همایش رونمایی از پلتفرم هرمس ؛ اولین پروژه شبکه علمی بر بستر بلاک چین

در حساب بانکی خود چقدر پول دارد؟ آیا مطمئنید که مالکیت آن برای شماست؟ آیا مطمئنید ارقام قبوض برق و گاز و تلفنی که پرداخت می‌کنید همیشه درست است؟ آیا مطمئنید که کد ملی شما فقط برای شماست؟ اگر به پاسخ این پرسش‌ها شک دارید، بلاک چین راه حلی بسیار خوب برای حل مشکل اعتماد شما به نهادهای متمرکز و واسطه هاست.

همین حالا که من با شما صحبت می‌کنم، عده ای هستند که معتقدند زمین تخت است (کروی نیست) و برای هر پرسش و استدلالی هم جواب دارند. اما هیچ مقاله علمی در این خصوص نمی‌بینیم چرا که چنین مقاله‌ای در همان ابتدای کار توسط داوران ژورنال‌های علمی رد می‌شود. اما با نگرشی آزادانه‌تر، می‌توان حداقل حق صحبت کردن و دیده شدن را برای این جامعه اندک، قائل شد. یکی از مشکلات اساسی تمرکزگرایی در ژورنال‌های علمی‎ همین جاست؛ پژوهش هایی که مخالف باورهای داوران ژورنال‌های علمی باشند، اساساً هیچ جایی برای ظهور و دیده شدن ندارند. مشکلی که با استفاده از فناوری بلاک چین قابل حل است.

در اکوسیستم بلاک چین ایران با دو مشکل اساسی مواجه هستیم؛ یکی نبود وحدتِ رویه در میان جامعه بلاک چین، و دیگری نبود بسترهای اجرایی این فناوری. افزایش وحدت رویه و تمرکز بر روی اشتراکات، باعث خواهد شد که مراکز تصمیم گیرنده دولتی، این فناوری و آثار آن را بسیار جدی‌تر ببینند و در فرایند قانون گذاری تعجیل کنند. همچنین نبود بسترهای اجرایی باعث شده است که مسئولان دولتی درک واضحی از پتانسیل‌های این فناوری نداشته باشند.

در همین راستا، شرکت سیتکس در سال ۹۷ همایشی در قالب مسابقه 'رگولاتوری رمز ارزها' برگزار کرد تا طعم این فناوری و مسائل مرتبط با قانون گذاری آن را به مسئولین بچشاند. هرچند که در ادامه راه، بسیاری از این راهکارها و هشدارها جدی گرفته نشد، و به مشکلاتی نیز دچار شدیم. امروز هم در راستای تقویت بسترهای اجرایی فناوری بلاک چین، پروژه هرمس معرفی و راه‌اندازی خواهد شد به امید آنکه طعم شیرین این فناوری در مرحله کاربرد و اجرا، به عموم جامعه و مسئولان ذیربط چشانیده شود.

در دوران دانشجویی مقاله‌ای می‌خواندم در ارتباط با کنترل و مدیریت حریم جنگل‌ها در کشور سوئیس. گویا قرار بر این بوده است که حریم جنگل‌ها را تقویت کنند تا از رشد جنگل به نواحی شهری جلوگیری شود؛ غافل از آن که ریشه‌های این درختان در زیر زمین به هم رسیده و در هم تنیده شده و شبکه ای از نودها (node) را تشکیل داده‌ است. به عنوان مثال وقتی به تعداد خاصی از درختان نیترات می‌دادند تا بیشتر رشد کنند، این اتفاق صورت نمی‌گرفت. بلکه ریشه درختان، نیترات را در اختیار درختان کوچکتر و ضعیفتر می‌گذاشت تا همگی با هم رشد کنند. حالا داستان بلاک چین و داستان هرمس، برای من یادآور این خاطره است.

هرمس یک پلتفرم به اشتراک‌گذاری دانش بر پایه شبکه بلاک چین اتریوم و IPFS است که خواننده، منتقد، نویسنده و اساتید را به هم متصل می‌کند. در عین‌حال این فرصت را به تمامی کاربران می‌دهد که دانش بیشتری داشته باشند و با یکدیگر از طریق اشتراک‌گذاری علم تعامل داشته باشند. این پلتفرم یک منبع برای دانشجویان و افراد علاقه‌مند به دانش بوده و یک ساختار جدید را برای به اشتراک‌گذاری مقالات و ثبت مالکیت معنوی عرضه می‌کند و تلاش دارد که تغییراتی را در شیوه دسترسی افراد به دانش، از طریق تکنولوژی بلاک چین عرضه کند. ایجاد یک شبکه دانش غیرمتمرکز اصلی‌ترین هدف این پلتفرم است. پلتفرم هرمس یک اکوسیستم قابل دسترس برای همه افراد است و انگیزش لازم را از طریق توکن اتریوم به خواننده‌ها، منتقدین، مؤلفین و اساتید می‌دهد، این توکن از طریق قراردادهای هوشمند بین آن‌ها به اشتراک گذاشته خواهد شد.

نام هرمس با الهام از یکی از اسطوره‌های (خدایان) یونان باستان انتخاب شده است که قدرت سفر بین جهان‌های مختلف را داشت و دسترسی‌اش به دانش بدون محدودیت بود.