زیروایکس (0x) چیست؟ راهنمای مقدماتی

• 0x چیست؟
• صرافی 0x چیست؟
• چگونه از صرافی 0x استفاده کنیم؟

0x چیست؟

همانگونه که در وب‌سایت  0x نیز آمده است:

امیر بنده‌الی (Amir Bandeali) و ویل وارن (Will Warren) وقتی  0x را در اکتبر سال 2016 تاسیس کردند، گویی که بر خط سیر متلاشی شده‌ی تکنولوژی بلاک چین شرط‌بندی می‌کردند! اما آن‌ها به آینده‌ای اعتقاد داشتند که در آن دارایی‌ها، ارزها و فلزات گران‌بها همانند توکن‌ها در بلاک چین معامله می‌شوند. آن‌ها با در نظر داشتن تطبیق‌پذیری بستر اتریوم و گستره‌ی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز آن، باور دارند که بلاک چین اتریوم ابزار ایده‌آلی برای ایجاد این انقلاب در تبادل دارایی‌ها می‌باشد.

نسخه‌ی TLDR  0x هم‌اکنون موجود است و  0x پروتکلی است که قصد دارد تبادل توکن‌ها را در فضایی خارج از زنجیره توکن‌ها انجام دهد و  این کار را از طریق قراردادهای هوشمند اتریوم ساده کند.

 0x چگونه کار می‌کند؟

پروژه‌ی 0x بر تقویت معاملات خارج از زنجیره (off-chain) تمرکز دارد که هزینه‌های گاز (Gas) و حباب شبکه‌ را کاهش می‌دهد. اگر تجربه‌ی کار با صرافی غیرمتمرکزی مانند Ether Delta را دارید، استفاده از این سفارشات هم خالی از لطف نخواهد بود.

اگر تجربه ندارید، توضیح مختصری برایتان می‌دهیم. اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز با استفاده از قراردادهای هوشمند بلاک چینِ اتریوم کار می‌کنند و این یعنی همه‌ی پیشنهادات معامله و تبادل‌ها در درون این قراردادهای هوشمند رخ می‌دهند. کاربران همیشه کنترل سرمایه‌‌هایشان را دارند و نیازی به سپردن آن به اشخاص واسطه مثل صرافی‌های متمرکز (مانند باینانس وبیت‌رکس) نیست.

در پلتفرم صرافی‌های غیرمتمرکز، هر بار که تبادل‌کنندگان بخواهند در یک قرارداد هوشمند بلاک چین سرمایه‌شان را مدیریت کنند، باید در بلاک چین تراکنش انجام دهند. حال تفاوتی ندارد که بخواهند این کار را برای واریز و اضافه کردن سرمایه انجام دهند و یا اینکه این کار را برای ارسال، لغو یا پر کردن یک پیشنهاد معاملاتی انجام دهند. این کار نیازمند هزینه‌ی گَس (Gas) و کارمزدی است که پردازش این تراکنش‌ها در بلاک چین را تضمین می‌کند.

به عنوان مثال اگر از Ether Delta استفاده کنید باید هر بار که قصد واریز پول به قرارداد هوشمند را دارید کارمزد پرداخت کنید و پس از پر کردن پیشنهاد معامله نیز مجددا کارمزد دیگری برایتان ثبت خواهد شد، همان‌طور که در هر بار واریز پول، پیشنهاد دادن، اجرای تبادل و برداشت میزان کارمزد افزایش می‌یابد.  به همین دلیل، اگرچه صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل امنیت بالای‌شان بسیار خوب هستند اما در هزینه‌های عملیاتی و دسترسی از همتایان خود عقب هستند.

این درست همان‌جایی‌ست که 0x وارد می‌شود. پروتکل0x قصد دارد صرافی‌های غیرمتمرکز را با استفاده از پیشنهادات خارج از زنجیره ارتقا دهد و با این کار به کاربران اجازه می‌دهد تا پیشنهادات معاملاتی خود را برای پر شدن توسط دیگران انتشار دهند. تنها آن دسته از تراکنش‌های مالی بر روی زنجیره اجرا می‌شوند که تمام دستورهای تبادلشان کامل و آماده انتشار باشد؛ بنابراین تراکنش‌ها تنها زمانی از طریق شبکه بلاک چین مدیریت می‌شوند که تبادلی انجام شود و این مساله به کاربران امکان کاهش هزینه‌های مربوط به عملیات تبادل را می‌دهد.

0x برای رسیدن به این هدف از چیزی به نام “پخش‌کننده” (Relayer) استفاده می‌کند پخش‌کننده‌ها مسئول انتشار پیشنهادات از طریق لیست پیشنهادات عمومی و خصوصی هستند. آن‌ها توسط میزبانی از لیست پیشنهادات معامله باعث ورود نقدینگی به شبکه می‌شوند و همانند یک صرافی عمل می‌کنند. ولی با این حال یک پخش‌کننده بر خلاف صرافی نمی‌تواند تبادلی انجام دهد و برای انجام دقیق تراکنش، باید دارنده پیشنهاد آن را به طور کامل پر کرده و آن را امضا کند. به پخش‌کننده هم در عوض تسهیل این تبادل، ارز رایج شبکه 0x، یعنی ZRX داده می‌شود.

وقتی تبادلی از طریق یک پخش‌کننده انجام شود، پیشنهاد انتشاریافته (Broadcast Order) نام می‌گیرد، پیشنهادات انتشار یافته امکان ثبت پیشنهاد در شبکه و پرکردن پیشنهادات را به همه می‌دهند.

0x پیشنهادات نقطه به نقطه (Point-to-Point) را ممکن ساخته است که توسط ایجاد‌کننده‌ای خاص برای فردی خاص ایجاد می‌شوند. این پیشنهادات به دو کاربر اجازه می‌دهد تا از طریق ابزارهای پیام‌رسان مانند ایمیل، پیام‌رسان فیس‌بوک و غیره، به طور مستقیم سرمایه‌‌شان را تبادل کنند. وقتی ایجاد کننده، پیشنهادی را به این شیوه ارسال می‌کند، تنها یک دریافت‌کننده‌ی خاص می‌تواند آن را دریافت کند و به این ترتیب از سرقت دارایی‌ها توسط اشخاص واسطه جلوگیری می‌شود.

ویژگی‌های دیگر 0x

توکن ZRX برای پاداش به پخش‌کننده‌هایی استفاده می‌شود که لیست پیشنهادات را منتشر می‌کنند و مدیریت غیرمتمرکز در بستر 0x را تسهیل می‌کنند. سهام‌داران از این ارز برای تصمیم‌گیری‌هایی همانند ادغام پروتکل و به‌روزرسانی بدون مختل کردن کل شبکه استفاده می‌کنند.

پروتکل0x آگنوستیک (Agnostic) است و قراردادهای هوشمند آن متن باز هستند و در دسترس عموم قرار دارند. این به تیم‌های توسعه این امکان را می‌دهد که اگر به یک صرافی برای توکن یا بستر خود نیاز داشته باشند آن‌ را بسازند، تا پروتکل به عنوان یک ورودی برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم عمل کند. آگنوستیسیزم اپلیکیشن و لایه‌ی مشترک پروتکل آن اجازه‌ی همکاری اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را نیز خواهد داد.

پروژه‌های ارزی دیگری نیز وجود دارند که بر روی 0x کار می‌کنند و از جمله آن‌ها می‌توان به Augur، Status، District0x، Blocknet و Request Network اشاره کرد.

0x یک قرارداد توکنی را ایجاد کرده که برای ذخیره‌ی توکن‌های ERC20 از اطلاعات مرتبط با آن‌ها یعنی نام، نشان اختصاری و آدرس قرارداد استفاده می‌شود. این ثبت توکن به عنوان یک مرجع درون زنجیره عمل می‌کند که توسط افراد حاضر در بازار جهت تایید آدرس توکن و نرخ تبادل پیش از اجرا مورد استفاده قرار می‌گیرد. سهام‌داران 0x با اضافه کردن، تنظیم و حذف داده‌ها در هنگام نیاز، مسئول مدیریت این داده‌ها هستند.

سابقه‌ی تبادل 0x

پس از قیمت 0.5 دلاری این توکن در زمان پیش‌فروش، در ماه سپتامبر کم کم به مبلغ 0.20 سنت نزدیک شد. در ماه اکتبر در همین مقدار باقی ماند و ماه‌ نوامبر آرامی را بر خلاف سایر سکه‌ها که رو به افزایش بودند پشت سر گذاشت.

قیمت 0xبا شروع در ماه دسامبر سر به فلک گذاشت و به بالاترین نرخ عمر خود یعنی 1.30 دلار در 5 ژانویه رسید و بسیار سریع از این حالت خارج شد و پس از زمان کمی در قیمت 1.10 دلار ثابت ماند.

کجا بخریم؟ کجا ذخیره کنیم؟

بیشتر حجم تبادلات 0x در صرافی‌های باینانس (Binance) و پلونیکس (Poloniex) است که با جفت‌های معاملاتی بیت کوین و اتریوم انجام می‌شود، اما در صرافی‌های مشهور دیگری همچون Houbi،OKEx، HitBTC و Liquid هم موجود است.

0x یک توکن ERC20 است، بنابرین کیف پول‌های MetaMask، Ledger Nano S و MyEtherWallet از آن پشتیبانی می‌کنند و اگر هم کیف‌ پول نرم‌افزاری می‌خواهید می‌توانید Exodus را امتحان کنید.

نقشه‌ی راه

در سپتامبر 2017 تیم 0x نقشه‌ی راه تازه‌ای را در سایتشان قرار دادند. در ماه نوامبر هم یک به‌روزرسانی نرم‌افزاری را هم معرفی کردند که برخی از اهدف نقشه‌ی راه سال 2017 را پوشش می‌دهد. این موارد شامل:

• تغییراتی در جاوااسکریپت.

1) ایجاد ناظر سفارشات برای مدیریت بهتر آنان.

2) هزینه‌ها و محدودیت‌های شخصی‌سازی‌شده‌ی گس.

• معرفی اتصال 0x ، کتابخانه‌ی جاوا اسکریپت.

که امکان اتصال اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و تبادل‌کنندگان را از طریق ادغام API به پخش‌کننده را می‌دهد.

• پیشرفت نسخه‌ی 2 0x و پیشرفت‌هایی در بخش بازخوردها.

تیم 0xامیدوار است تا سه ماهه‌ دوم سال 2018 بتواند اجزای رابط کاربری و نسخه‌ی 2 را در نسخه‌ی اصلی بگنجاند و قصد دارد توضیحاتی نیز درمورد جزییات سیستم مدیریت0x منتشر کند.

فکرهای نهایی

اگر 0x با پروتکل خود از نقاط قوت صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز بهره ببرد و نقاط ضعف را پشت سر بگذارد، امکان تقویت پیشنهادات خارج از زنجیره و انجام عملیات‌ها را مشابه با صرافی‌های متمرکز فراهم می‌کند.

جامعه‌ی رمز ارز با وجود حملات و هک‌های زیادی که به سمت دارایی‌ها روانه می‌شود، باید به سمت صرافی‌های غیرمتمرکز بروند؛  با تسلط رمز ارز بر بازار و ورود پول بیشتر به آن، حرکت‌های خطرناک نیز برای سودجویی از سرمایه‌ گذاران فاقد شرایط امنیتی مناسب بیشتر می‌شود و صرافی‌های غیرمتمرکز راه حل مناسبی را برای چنین مشکلاتی ارائه می‌کنند. شاید طراحی نوین 0x هم نقش خود را برای ایجاد تبادلات امن و غیرمتمرکز به خوبی به انجام برساند.