی فناوری مالی و امنیت سایبری در دانشگاه رنمین چین، معارفه پروژه لیبرا باعث شده است طراحان چینی از سازمان‌‌های کوچک‌‌تر در فرآیند توسعه و ارائه یک CBDC جدید استفاده کنند که به نظر می‌‌رسد از مفهوم انجمن لیبرا پیروی می‌‌کند.

چن ژولینگ (Chen Zhuling)، بنیان‌‌گذار مشترک شبکه رایانش ابری Aelf که یکی از همکاران ما هائوبو (Ma Haobo)، عضو کمیسیون چینی Electronics Blockchain Branch می‌‌باشد، در ایمیلی به کوین‌‌تلگراف اذعان داشت:

پاتریک دای (Patrick Dai)، بنیان‌‌گذار مشترک پلتفرم بلاک چینی Qtum، در مورد پروژه مذکور بسیار خوشبین است، همانطور که در گفتگو با کوین‌‌تلگراف عنوان کرد که رمز ارز بانک خلق چین به احتمال زیاد پروژه فیسبوک را از لحاظ بکارگیری عمومی شکست خواهد داد و چالشی بزرگ را در مقابل انحصار غول‌‌های چینی مانند WeChat و Alipay به وجود خواهد آورد:

بر اساس گفته‌‌های پروفسور استیلیانو، CBDCها و رمز ارزهای عرضه‌‌شده به صورت خصوصی می‌‌توانند در کنار یکدیگر به کار گرفته شوند و همین مسئله برای سیستم‌‌های اقتصادی کاپیتالیست ضروری است:

بایننس در فکر راه‌‌اندازی رقابتی باشکوه

رقیبان دیگر لیبرا از بخش خصوصی سرچشمه گرفته‌‌اند. احتمالا قویترین گزینه برای مقابله با پروژه لیبرا، بایننس (Binance)، یکی از بزرگ‌‌ترین صرافی‌‌های رمز ارز جهان، خواهد بود، اگرچه چانگ پنگ ژائو (Changpeng Zhao)، مدیرعامل آن عنوان کرد که “همزیستی میان این پروژه‌‌ها بسیار عالی خواهد بود.”

پروژه بلاک چین باز بایننس با نام ونوس (Venus) شناخته می‌‌شود و بر توسعه استیبل‌‌کوین‌‌های محلی مبتنی بر زنجیره (Chain) بایننس تمرکز دارد که کاربران بیشتری در اختیار داشته و همچنین معیارهای مقرراتی بهتری را فراهم آورده است.

با این حال، هنوز مشخص نیست که ونوس بتواند رقیبی جهانی برای لیبرا باشد. لحن معارفه‌‌هایی که به زبان‌‌های انگلیسی و چینی صورت گرفته‌‌اند به شدت تفاوت دارد. معارفه‌‌های انجام شده به زبان چینی بیشتر در مورد به چالش کشیدن “هژمونی مالی” و ایجاد “نسخه محلی مستقل از لیبرا” سخن می‌‌رانند. بایننس هنوز هم به درخواست کوین‌‌تلگراف برای توضیح بیشتر در مورد ارتباط آنها با لیبرا پاسخ نداده است.

همچنین می‌‌توان به فروشگاه جهانی والمارت اشاره کرد که درخواست ثبت اختراع یک رمز ارز پشتیبانی‌‌شده توسط دلار آمریکا و مشابه با لیبرا را در کشور آمریکا به ثبت رسانده است. طبق گفته مقامات این شرکت، رمز ارز مورد نظر می‌‌تواند “روشی جایگزین را برای خانوارهای کم‌‌درآمد – که خدمات بانکی برای آنها پرهزینه است – فراهم آورد تا ثروت خود را در نهادی مدیریت کنند که می‌‌تواند بیشتر نیازهای مالی و محصول روزانه آنها را تامین کند.” به علاوه، این امر می‌‌تواند بیش از پیش بانک‌‌های انحصارطلب را از طریق برطرف کردن نیاز به کارت‌‌های خرید و اعتباری به چالش بکشد.

لیبرا همچنین واکنش‌‌هایی را از جانب استارت‌‌آپ‌‌های کوچک‌‌تر و مبتنی بر کریپتو دریافت کرده است که به شیوه‌‌ای جسورانه خود را به عنوان “قاتلین لیبرا” معرفی می‌‌کنند. برای مثال، اریک فینمن (Erik Finmann) که به عنوان جوان‌‌ترین میلیونر بیت کوین‌‌ شناخته می‌‌شود، اخیرا یک اپلیکیشن پرداختی همتا به همتای رمز ارزی با نام Metal را معرفی کرده است که از رمز ارزهایی چون بیت کوین‌‌ و اتریوم پشتیبانی می‌‌کند.

به نظر می‌‌رسد که این اپلیکیشن در تعدادی از ایالت‌‌های آمریکا به خوبی کار می‌‌کند، اما با توجه به مقیاس کاری فیسبوک هنوز مشخص نیست که Metal به چه صورت می‌‌تواند مطابق آنچه فینمن در توییتر خود عنوان کرده، “رمز ارزها را در اختیار عموم مردم قرار دهد، به شیوه‌‌ای که لیبرا تنها می‌‌تواند خواب آن را ببیند”. شرکت Metal هنوز هم به درخواست کوین‌‌تلگراف برای توضیح بیشتر در مورد مقیاس فعالیت‌‌های خود پاسخی نداده است.

تاثیر لیبرا

اگرچه هنوز مشخص نیست که لیبرا بتواند از پس مشکلات قانونی پیش رو برآید، اما تاثیر آن بر صنعت کریپتو – و حتی اقتصاد جهانی – کاملا مشهود است. تودارو از شرکت TradeBlock به کوین‌‌تلگراف گفت، “لیبرا تا آن جایی بر صنعت تاثیر گذاشته است که شرکت‌‌های بزرگ و دولت‌‌های دیگر نیز پروژه‌‌های خود در مورد استیبل‌‌کوین را تسریع کرده‌‌اند که در میان آنها می‌‌توان به والمارت، بانک خلق چین، بایننس و چند نمونه دیگر اشاره کرد.”

اگرچه مقیاس کلی پروژه فیسبوک قابل پیش‌‌بینی بود، اما متخصصین این حوزه به دلیل حواشی پیرامون سردرگم شده‌‌اند. استیلیانو در این مورد اذعان داشت، “ظاهر شدن رقیبان لیبرا اجتناب‌‌ناپذیر بود. اما اینکه همه این اتفاقات با چنین سرعتی اتفاق می‌‌افتد غیر قابل تصور بود.” وی ادامه داد:

بنابراین، به نظر می‌‌رسد که لیبرا حتی در مرحله تولد خود نیز فضای کریپتو را منقلب خواهد کرد، همانطور که بازیگران بزرگ دیگر را وادار کرده است پروژه‌‌های استیبل کوین مشابهی راه‌‌اندازی کنند یا اینکه با سرمایه‌‌گذاری‌‌های ۱۰ میلیون دلاری به عضویت آن درآیند. در میان شرکت‌‌های علاقه‌‌مند می‌‌توان از Monex Group Inc.، مالک صرافی رمز ارز هک شده Coincheck و حتی دوقلوهای وینکلووس (Winklevoss twins) نام برد که در گذشته با مارک زاکربرگ مشکلات بزرگی داشته‌‌اند.

از سوی دیگر، تعدادی از سرمایه‌‌گذاران اولیه درخواست جدایی از این پروژه را مطرح کرده‌‌اند، چرا که از استراتژی گنگ لیبرا و واکنش های تند نهادهای نظارتی خسته شده‌اند.

منبع