بررسی رمز ارز ملی چین
بانک خلق چین یا PBoC به تازگی کار بر روی نمونه اولیه یک سیستم رمز ارز ملی را به پایان رسانده است. این رمز ارز از یک سیستم عامل دو لایه تشکیل شده و کاملا غیر متمرکز نیست. بسیاری بر این باورند که چین از این رمز ارز برای پیروزی در جنگ ارزی با آمریکا و لیبرای فیسبوک و رقابت با بیت کوین و دیگر رمز ارزها استفاده خواهد کرد.
بررسی رمز ارز ملی چین
آنچه از رمز ارز ملی چین میدانیم
خبر تلاش چین برای ساخت یک پول دیجیتالی دولتی در سه سال گذشته بارها از زبان مقامات این کشور بیان شده است. این خبر نخستین بار در یک گردهمایی به نام China Finance 40 آشکار شد که موضوع آن بررسی پژوهشهای انجام شده در زمینهی اقتصاد و فایننس کشور چین است. در این گردهمایی مو چانگ چون (Mu Changchun) معاون سرپرست بانک خلق چین خبر ساخت این رمز ارز را اعلام کرد ولی درباره جزییات و تاریخ انتشار آن چیزی نگفت. او در سخنان خود گفت که باور دارد به زودی پول دیجیتالی جای پول نقد و دیگر رمز ارز را میگیرد و این مساله باعث رونق یوآن (واحد پول چین) در جهان خواهد شد.
در روز ۲ آگوست نماینگان بانک خلق چین از قصد خود برای سرعت بخشیدن به فرآیند ساخت پول دیجیتالی ملی خبر دادند و به فاصله کوتاهی از آن اعلام شد که برای تولید این رمز ارز جدید آمادگی بسیار زیادی وجود دارد. به گفته مقامات چینی این ارز جدید میتواند تحریمهای وضع شده از سوی ایالات متحده را دور بزند و جریان سرمایه گذاری در چین را بهبود بخشد.
برخی تحلیلگران بر این باورند که پس از بالا بردن تعرفههای تجاری کالاهای چینی از سوی امریکا، سرمایهگذاران خارجی به سمت تبدیل یوآنهای خود به داراییهای دیگر رفتند تا جایگاه داشتههای خود را مطمئنتر سازند. از جملهی این داراییهای جایگزین میتوان به طلا و ارزهای گوناگون مانند بیت کوین (BTC) اشاره کرد که ارزش آن در آغاز ماه آگوست به یکباره از $۳,۰۰۰ به $۱۲,۰۰۰ جهش کرد.
برخی رسانهها، تصمیم چین برای ساخت پولی دیجیتالی دولتی را به ساخت رمز ارز فیسبوک به نام لیبرا (Libra) ربط دادهاند. وانگ شین (Wang Xin) رئیس ستاد دایره پژوهشی بانک خلق چین در ماه جولای گفت لیبرا سیستم پولی بینالمللی را تهدید میکند و کشورها باید برای جلوگیری از پیامدهای منفی لیبرا برای خود رمز ارز بسازند. برخی دیگر از مقامات نیز بر نیاز به تقویت جایگاه پول ملی کشور با ساخت رمز ارز تاکید نمودند.
برخی منابع آشکار کردهاند که موسسات و سازمانهای تجاری بزرگ چین مانند علی بابا (Alibaba)، هواوی (Huawei) و تنسنت (Tencent) به این فرآیند کمک میکنند. برخی از این شرکتها با همکاری در این پروژه موافقت کردهاند. با توجه به مستندات ثبت حق امتیاز این رمز ارز میتوان گفت که افراد و سرمایهگذاران میتوانند با دانلود کیف پولهای موبایلی، یوآن خود را به این رمز ارز تبدیل کرده و سپس آن را خرج کنند. بانک مرکزی چین روی تمامی این عملیاتها کنترل کامل خواهد داشت.
اعلام خبر ساخت یک کریپتوکارنسی ملی از سوی دولت چین افزون بر ایجاد پرسشهای بسیار، بحثهای داغی را به دنبال داشت. کاربران بیش از هرچیز دوست دارند بدانند تا اجرایی شدن این رمز ارز جدید چقدر زمان مانده و کشور چین چگونه میتواند در مدت زمان کوتاه یک سیستم نامتمرکز (که برای رمز ارز لازم است) را از هیچ بسازد.
اکنون مشخص شده که انتشار این رمز ارز روی یک سیستم دو لایه انجام میگیرد و بانک خلق چین لایه بالایی آن است. لایهی پایینی را بانکهای تجاری تشکیل میدهند. «مو» در سخنرانی خود در گردهمایی China Finance 40 با تاکید بر این مساله میگوید:
این سیستم دو لایه برای اهداف کشور ما مناسب است. این سیستم میتواند با استفاده از منابع در دسترس از گسترش بانکهای تجاری پشتیبانی کند و زمینهساز پیشرفت تدریجی در زمینه رمز ارز باشد
در عین حال، بلاک چین تنها به صورت نسبی به کار گرفته میشود. او با بیان دلایل زیر برای این تصمیم سه استدلال مطرح میکند:
چین اقتصاد پیچیدهای دارد، پهنه آن عظیم است و جمعیت فراوانی هم دارد به همین خاطر گذار این کشور به تکنولوژیهای تازه میتواند با مشکلاتی روبهرو گردد. بانک مرکزی چین برای بهبود دسترسی به رمز ارز ساخته شده یک ساختار عملیاتی دو لایه طراحی کرده که اداره داراییهای دیجیتال در آینده را آسانتر میسازد. نکته دوم اینکه، چنین ساختار دو لایهای تمامی منابع، استعدادها و پیشرفتهای تکنولوژیک سازمانهای بازرگانی را در بر گرفته و با پشتیبانی از نوآوری زمینه را برای جهش به جایگاه برتر در زمینه تکنولوژی فراهم میسازد.
نکته سوم اینکه استفاده از سیستمی با معماری عملیاتی یک لایه، نقش بانکها در زنجیره خدمات مالی را کمرنگ میکند. به گفته «مو» در چنین بستری، بانک مرکزی چین درباره مسائل مربوط به رمز ارز مستقیما با مردم در ارتباط است و این مساله تاثیری بدی روی توانایی بازرگانی بانکها در وامدهی داشته و رقابتپذیری آنها را کمتر میکند. این رویه میتواند قیمتها را بالا ببرد و با افزایش هزینههای مالی و اجتماعی به اقتصاد دنیای فیزیکی آسیب وارد کند.
واکنش جامعه
با ادامه انتشار جزییات جدید از این پروژه، انتقادات از این پروژه ادامه دارد و رو به افزایش است. بسیاری از کارآفرینان، بلاگرها و بازیگران کریپتو بر این باورند که دولت چین این رمز ارز جدید را برای ردگیری دیتای کاربران و کنترل پولهای آنها میسازد. ماتی گریناسپن (Mati Greenspan) تحلیلگر ارشد ایتورو (eToro) دیدگاه مشابهی دربارهی این ابتکار بانک مرکزی چین دارد و میگوید:
آنها در پی دستیابی به سطح بالاتری از کنترل و نظارت هستند. این کار دست آنها را در کنترل مردم کمی بازتر میکند. این ارز مانند دیگر فرمهای کریپتو طراحی نشده تا به مردم آزادی مالی بدهد بلکه میخواهد دولت چین را از امکان مانیتور کردن تراکنشها بهرهمند سازد
بلاگری به نام بن یورک (Ben Yorke) در یک مقاله به این رمز ارز چینی پرداخته و با بیان پنج دلیل توضیح میدهد که چرا «چین به احتمال فراوان درهای خود را به روی رمز ارزها نخواهد گشود».
این یک پروژه عمومی نیست: آفرینش رمز ارز یعنی استفاده از تکنولوژی بلاک چین، در این میان بانک مرکزی چین میخواهد از یک زنجیرهی خصوصی استفاده کند؛ زنجیرهای که روی گرههای کاملا خصوصی و کنترل شده کار میکند.
چین رمز ارز خود را دارد: یورک با اشاره به سیستمهای پرداخت Alipay و WeChatPay اشاره میکند که میتوان گفت کاملا جای روشهای سنتی پرداخت را گرفتهاند. در سال ۲۰۱۸ این سیستمها با سرعت ۱,۸۰۰ تراکنش بر ثانیه (TPS) مبلغ ۵۷ میلیارد را جابهجا کردند. سرعت پردازش آنها از بیت کوین، اتریوم، ریپل و EOS بالاتر است. یورک همچنین اشاره میکند که در سیستم تازه چین به هیچ وجه امکان ناشناس ماندن وجود ندارد. در چنین سیستمهایی اطلاعات کاربر با آدرس کیف پول پیوند دارد، یعنی سازندگان سیستم آنها را در کنترل خود دارند.
همه چیز برسر کنترل است: آخرین دلیل یورک این است که هدف اصلی بانک خلق چین «آسانتر کردن پرداخت فرامرزی» نیست بلکه «جلوگیری از دسترسی بانکهای چینی به وامها و بانکداری سایه است».
ریسکهایی که باید از آنها دوری کرد
اعضای بانک خلق چین در اقدامی که شاید در راستای رفع نگرانیهای عمومی باشد گفتند که میخواهند با انجام اقداماتی از نفوذ بیش از اندازه رمز ارز جلوگیری کرده و تغییراتی اعمال کنند. برای پیشگیری از نفوذ بیش از حد رمز ارز بانک خلق چین، موسسات تجاری باید همه مبلغ تراکنش و۱۰۰% اندوخته را به بانک خلق چین منتقل کنند. به این ترتیب، رمز ارز جدید و ملی چین یک رمز ارز متمرکز خواهد بود.
«مو» میافزاید این ارز واسطههای مالی را از میان برنمیدارد و تاثیر زیادی روی اقتصاد حقیقی نمیگذارد. افزون بر این، همهی مقررات موجود دربارهی مدیریت نقدینگی، مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم روی این سیستم جاری خواهد بود.
در ادامه داستان
به طور کلی، رمز ارز ملی چین که به زودی شاهد آن خواهیم بود، پرسشها و تردیدهای زیادی را در ذهن مردم به وجود آورده که همگی ریشه در اهداف حقیقی این پروژه دارند. چین میتواند از این رمز ارز برای جذب و دور کردن سرمایه گذارانی که تحت تاثیر جنگ تجاری امریکا – چین قرار گرفتهاند استفاده کند. دولت چین همچنین میتواند از این امکان جدید به عنوان یک اهرم اضافه در چانهزنی با واشنگتن استفاده نماید. با این وجود هنوز روشن نیست آیا این پول دیجیتال میتواند به طور جدی با کوینهای نامتمرکز مانند بیت کوین رقابت کند یا خیر. پرسش بر سر زمانبندی انتشار آن نیز همچنان پابرجاست. به گفته گریناسپن، بانک مرکزی چین ممکن است به درستی تفسیر نشود:
برای دولت چین سخت نیست که کار را ظرف یک تا دو هفته به نتیجه برساند. مساله بیشتر بر سر نیروی سیاسی است. کنترل سرمایه در چین بسیار سفت و سخت است و چینیها میخواهند عرضه پول را کاملا در میدان دید خود نگه دارند. بنابراین هنگامی که میگویند آمادهی اجرا است یعنی ما توان انجام این کار را داریم