کلاهبرداری های فزاینده در فضای رمز ارز ، تاثیر مخربی بر قیمت بیت کوین خواهند داشت
دلیل اصلی سقوط ناگهانی قیمت بیت کوین شاید فعالیت‌های مشکوک کیف پول PlusToken نباشد، اما به سبب اوج گرفتن فعالیت‌های کلاهبردارانه همزمان با انتشار ویروس کرونا، این موضوع ممکن است تاثیرات سوئی بر بازار بیت کوین داشته باشند.
کلاهبرداری های موجود در فضای رمز ارز به دلیل شرایط به وجود آمده در پی انتشار ویروس کرونا، افزایش یافته و همچنان بر این فضا حاکم خواهند بود. کلاهبرداران همیشه به سوء استفاده از شرایط نامناسب معروف هستند، از به‌کارگیری بدافزارها گرفته تا سرمایه‌گذاری‌ها و حتی کمک‌های غیرواقعی به سازمان‌های بهداشت جهانی. یکی از مهم‌ترین کلاهبرداری‌ها در این صنعت مربوط به کیف‌پول PlusToken است؛ ابتدا شایعاتی وجود داشت مبنی بر اینکه سقوط ناگهانی قیمت در ماه مارس به دلیل فروش بیت کوین‌های دزدیده‌شده توسط عاملان این کیف‌پول رخ داده بود و اکنون PlusToken و فعالیت‌های مشکوک آن دوباره در مرکز توجه قرار گرفته‌اند.
طبق تحقیقی که یکی از شرکت‌های تحلیل بلاک چین به نام Chainanalysis به انجام رسانده است، مسبب سقوط ناگهانی قیمت در روز دوازدهم مارس که به “پنج‌شنبه سیاه” معروف است، PlusToken نبوده است. شرکت Chainanalysis در یکی از وبینارهای اخیر خود به دنبال راهی برای شفاف‌سازی در مورد تاثیر انتشار ویروس کرونا بر بازارهای رمز ارز بود و در این مسیر موارد کلیدی در داده‌های آن چین (on-chain) مثل جریان پول در صرافی‌ها و … را مورد آنالیز قرار داد.
در این وبینار، فیلیپ گردول (Philip Gradwell) که اقتصاددان برتر این مجموعه است در مورد یکی از تفکرات جدید رایج در این فضا صحبت کرد و آن اینکه سقوط ناگهانی بازار کریپتو که در روز دوازدهم تا سیزدهم ماه مارس اتفاق افتاد به سبب نقدینه‌سازی حدود ۲.۹ میلیارد دلار ارزش از بیت کوین توسط PlusToken و بهره‌گیری آنها از ترفند پانزی رخ داد. گردول افزود:
ما می‌توانیم این تفکر رایج که PlusToken باعث سقوط ناگهانی قیمت در ماه مارس شد را رد کنیم. به نظر ما این چنین نیست، زیرا PlusToken پیش از ماه مارس وجوه نقد و سرمایه‌های خود را تا حد زیادی خارج کرده بود.
طبق اطلاعات Chainanalysis، نقل و انتقالات PlusToken در بین صرافی‌ها، پیش از سقوط ناگهانی قیمت تا حد زیادی کاهش یافته بود و این خود نشان می‌دهد که این کیف پول سرمایه‌های خود را پیش از این اتفاق خارج کرده بود. در آن زمان چیزی حدود ۴۲۳̦۱۲ بیت کوین با ارزش ۱۲۳ میلیون دلار به یک کیف پول سرد یا میکسر (mixer) انتقال داده شد و به دنبال آن نیز همین مقدار بیت کوین در اوایل ماه مارس جابه‌جا شد. ممکن است سرمایه‌گذاران بیت کوین‌های خود را به منظور جلوگیری از فریز شدن در صرافی‌ها، به سرعت خارج کرده باشند.
این پایان کار PlusToken نیست
طبق گزارشی که Oxt Reasearch در روز دهم مارس منتشر کرد، PlusToken در حال حاضر نیز چیزی حدود ۲۲۹̦۶۱ بیت کوین، با ارزش ۴۲۰ میلیون دلار داراست. با اینکه بیت کوین‌های زیادی بعد از سقوط ناگهانی قیمت فروخته شدند، اما قیمت‌های پایین باعث می‌شوند که عاملان PlusToken از فروش بیت کوین‌های خود منصرف شوند؛ البته اگر واقعا همچنان صاحب این حجم بیت کوین باشند. ممکن است عاملان PlusToken منتظر هاوینگ بیت کوین (bitcoin halving) باشند تا بتوانند بیت کوین‌های خود را به قیمت بالاتری بفروشند.
بنا به یافته‌های Chainanalysis، حجم فروش بیت کوین پیش از ماه دسامبر ۲۰۱۹ و در طول آن نیز بسیار بالاتر از این حجم در سال ۲۰۲۰ بوده است. جریان‌های مهم پول در صرفی‌ها در گزارش دیگری از Chainanalysis مورد بررسی قرار گرفتند که در آن گزارش، موضع جدیدی در مورد رابطه قیمت بیت کوین و PlusToken مطرح گردید؛ اینکه در آن زمان فروش‌های ناگهانی PlusToken باعث کاهش قیمت بیت کوین شده بود.
با اینکه PlusToken بیت کوین‌های خود را تا حد زیادی خارج کرده است، اما هنوز هم احتمال تاثیر آن بر بیت کوین وجود دارد. طبق گفته‌های رئیس شرکت تحقیقاتی Chainanlysis، یعنی کیم گرایور (Kim Grauer)، فروش ناگهانی PlusToken در آینده باعث پایین نگه داشتن قیمت بیت کوین خواهد شد، به خصوص اگر نقدینه‌سازی بدون هیچ‌گونه مسئولیتی انجام گیرد. او به Cointelegraph گفت:
ما پیش از این دریافتیم که جریان پول در صرافی‌ها، مثل موارد مربوط به PlusToken در سال گذشته، باعث افزایش نوسانات قیمت در صرافی‌ها می‌شود. ربات‌های معاملاتی که انتقالات بر زنجیره (on-chain) و معاملات را به انجام می‌رسانند باعث تشدید این مشکل می‌شوند. نیاز به گفتن نیست که این پوزیشن‌های بزرگ لوریج مربوط به صرافی‌هایی است که نقدینگی در آنها به سرعت فراهم می‌شود، اما به صورت کلی قیمت‌ها به سمتی می‌روند که از رویدادهای one-off به حالت قبلی خود بازگردند.
PlusToken، یک کلاهبردار در فضای کریپتو
PlusToken که اکنون به عنوان بزرگ‌ترین کلاهبردار فضای رمز ارز تا به حال شناخته شده است، یک ترفند پانزی در سال ۲۰۱۹ بود که سرمایه‌گذاران را فریب داد و با جا زدن خود به عنوان یک پروژه‌ی کیف‌پول مستقر در کره‌ی جنوبی و با پیشنهاد سود بالا به سرمایه‌گذاران چیزی حدود ۲.۹ میلیارد دلار کلاهبرداری کرد؛ این روش کلاهبرداری نیز به یکی از روش‌های رایج در برنامه‌های مالی غیرمتمرکز، برنامه‌های بانکداری متمرکز و معاملات مارجین در صرافی‌ها تبدیل شده است.
PlusToken توضیح داد که پرداخت سودهای بالا از طریق سودهای صرافی، ماینینگ و برنامه‌های ارجاعی ایجاد خواهند شد. بیش از سه میلیون کاربر که فریب این سودها را خورده بودند در PlusToken ثبت نام کردند؛ PlusToken حتی اعلام کرده بود که انتظار دارد تعداد کاربرانش تا پایان سال ۲۰۱۹، یعنی کمی پیش از اینکه پول سرمایه‌گذاران را خارج کند، به ۱۰ میلیون نفر برسد.
زمانی که در ماه ژوئن سال ۲۰۱۹ شش نفر در چین توسط مراجع قانونی دستگیر شدند و مشخص شد که این افراد به پروژه PlusToken ربط داشتند، PlusToken بلافاصله به عنوان یک ترفند پانزی شناخته شد. کوین‌تلگراف (Cointelegraph) در آن زمان در این مورد گزارشی تهیه کرد، اما در ماه اوت سال ۲۰۱۹ بود که شرکت CipherTrace (یکی از شرکت‌های امنیت مجازی) گزارش دوم پولشویی خود را منتشر و ارتباط با کلاهبرداری PlusToken را تایید کرد.
در پی انتشار کووید-۱۹: کلاهبرداری‌های کریپتو رو به افزایش هستند
محصولات سودآور در فضای کریپتو به محبوبیت بالایی دست یافته‌اند، مثل پروتکل غیرمتمرکز MakerDAO که طبق گزارش DappRadar در طول ماه مارس به اوج فعالیت خود رسید؛ به عنوان نمونه‌های دیگر می‌توان به گزینه‌های متمرکز مثل برنامه بانکداری BlockFi یا خدمات وام‌دهی بایننس اشاره کرد. با اینکه کریپتو همیشه در معرض فعالیت‌های غیرقانونی و سرمایه‌گذاری‌های مبهم قرار داشته است، اما سودهای بسیار بالایی که این سرویس‌ها ارائه می‌دادند باعث شد تا سود پیشنهادی PlusToken در برابر آنها عادی و معمول به نظر برسد و سرمایه‌گذاران بی‌تجربه فریب بخورند.
مدل‌های مشابه دیگری نیز دیده شده‌اند. در ماه اوت ۲۰۱۹، یک پروژه کیف پول رمز ارز از نیجریه به نام Satowallet نیز توانست در سطح محدودتر و به میزان ۱ میلیون دلار کلاهبرداری کند. سال گذشته، یک ترفند پانزی دیگر که وعده‌ی سود بالا از کلود ماینینگ را داده بود پس از ۲۰۰ میلیون دلار کلاهبرداری که منجر به دستگیری ۱۴ نفر شد، به تیتر خبرها تبدیل گردید.
از زمان انتشار ویروس کرونا، تعداد فزاینده‌ای از کلاهبرداری ها در فضای کریپتو به چشم می‌خورد، از کمک‌های غیرواقعی به سازمان بهداشت جهانی و مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا گرفته تا کلاهبردارانی که با جعل هویت خود را به عنوان مقامات آژانس‌های مختلف جا می‌زنند و در ازای دریافت پول (البته به بیت کوین) اقدام به فروش اطلاعات می‌کنند.
اکنون سرمایه‌داران رمز ارز باید بیش از هر زمان دیگری مراقب کلاهبرداران کریپتو باشند. اداره تحقیقات فدرال آمریکا اخیرا در یک نشست مطبوعاتی نسبت به افزایش کلاهبرداری‌های مرتبط با حوزه رمز ارز در طول دوران درگیری با ویروس کرونا هشدار داد. همچنین در ادامه افزود:
نه تنها تعداد بسیار زیادی از ارائه‌دهندگان خدمات مجازی و آنلاین وجود دارند، بلکه هزاران کیوسک رمز ارز در سراسر جهان یافت می‌شود که توسط مجرمان مورد استفاده قرار گرفته‌اند تا آنها به راحتی بتوانند به اهداف کلاهبردارانه خود دست یابند. بسیاری از جرم‌های مالی سنتی و برنامه‌های پولشویی اکنون از طریق رمز ارز با یکدیگر به همکاری و هماهنگی رسیده‌اند.
اگرچه شرایط و زمان نامناسب، بستر بسیار مناسبی را برای فعالیت کلاهبرداران فراهم می‌کند اما شاید خوب باشد بدانید که با وجود افزایش کلاهبرداری‌ها در زمان انتشار کرونا ویروس، سود برای کلاهبرداران کریپتو در ماه مارس حدود ۳۰ درصد افت کرد.
کلاهبرداری‌های کریپتو با اینکه اشکال مختلف و جدیدی به خود می‌گیرند، اما تقریبا به اندازه خود کریپتو قدمت دارند. برای مثال، Onecoin که یکی از معروف‌ترین کلاهبرداری‌های مرتبط با رمز ارز است در سال ۲۰۱۴ تاسیس شد و هنوز هم در تیتر اخبار کریپتو قرار دارد. از Onecoin شکایت شد، اما دونالد بردوکس (Donald Berdeaux) که شاکی اصلی در این شکایت برای دادخواهی ۴ میلیارد دلار بود نتوانست گزارش ماهانه از وضعیت به دادگاه ارائه دهد و در نتیجه دعوی نیمه‌کاره رها شد.
آیا صرافی‌ها می‌توانند جلوی معاملات غیرمجاز را بگیرند؟
طبق یافته‌های Chainanalysis، بیشتر سرمایه‌های جابه‌جا شده از طریق کلاهبرداری‌های PlusToken در دو صرافی آسیایی به صورت نقدینه درآمدند: صرافی هوبی (Houbi) و OKEx. این امر نیز باعث بروز نگرانی‌هایی در ارتباط با اقدامات شناخت مشتری صرافی‌ها شد، زیرا مشخص شد که موفق به تشخیص یا تحریم معاملات انجام‌گرفته توسط PlusToken نشده‌اند.
با اینکه از صرافی‌های دیگری نیز استفاده شده بود، اما آنها در مقایسه با جریانات موجود پول در صرافی‌های اشاره‌شده بسیار کوچک به نظر می‌آمدند. گرایور بیان کرد که:
Chananalysis توانسته نشانه‌هایی از سرمایه‌ها در استخرهای ماینینگ، میکسرها، دیگر پروژه‌های کلاهبرداری و صرافی‌های همتابه‌همتا بیابد، اما مدرک کافی برای اثبات این ادعا وجود نداشت.
اگر بخواهیم جلوی کلاهبرداری‌های رمز ارز را بگیریم باید کاری کنیم تا صرافی‌ها به عنوان مانع نهایی در برابر معاملات غیرقانونی عمل کنند. با توجه به اتفاقات و انتقادات گذشته صرافی هوبی سعی دارد تا از طریق راه‌اندازی Star Atlas اقدامات امنیتی خود را تقویت کند؛Star Atlas یک ابزار کنترل آن-چین است که می‌تواند “جرم‌هایی مثل کلاهبرداری، پولشویی و دیگر فعالیت‌های مشکل‌ساز” را شناسایی کند.
علاوه بر این، هوبی به دنبال همکاری با تامین‌کنندگان داده مثل Chananalysis و CryptoCpmpare است تا به کمک آنها بتواند یک اکوسیستم مطیع و شفاف ایجاد کند؛ این اقدام مطمئنا برای نهادینه‌سازی و اجرای اقدامات تنظیمی لازم و ضروری است. سیارا سان (Ciara Sun) که نایب رئیس بخش تجارت جهانی صرافی هوبی است به Cointelegraph گفت:
با اینکه ما بعد از ورود فعالیت‌های غیرقانونی به صرافی‌های خود می‌توانیم آنها را تشخیص دهیم و از خروج آنها جلوگیری کنیم، اما نمی‌توانیم جلوی معاملات غیرقانونی خارج از پلتفرم خود را بگیریم. با این حال، باور داریم که تلاش‌های جمعی در میان بازیگران این صنعت، همچون به اشتراک‌گذاری داده‌ها، می‌تواند کلید رسیدن به موفقیت در این مسیر و ایجاد یک اکوسیستم دوستانه برای رشد صنعت کریپتو باشد.
با اینکه صرافی‌هایی مثل هوبی و Paxful بسیار تلاش کرده‌اند تا جلوی معاملات غیرقانونی را بگیرند، اما کاربران همیشه باید از اقدامات کلاهبردارانه آگاه بوده و دقت لازم برای کار با صرافی مورد اعتماد خود را داشته باشند، به گونه‌ای که نگران کوین‌های خود نباشند.