کیف پول ارز دیجیتال چیست ؟ معرفی کامل کیف پول های ارز دیجیتال

همانطور که عنوان کردیم، کیف پول های ارز دیجیتال راه ارتباطی ما با ارز های دیجیتالمان هستند؛ و بدون استفاده از این کیف پول‌ها، دسترسی ما به دارایی‌های دیجیتالمان میسر نیست. اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که این کیف پول‌ها خود دارای انواع مختلفی هستند و استفاده از آن‌ها دانش و مهارت خاص خود را می‌طلبد. بنابراین در این مقاله ابتدا نگاهی به ماهیت و عملکرد کیف پول های ارز دیجیتال خواهیم داشت؛ و سپس به بررسی انواع آن‌ها و مزایا و معایب هر یک خواهیم پرداخت.

کیف پول ارز دیجیتال چیست و چگونه کار می‌کند؟

پیش از این که به کیف پول های ارز دیجیتال بپردازیم، بیان یک نکته ضروری است:

آدرس کیف پول ارز دیجیتال

آدرس کیف پول ارز دیجیتال شما، کدی است که از آن برای ارسال و دریافت ارز دیجیتال استفاده می‌شود. عملکرد این آدرس دقیقاً شبیه به شماره کارت بانکیتان است. همانطور که در صورت تمایل برای دریافت پول از کسی، شماره کارت خود را در اختیار او قرار می‌دهید؛ برای دریافت ارز دیجیتال از سایرین نیز فقط کافیست تا آدرس کیف پول خود را در اختیار آن‌ها قرار دهید. آدرس کیف پول یکی از اطلاعاتیست که برای خرید ارز دیجیتال از صرافی نیز به آن احتیاج خواهید داشت.

آدرس کیف پول ارز دیجیتال یک رشته کد متشکل از اعداد و حروف شبیه به شکل زیر است. شما می‌توانید به راحتی این کد را کپی کرده و در هر فیلد لازم از آن استفاده کنید (به دلیل طولانی بودن این آدرس، وارد کردن آن به صورت دستی توصیه نمی‌شود). می‌توانید برای این کار از گزینه کپی (copy) و پیست (paste) استفاده کنید و یا کد QR موجود را اسکن کنید. در صورتی که اشتباهی در وارد کردن آدرس رخ بدهد و ارز دیجیتال مورد نظر به آدرس شخص دیگری ارسال شود، بازگرداندن آن ممکن نخواهد بود.

درباره آدرس های بیت کوین بیشتر بخوانید:

• هر آنچه باید درباره انواع آدرس های بیت کوین بدانیم

کلید خصوصی در کیف پول ارز دیجیتال

کلید خصوصی در کیف پول های ارز دیجیتال ، کدی است که دسترسی شما به دارایی‌های دیجیتالتان را میسر می‌کند. زمانی که شما با استفاده از کیف پول خود یک تراکنش انجام می‌دهید، در حقیقت با کلید خصوصی خود، این تراکنش را امضا می‌کنید تا مالکیت خود را بر داراییتان اثبات کنید. عملکرد کلید خصوصی شبیه به رمز کارت‌های بانکیست. همانطور که اگر شخصی غیر از شما به رمز کارت بانکیتان دسترسی داشته باشد می‌تواند تمام دارایی موجود در این کارت را برداشت کند، اگر شخصی کلید خصوصی کیف پول شما را در اختیار داشته باشد نیز به تمامی دارایی‌های دیجیتال موجود در کیف پول شما دسترسی خواهد داشت.

به عبارت دیگر اگر کسی غیر از خودتان از کلیدهای خصوصی شما مطلع است، می‌توانید ارزهای دیجیتال خود را از دست رفته بدانید. بنابراین ضرورت دارد که از امنیت کلید خصوصی خود تا حد امکان اطمینان حاصل کنید. همچنین ضروری است از کلید خصوصی خود یک نسخه پشتیبان (backup) تهیه کنید تا در صورت گم کردن آن، راهی برای دسترسی به ارز های دیجیتال خود داشته باشید.

برای هر ارز دیجیتالی که در کیف پول خود نگهداری می‌کنید، یک کلید خصوصی جداگانه در اختیار شما قرار می‌گیرد. کلیدهای خصوصی در اصل یک رشته کد تصادفی متشکل از اعداد و حروف هستند که تعداد کارکترهای آن بسته به الگوریتم رمزنگاری هر یک از ارزهای دیجیتال ، متفاوت است. به عنوان مثال، کلیدهای خصوصی شما در شبکه بیت کوین ، شامل ۲۵۶ کاراکتر (صفر و یک) هستند که کیف پول های دیجیتالی، آن را به فرم هگزادسیمال (یعنی ۶۴ کاراکتر شامل اعداد و حروف در هم ریخته) یا فرم های کوتاهتر ۵۲ و ۵۱ کاراکتریWIF  (wallet import format) تبدیل می‌کنند.

با این همه، در اکثر کیف پول های جدید، کلیدهای خصوصی مربوط به تمامی ارزهای دیجیتال قابل پشتیبانی (توسط کیف پول)، بجای رشته کد، در قالب کلمات یا عبارات بازیابی به کاربران نشان داده می‌شوند. در واقع روش کار این کیف پول ها اینگونه است که تمامی کلیدهای خصوصی را از یک کلید خصوصی مادر تولید می‌کنند تا بجای پشتیبان گیری از تمامی کلیدها، بتوان با پشتیبان گیری از کلید خصوصی مادر، تمامی کلیدها را بازیابی کرد. سپس به منظور راحتی کاربران، این کلید خصوصی مادر، با الگوریتم خاصی به یک عبارت ۱۲ تا ۲۴ کلمه ای تبدیل می‌شود تا هم میزان خطای کاربران کاهش یابد، و هم بتوان آن را راحتتر به حافظه سپرد.

این کلمات در اکثر کیف پول ها شامل ۱۲ کلمه، و در برخی شامل ۱۶ یا ۲۴ کلمه هستند که عبارت بازیابی (Recovery Seed/Recovery Phrase) یا عبارت یادآور (Mnemonic Phrase) خوانده می‌شوند و در یک ترتیب مشخص در اختیار کاربران قرار می‌گیرند. کاربران باید این کلمات را طبق ترتیب ارائه شده یادداشت کنند و آن را در جایی امن نگهداری نمایند. بنابراین فراموش نکنید که عبارت بازیابی کیف پول شما، درست به اندازه کلید خصوصی تک تک دارایی‌هایتان اهمیت دارد.

درباره کلیدهای خصوصی و نحوه ایجاد آنها بیشتر بخوانید:

• چگونه کلید خصوصی بیت کوین بسازیم؟

کلید عمومی کیف پول ارز دیجیتال

کاربرد کلید عمومی در کیف پول های ارز دیجیتال از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ اما کاربران ارز دیجیتال به طور مستقیم با کلید عمومی سر و کار ندارند و این کلید توسط خود کیف پول ها و بلاک چین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کلید عمومی در واقع کدی است که از آن برای اطمینان از مالکیت شما بر دارایی‌هایتان استفاده می‌شود. وقتی که شما از طریق کلید خصوصی خود تراکنش ارز دیجیتالی را انجام می‌دهید، در واقع این تراکنش را با کلید خصوصی خود امضا می‌کنید. همانطور که در تراکنش های سنتی (چک و حواله)، کارمندان بانک صحت امضای اشخاص را چک می‌کنند؛ در تراکنش های انجام شده توسط ارز دیجیتال نیز باید راهی وجود داشته باشد تا نودها (اعتبارسنج‌های شبکه) اطمینان حاصل کنند که آیا یک تراکنش واقعاً از طریق کلید خصوصی صاحب آن ارسال شده است یا خیر.

کلید عمومی به دلیل خاصیت جفت شدگی با کلید خصوصی ، این امکان را فراهم می‌کند که نودها بدون دانستن کلید خصوصی فرستنده تراکنش، با رمزگشایی از امضای دیجیتالی تراکنش، از درست بودن کلید خصوصی مطمئن شوند. بنابراین در تمامی تراکنش ها، شخص فرستنده، کلید عمومی خود را همراه با تراکنش منتشر می‌کند تا امکان اعتبارسنجی تراکنش را برای نودها فراهم سازد.

بد نیست بدانید که کلید عمومی توسط یک رابطه ریاضی به کلید خصوصی مرتبط است. در واقع کلید عمومی هر شخصی از کلید خصوصی او ساخته شده و به همین ترتیب، آدرس کیف پول نیز از کلید عمومی به دست می‌آید. در ارزهای دیجیتال گوناگون، از توابع مختلفی برای رمزنگاری کلید خصوصی و عمومی و آدرس استفاده می‌شود. این روش‌های رمزنگارانه باعث می‌شود تا اعتبارسنج‌ها با در دست داشتن کلید عمومی شما و تطبیق آن با امضای تراکنش، از تعلق یک تراکنش به شما و کلید خصوصیتان اطمینان حاصل کنند.

انواع کیف پول های ارز دیجیتال

کیف پول های ارز دیجیتال به دو دسته کیف پول های گرم (Hot) و کیف پول های سرد (Cold) تقسیم می‌شوند. کیف پول های گرم انواعی هستند که برای استفاده از آن‌ها نیاز است که به اینترنت متصل باشید؛ در حالی که برای استفاده از کیف پول های سرد نیازی به اتصال به اینترنت نیست.

کیف پول های گرم ، اطلاعات حساب کاربری شما مانند کلید خصوصیتان را به صورت آنلاین در خود نگهداری می‌کنند و این در حالیست که همین اطلاعات در کیف پول های سرد به صورت آفلاین نگهداری می‌شود. تفاوت اصلی کیف پول های گرم و سرد نیز در همین شیوه ذخیره‌سازی کلید خصوصی و دارایی‌های دیجیتال است.

به همین دلیل است که بسیاری از افراد کیف پول های سرد را گزینه امن‌تری برای نگهداری دارایی‌های دیجیتال و انواع گرم را گزینه راحت‌تری برای این کار می‌دانند. ذخیره اطلاعات به صورت آفلاین از خطراتی مانند هک و حمله اینترنتی جلوگیری می‌کند و کلید خصوصی و دارایی‌های شما را از به سرقت رفتن در امان نگه می‌دارد؛ اما با مطالعه نکات زیر درخواهید یافت که به چه دلیل استفاده از کیف پول های گرم سهولت بیشتری را با خود به همراه دارد.

کیف پول های گرم

کیف پول های گرم خود به دو دسته نرم افزاری و تحت وب تقسیم می‌شوند. کیف پول های نرم افزاری همانطور که از اسمشان پیداست، نرم‌افزارهایی هستند که بر روی موبایل (اندروید و IOS) و یا کامپیوتر (ویندوز، مک، لینوکس) قابل نصب می‌باشند. کیف پول های تحت وب اما، پلتفرم‌هایی در قالب وبسایت هستند که برای استفاده از آن‌ها باید هر بار به این سایت وارد شد.

کیف پول های نرم افزاری

از شناخته‌شده‌ترین کیف پول های نرم افزاری ارز دیجیتال می‌توان به اگزودوس (Exodus) ، تراست والت (Trust Wallet) ، مای‌سلیوم (Mycelium) ، الکتروم (Electrum) ، جکس (Jaxx liberty) ، کوینومی (Coinomi) ، اتمیک والت (Atomic Wallet) ، اینفینیتو (Infinito) ، سامورایی (Samorai) ، انجین (Enjin) ، اج (Edge) ، گاردا (Gaurda) ، بلاک چین والت (Blockchain Wallet) ، واسابی (Wasabi) و … اشاره کرد. در میان موارد گفته شده، کیف پول واسابی تنها دارای نسخه دسکتاپی بوده و کیف پول‌های الکتروم، اتمیک، اگزودوس، کوینومی و گاردا ، هم دارای نسخه دسکتاپ و هم دارای اپلیکیشن های موبایلی هستند. سایر موارد نیز تنها از طریق اپلیکیشن های موبایل در دسترس هستند.

کیف پول های تحت وب

شاید بهترین مثال برای کیف پول های تحت وب، کیف پول های مربوط به صرافی های ارز دیجیتال باشد. همانطور که می‌دانید، تمامی معاملاتی که در صرافی های آنلاین صورت می‌پذیرد، به صورت آنلاین است. این صرافی ها برای کاربرانی که در آن‌ها ثبت نام می‌کنند حسابی را تشکیل می‌دهند که می‌توان ارز دیجیتال را در آن نگهداری کرد. حساب این صرافی‌ها دقیقاً مانند یک کیف پول تحت وب عمل می‌کند. برای استفاده از این کیف پول باید به سایت صرافی مراجعه کرد و به بخش مربوط به کیف پول وارد شد. صرافی‌هایی مانند بایننس (Binance) ، کوین‌بیس (Coinbase) ، بیت‌فینکس (Bitfinex) ، بیترکس (Bittrex) ، جمینی (Gemini) و … نمونه‌هایی از صرافی‌های شناخته‌شده ارز دیجیتال در جهان هستند.

کیف پول های سرد

کیف پول های سرد ، خود به دو دسته کاغذی و سخت افزاری تقسیم می‌شوند. پیش از هرگونه توضیحی در خصوص کیف پول های سرد ، باید ابتدا این نکته را بدانید که برای استفاده از این کیف پول ها نیز در نهایت به یک رابط نرم‌افزاری و اتصال به اینترنت احتیاج خواهید داشت؛ اما پس از این که تراکنش مورد نظر شما به اتمام رسید، این کیف پول ها دوباره از نرم‌افزار جدا شده و به حالت آفلاین بازمی‌گردند.

کیف پول کاغذی

یک کیف پول کاغذی، تکه کاغذی است که اطلاعاتی از جمله آدرس کیف پول و کلید خصوصی شما در قالب کد نوشتاری و همچنین یک کد QR بر روی آن پرینت گرفته می‌شود. در هر زمان دلخواه که قصد استفاده از ارز دیجیتال خود را داشته باشید، می‌توانید نرم افزار کیف پول و یا کیف پول تحت وب خود را باز کنید و کد QR کلید خصوصی خود را توسط آن اسکن نمایید. همچنین می‌توانید کد نوشتاری را به صورت دستی وارد کنید. برای دریافت ارز دیجیتال از سایرین نیز، کافیست کد QR و یا کد نوشتاری آدرس خود را در اختیار آن‌ها قرار دهید. باز هم تکرار می‌کنیم که اسکن کد QR برای این کار مطمئن‌تر است. از آن جایی که آدرس نوشتاری کیف پول شما یک کد طولانی متشکل از اعداد و حروف بزرگ و کوچک است، کوچک‌ترین اشتباهی در وارد کردن دستی آن می‌تواند باعث ارسال ارز دیجیتال مورد نظر شما به کیف پول شخص دیگری شود. در صورت وقوع چنین اتفاقی، بازگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده غیرممکن خواهد بود و باید آن را از دست رفته دانست.

در تصویر زیر نمونه‌ای از یک کیف پول کاغذی را مشاهده می‌کنید.

همانطور که در این تصویر می‌بینید، این کیف پول از دو قسمت Public Address (آدرس عمومی) و Private Key (کلید خصوصی) تشکیل شده است. در قسمت مربوط به آدرس، کلمه share (به اشتراک‌گذاری) با رنگ سبز و در قسمت مربوط به کلید خصوصی کلمه secret (محرمانه) با رنگ قرمز نوشته شده است. این دقیقاً به همین علت است که آدرس کیف پول برای به اشتراک‌گذاری با دیگران و کلید خصوصی برای نگهداری محرمانه نزد خود است.

برای تهیه یک کیف پول کاغذی ، می‌توانید به سایت walletgenerator.net مراجعه کنید.  به محض مراجعه به این سایت، یک کادر نارنجی‌رنگ را مشاهده می‌کنید که در حال پر شدن است. این به این معنی است که سایت در حال تولید یک کلید خصوصی و یک آدرس برای شماست. این کلید خصوصی و آدرس به شکل تصادفی تولید می‌شوند. این سایت همچنین این امکان را در اختیار شما قرار می‌دهد که با تکان دادن موس به هر شکل دلخواه (یا وارد کردن هر عدد یا حرف دلخواه و تصادفی در باکس سفید موجود در سایت) از تصادفی بودن کلید خصوصی و آدرس خود اطمینان بیشتری حاصل کنید. پس از این که آدرس و کلید خصوصی شما تولید شد، تنها کاری که باید انجام دهید انتخاب گزینه Print the Paper Wallet و پرینت گرفتن کیف پول کاغذیتان است. همچنین در صورتی که تمایل به تولید یک کلید خصوصی و آدرس دیگر داشته باشید، می‌توانید از گزینه Generate new address (تولید آدرس جدید) استفاده کنید.

سایت دیگری که برای تهیه کیف پول کاغذی می‌توان به آن مراجعه کرد، سایت bitaddress.org است. عملکرد این سایت دقیقاً مانند سایت walletgenerator است و در هر دو باید مراحل یکسانی را طی کنید.

فراموش نکنید که پس از پرینت گرفتن کیف پول کاغذی خود، در حفظ و نگهداری آن تا حد امکان بکوشید. کیف پول کاغذی خود را در یک مکان امن (مانند گاوصندوق) نگهداری کنید و آن را در اختیار سایرین قرار ندهید.

کیف پول سخت افزاری

آخرین دسته از کیف پول های ارز دیجیتال که به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت، کیف پول های سخت افزاری هستند. کیف پول های سخت افزاری ارز دیجیتال دستگاه‌هایی شبیه به یک فلش هستند که اطلاعات حساب شما در آن‌ها نگهداری می‌شود. این دستگاه‌ها دقیقاً مانند فلش به پورت USB سیستم شما متصل می‌شوند. از شناخته‌شده‌ترین کیف پول های سخت افزاری می‌توان به کیف پول ترزور (Trezor) و کیف پول لجر (Ledger) اشاره کرد. امن‌ترین روش برای خرید این کیف پول‌ها، ثبت سفارش از طریق وبسایت رسمی آن‌هاست. برای آشنایی با عملکرد کیف پول های سخت افزاری در این مقاله، کیف پول لجر نانو اس (Ledger Nano S) که یکی از محبوب‌ترین کیف پول های سخت افزاری دنیاست را با هم بررسی خواهیم کرد.

در تصویر زیر، کیف پول لجر نانو اس را مشاهده می‌کنید.

با خریداری این کیف پول یک کابل نیز در اختیار شما قرار می‌گیرد که می‌توانید از آن برای اتصال کیف پول خود به سیستمتان استفاده کنید. با اتصال کیف پول لجر نانو اس به سیستم، این کیف پول روشن و آماده کار می‌گردد. همانطور که مشاهده می‌کنید، یک صفحه نمایش کوچک برروی این کیف پول تعبیه شده است. با روشن شدن کیف پول، این صفحه نمایش نیز روشن می‌شود. کیف پول های سخت افزاری به منظور راحتی استفاده، از یک رابط نرم افزاری نیز برخوردار هستند؛ به عنوان مثال، کیف پول لجر نانو اس، از رابط نرم افزاری لجر لایو (Ledgerlive) بهره می‌گیرد. این رابط نرم‌افزاری دسترسی به دارایی‌های موجود در کیف پول و انجام تراکنش را برای شما ممکن می‌سازد؛ اما به منظور امنیت بیشتر، در هر مرحله از عملیات، نیازمند تأیید از طریق دکمه‌های کیف پول فیزیکی است.

اگر به عکس بالا با دقت نگاه کنید، دو دکمه کوچک را می‌بینید که بر روی بدنه این کیف پول قرار دارند. این دکمه‌ها برای انجام عملیات ساده‌ای مانند وارد کردن پین کد و تأیید یا عدم تأیید تراکنش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اولین گامی که برای استفاده از لجر نانو اس باید بردارید، اتصال آن به سیستم خود و فشردن این دو دکمه به صورت همزمان است. پس از آن، دستگاه از شما می‌خواهد تا پین کدی را برای خود تعریف کنید. پین کد شما می‌توانید عددی ۵ تا ۸ رقمی باشد. پس از این که پین کد مورد نظر خود را وارد کردید، باید دوباره هر دوی این دکمه‌ها را به طور همزمان فشار دهید. به این شکل پین کد شما ثبت می‌شود و برای هر بار استفاده از دستگاه، باید آن را وارد کنید.

پس از طی این مرحله، خود این کیف پول ۲۴ کلمه مختلف را در یک ترتیب مشخص به شما نمایش می‌دهد؛ این ۲۴ کلمه همان عبارات بازیابی شما هستند. عبارت بازیابی خود را به دقت بر روی برگه‌های مخصوصی که در جعبه خود کیف پول قرار دارد (و یا هر برگه دیگری) بنویسید و آن را در جایی امن نگهداری کنید. در صورت مفقود شدن دستگاه شما، می‌توانید از این عبارت بازیابی برای بازیابی اطلاعات کیف پولتان در یک دستگاه دیگر استفاده کنید؛ بنابراین واضح است که حفظ امنیت آن تا چه اندازه اهمیت دارد. عبارت بازیابی خود را در گوشی و یا لپ‌تاپتان (یا هر وسیله متصل به اینترنت) نگهداری نکنید؛ چرا که در این صورت هکرها به آن دسترسی خواهند داشت.

پس از طی همه این مراحل، تنها کاری که باقی می‌ماند مراجعه به وبسایت لجر و دانلود نرم افزار لجر لایو (Ledger Live) بر روی سیستمتان است. برای دانلود این نرم‌افزار می‌توانید به سایت start.ledgerwallet.com مراجعه کنید. پس از نصب و اجرای این نرم‌افزار، کیف پول سخت افزاری شما با آن سینک (همگام‌سازی) شده و تراکنش‌ها و دارایی‌های شما بر روی آن نمایش داده می‌شود.

برای این که آدرس کیف پول خود را مشاهده کنید، کافیست ارز دیجیتالی که قصد دریافت آن را دارید را انتخاب کنید. پس از انتخاب این ارز و فشردن گزینه receive (دریافت)، آدرس مختص این ارز برای شما نمایش داده خواهد شد. همچنین برای ارسال ارز دیجیتال نیز کافیست از گزینه send استفاده کنید. هنگامی که از طریق نرم‌افزار لجر قصد انجام تراکنشی را دارید، این تراکنش بر روی نمایشگر کیف پول سخت افزاری شما نمایش داده می‌شود. همچنین دو گزینه برای تأیید یا رد این تراکنش در اختیارتان قرار می‌گیرد. با فشردن گزینه تأیید، تراکنش شما نهایی و انجام خواهد شد. این ویژگی باعث می‌شود تا هیچکسی به هیچ شکلی نتواند بدون در اختیار داشتن کیف پول سخت افزاری شما، تراکنشی را از حسابتان انجام دهد.

درباره انواع کیف پول های سخت افزاری بیشتر بخوانید:

• نگاهی دقیقتر به کیف پول سخت افزاری ترزور
• بررسی کامل کیف پول لجر نانو اس
• بررسی کیف پول سخت افزاری کول والت اس

نکاتی که برای انتخاب کیف پول ارز دیجیتال باید در نظر بگیرید

اگر این مقاله را تا به این جا به طور کامل مطالعه کرده باشید، انواع کیف پول های ارز دیجیتال و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها را به خوبی می‌دانید. هر یک از این کیف پول ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و برای نیازهای متفاوتی مناسب هستند. برای انتخاب یک کیف پول ارز دیجیتال که با نیازهای شما همخوانی داشته باشد، باید جوانب زیر را در نظر بگیرید:

• آنلاین یا آفلاین بودن
• متن باز (Open Source) بودن
• نحوه ذخیره سازی کلید خصوصی
• قابلیت های امنیتی
• سهولت استفاده
• قابلیت پشتیبانی از کوین های مختلف
• نحوه تنظیم کارمزد
• قابلیت تراکنش‌های چند امضایی
• سازگاری نسخه های مختلف کیف پول
• پشتیبانی از BIP32 (کیف پول های HD)
• پشتیبانی از BIP39 (استفاده از عبارات بازیابی)
• پشتیبانی از BIP44 (پشتیبانی از چند حساب کاربری)
• پشتیبانی از BIP173 (پشتیبانی از آدرس های سگویتی)
• قابلیت ناشناس ماندن
• احراز هویت (KYC)
• مسئولیت پذیری تیم توسعه دهنده

در ادامه قصد داریم به نکاتی که برای انتخاب صحیح یک کیف پول ارز دیجیتال باید به آن‌ها توجه کنید پرداخته و در خصوص هر یک توضیح کوتاهی را ارائه کنیم.

آنلاین یا آفلاین بودن

همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم، امنیت دارایی های دیجیتال ، همواره مهمترین عاملی است که باید در انتخاب و استفاده از کیف پول ها مورد توجه قرار گیرد با مطالعه نکات ذکر شده در همین مقاله، اکنون می‌دانید که امنیت کیف پول های سرد از انواع گرم آن‌ها به مراتب بیشتر است. دلیل این امر، آن است که کیف پول های گرم (نرم افزاری و تحت وب)، همواره به اینترنت متصل بوده و از این رو در معرض حملات هک و کلاهبرداری هستند.

هرچند با رعایت برخی نکات ابتدایی، می‌توان ریسک اینگونه حملات را به طرز چشمگیری کاهش داد؛ اما با این وجود، کیف پول‌های سرد (سخت افزاری و کاغذی) به دلیل عدم اتصال به اینترنت، به مراتب از امنیت بالاتری برخوردارند.

برای انتخاب امن‌ترین کیف پول ارز دیجیتال ، باید جوانب بسیاری از جمله میزان ارز دیجیتال و هدف از خرید آن را مد نظر داشته باشید. برای مثال، برخی از متخصصین این حوزه پیشنهاد می‌کنند که برای نگهداری مبالغ زیاد ارز دیجیتال خود، از کیف پول های سخت افزاری ، و برای نگهداری مبالغ اندک، از کیف پول های نرم افزاری استفاده کنید؛ دقیقاً همانطور که مقدار کمی از پول های فیات خود را به صورت نقد در نزد خود نگه می‌دارید و بخش اعظم آن را در حساب‌های بانکیتان سپرده‌گذاری می‌کنید.

همچنین در صورتی که قصد انجام ترید (خرید و فروش) با دارایی هایتان را دارید، بهتر است مبلغ مورد نیاز خود را موقتاً در کیف پول‌های صرافی نگهداری کنید تا برای انجام هر معامله، مجبور نباشید کارمزد انتقال در شبکه را بپردازید. بنابراین اگر قصد شما از خرید ارز دیجیتال ، انجام معامله به صورت روزانه یا هفتگی باشد، در این صورت احتمالاً کیف پول های سرد گزینه مناسبی برایتان نخواهند بود.

در میان کیف پول های گرم نیز، کیف پول های نرم افزاری از امنیت به مراتب بیشتری نسبت به پول های صرافی ها برخوردار هستند؛ چرا که کیف پول های صرافی همچون یک حساب امانی هستند که کنترل واقعی دارایی ها (یعنی همان کلیدهای خصوصی) را در اختیارتان قرار نمی‌دهند. بنابراین توصیه می‌کنیم برای انجام معاملات کوتاه مدت از کیف پول های صرافی ، و برای نگهداری بلندمدت ارزهای دیجیتال از کیف پول های نرم افزاری یا سخت افزاری استفاده نمایید.

منبع باز (Open Source) بودن

همچون هر نرم افزار دیگری، بخشی از اعتماد کاربران به کیف پول های دیجیتال، وابسته به منبع باز بودن یا نبودن آن‌هاست. امروزه جنبش Open sourcing در بسیاری از بخش های دنیای فناوری اطلاعات مورد توجه واقع می‌شود. فلسفه این جنبش، جلب اطمینان کاربران و توسعه دهندگان، نسبت به نحوه دقیق کارکرد کد نرم افزار محصول است. حال وقتی از موضوع حساسی مثل نگهداری دارایی های دیجیتالی صحبت می‌کنیم، اهمیت این موضوع دوچندان می‌شود.

سرویس دهندگان کیف پول های منبع باز، به منظور جلب رضایت کاربران و نیز جلب مشارکت توسعه دهندگان، کد نرم افزاری کیف پول های خود را در وبسایت هایی همانند گیت هاب (Github) قرار می‌دهند. به عنوان مثال از جمله کیف پول های منبع باز، میتوان به کیف پول موبایلی و دسکتاپی الکتروم اشاره کرد و از میان کیف پول های غیر متن باز ، می‌توان کیف پول های اگزودوس و کوینومی را نام برد. توجه داشته باشید که منبع باز بودن یا نبودن یک کیف پول، به تنهایی نشان دهنده میزان امنیت آن نیست؛ بلکه تنها یکی از عوامل تأثیرگذار بر امنیت کیف پول ها است.

نحوه ذخیره سازی کلید خصوصی

یکی از مهمترین ویژگی ها در انتخاب یک کیف پول امن، نحوه ذخیره سازی کلیدهای خصوصی در آن است. برخی از کیف پول‌ها کلیدهای خصوصی مربوط به دارایی های دیجیتال را تنها نزد خود نگهداری می‌کنند (همانند کیف پول های صرافی و کیف پول های تحت وب)؛ این گونه سرویس ها اصطلاحاً کیف پول های کاستدی (Custodial wallets) نامیده می‌شوند.

شاید بزرگترین مزیت این کیف پول‌ها، سادگی دسترسی به آن است؛ چرا که حتی در صورت از دست دادن موبایل یا کامپیوتر شخصی، می‌توان با هر وسیله دیگری به دارایی های دیجیتال دسترسی پیدا کرد. از سوی دیگر، بزرگترین نقطه ضعف اینگونه کیف پول ها، ذخیره کلیدهای خصوصی بر روی یک سرور آنلاین است. چرا که کنترل پول شما را در اختیار یک نهاد واسطه می‌گذارد و از این گذشته، همواره در معرض خطر هک و کلاهبرداری های آنلاین است.

در نقطه مقابل، کیف پول های غیر کاستدی (Noncustodial wallets) قرار دارند. این کیف پول ها کلیدهای خصوصی را در اختیار کاربر قرار داده و اصطلاحاً کنترل پول را به دست صاحب واقعی آن می‌دهند. ضمن اینکه این سرویس دهندگان، خود قادر به مشاهده و ذخیره کلیدهای خصوصی کاربر نیستند. کیف پول های غیر کاستدی، اغلب کلیدهای خصوصی شما را بر روی دستگاهتان ذخیره می‌کنند. از این رو می‌بایست دستگاه مورد نظر (موبایل یا کامپیوتر) را همواره از خطر ویروس ها و بدافزارها مصون نگاه داشت. از جمله کیف پول‌هایی که کلیدهای خصوصی را در اختیار کاربر قرار می‌دهند، می‌توان به الکتروم، کوینومی و اتمیک والت اشاره کرد.

قابلیت های امنیتی

تمامی مواردی که تا کنون به آن اشاره کردیم (آنلاین یا آفلاین بودن، منبع باز بودن، نحوه ذخیره سازی کلید خصوصی)، کیف پول ها را از جنبه‌های امنیتی مورد بررسی قرار می‌دهند. اما جدا از موارد ذکر شده، بسیاری از کیف پول ها با ارائه قابلیت های خاصی، میزان امنیت دارایی‌های کاربران را ارتقاء می‌دهند.

به عنوان مثال تقریباً تمامی کیف پول ها از قابلیت تعیین پسورد یا پین کد برای حساب کاربری پشتیبانی می‌کنند. برخی از کیف پول های موبایلی همچون اگزودوس یا تراست والت ، قابلیت استفاده از حسگرهای بیومتریک (اثر انگشت) بجای پسورد را نیز فراهم می‌کنند. اما در این موارد، چنانچه شخصی به دستگاه شما (موبایل یا لپتاپ) و رمز عبور شما دسترسی داشته باشد، می‌تواند دارایی‌های شما را سرقت کند.

در کیف پول‌هایی همچون الکتروم، علاوه بر موارد فوق از ابزاری تحت عنوان احراز هویت دو عاملی (۲FA) به منظور ارتقای امنیت حساب های کاربری استفاده می‌شود. روش کار این کیف پول ها اینگونه است که با فعالسازی حالت ۲FA ، به شما بارکد مخصوص احراز هویت دو عاملی نمایش داده می‌شود. شما می‌توانید اپلیکیشن احراز هویت google Authenticator را برای سیستم عامل اندروید یا IOS دانلود کرده و از طریق آن، بارکد مورد نظر را اسکن کنید. به این ترتیب این اپلیکیشن هر ۳۰ ثانیه یکبار، یک کد ۶ رقمی برای شما ایجاد می‌کند. حال در صورتی که قابلیت ۲FA را در کیف پول خود فعال کرده باشید، پیش از انجام هر تراکنش، باید کد ۶ رقمی گوگل آتنتیکیتور را در فیلد مورد نظر وارد کنید.

سهولت استفاده

رابط کاربری هر کیف پول ، بسته به طراحی و سلیقه تیم سازنده آن متفاوت است. برخی از کیف پول ها همچون اگزودوس و تراست والت ، بیشترین دقت را در طراحی رابط کاربری خود به خرج داده‌اند؛ به نحوی که استفاده از تمام قابلیت های آن ساده باشد. هر چقدر هم که تازه کار باشید، احتمالاً در هنگام کار با کیف پول اگزودوس، به مشکل خاصی برنمیخورید. چرا که کیف پول های اینچنینی، اساساً از قابلیت های پیچیده‌ای برخوردار نیستند و همان عملیات ساده (مانند افزودن کوین ها به کیف پول، نمایش موجودی، فرستادن و دریافت پول و نمایش آدرس و کلید) را به خوبی و به سادگی امکانپذیر ساخته‌اند.

از سوی دیگر کیف پول های پیشرفته تری همچون الکتروم و واسابی ، از ظاهر چندان دلچسبی برخوردار نیستند؛ اما از امکانات و قابلیت‌هایی برخوردارند که برای افراد حرفه‌ای بسیار پراهمیت است. این موضوع را می‌توان به سیستم عامل های کامپیوتر تشبیه کرد. مثلاً رابط کاربری ویندوز بسیار ساده‌تر و لذت بخش‌تر از لینوکس است؛ اما اغلب برنامه نویسان حرفه‌ای لینوکس را به ویندوز ترجیح می‌دهند زیرا قابلیت ها و آزادی عمل بیشتری دارد.

قابلیت پشیبانی از کوین های مختلف (multi-currency بودن)

یکی از ویژگی‌های مهمی که در انتخاب کیف پول باید به آن دقت کنید، ارزهای دیجیتال و توکن هاییست که این کیف پول از آن‌ها پشتیبانی می‌کند. برخی از کیف پول ها به طور خاص برای ذخیره سازی یک ارز دیجیتال مشخص طراحی شده‌اند؛ به عنوان مثال کیف پول های سامورایی، الکتروم و واسابی تنها برای نگهداری بیت کوین ، کیف پول دایدالوس (Daedalus) تنها برای نگهداری ارز دیجیتال ADA (کاردانو) و کیف پول imToken مختص نگهداری رمز ارز TRX (ترون) و توکن های TRC20 است.

با این وجود، امروزه اغلب کیف پول های شناخته شده (که پیشتر آنها را معرفی کردیم)، از چندین ارز دیجیتال گوناگون پشتیبانی کرده و اصطلاحاً مولتی کارنسی هستند. اما تعداد ارزهای دیجیتالی که توسط آن‌ها پشتیبانی می‌شود و همچنین تنوع آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

هر چه تعداد و تنوع ارزهای دیجیتال قابل‌پشتیبانی توسط یک کیف پول بیشتر باشد، کار با آن برایتان ساده‌تر خواهد بود. با استفاده از چنین کیف پولی دیگر نیازی به در اختیار داشتن چند کیف پول برای ارز های دیجیتال مختلف نیست و تبدیل ارزهای دیجیتال به یکدیگر نیز در همین کیف پول به راحتی انجام می‌گیرد. برای یافتن کیف پول‌هایی که از ارزهای دیجیتال مورد نظر شما پشتیبانی می‌کنند، می‌توانید به وبسایت Cryptocompair مراجعه کرده و با استفاده از فیلترهای دسته بندی، کیف پول مورد نظر خود را پیدا کنید.

نحوه تنظیم کارمزد

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در هنگام انتخاب کیف پول ارز دیجیتال باید به آن توجه کنید، چگونگی کسر کارمزد برای انجام تراکنش‌هاست. اگرچه یکی از اهداف ابتدایی بیت کوین ، کاهش چشمگیر کارمزد تراکنش ها در مقایسه با کارمزدهای بانکی بود، اما این هدف هیچوقت به طور کامل به وقوع نپیوست. چنانکه به عنوان مثال در ماه های آخر سال ۲۰۱۷ (همزمان با اوج گرفتن تاریخی قیمت بیت کوین) ، میانگین کارمزد تراکنش ها به ۵۰ دلار رسید.

گفتنیست که بسیاری از ارز های دیجیتال کاربران را ملزم به پرداخت کارمزد نمی‌کنند؛ اما با توجه به ترافیک بالای شبکه و تمایل نودها (اعتبارسنج‌های شبکه) برای انتخاب تراکنش‌های با کارمزد بیشتر، عملاً مجبور خواهید بود تا مقداری از ارز دیجیتال خود را به عنوان کارمزد به نودهای شبکه پرداخت کنید.

حال سوال اینجاست که مقدار این کارمزد چقدر است؟ و این که آیا این مقدار، متغیری است که توسط خود ما تعیین می‌شود و یا توسط کیف پول؟ پاسخ این سوال بستگی به کیف پولی دارد که برای ارز دیجیتال خود انتخاب می‌کنید.

نحوه تعیین کارمزدها در میان ارزهای دیجیتال گوناگون متفاوت است. به عنوان مثال برخی از ارزهای دیجیتال همچون ترون (TRX) و بایننس کوین (BNB) کارمزد ثابتی دارند که در هنگام انجام هر تراکنش به صورت خودکار از حساب کاربر کسر می‌گردد. اما از سوی دیگر برخی از ارزهای دیجیتال همچون بیت کوین و اتریوم، انتخاب کارمزد تراکنش ها را بر عهده خود کاربر یا کیف پول مورد استفاده کاربر می‌گذارند.

نحوه محاسبه کارمزد در شبکه بیت کوین، بر اساس حجم تراکنش (تعداد ورودی ها و خروجی های تراکنش) بوده و واحد آن ساتوشی بر بایت است (۱ satoshi = 0.00000001 BTC). به این معنی که هرچقدر حجم تراکنش بیشتر باشد، میزان کارمزد پرداختی بیشتر خواهد بود.

نحوه تعیین کارمزد تراکنش های اتریوم نیز بسته به نوع تراکنش متفاوت خواهد بود. کارمزد شبکه اتریوم ، گس (Gas) نامیده می‌شود و خود از دو پارامتر حد گس (gas limit) و قیمت گس (gas price) تشکیل شده است. حد گس بسته به نوع عملیات موجود در تراکنش تغییر می‌کند؛ به عنوان مثال حد گس در تراکنش های انتقال ساده اتر، ۲۱۰۰۰ واحد است و در تراکنش های فعالساز قرارداد هوشمند این مقدار افزایش می‌یابد. اما قیمت گس همان کارمزدیست که برای هر واحد گس درنظر گرفته می‌شود. بنابراین در تراکنش های ساده انتقال اتر، تعیین کارمزد به معنی تعیین قیمت گس خواهد بود که واحد آن نیز Gwei است (۱ gwei = ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۱ ether). در ادامه درباره نحوه تعیین این کارمزدها به صورت ساده توضیح خواهیم داد.

کیف پول های ارز دیجیتال از لحاظ چگونگی کسر کارمزد به سه دسته تقسیم می‌شوند. برخی از آن‌ها هیچ اختیاری را در این باره به کاربران خود واگذار نمی‌کنند و خود مبلغ کارمزد را (با توجه به میانگین کارمزدهای شبکه) از حساب کاربران کسر می‌کنند. کیف پول اگزودوس یکی از نمونه‌های شناخته شده این کیف پول‌هاست. از این رو توصیه می‌کنیم زمانی که ترافیک شبکه بیت کوین یا اتریوم به هر دلیلی افزایش یافته است، از کیف پول اگزودوس برای انجام تراکنش بیت کوین و اتر استفاده نکنید.

برخی دیگر از کیف پول های ارز دیجیتال اما، به کاربران خود این اجازه را می‌دهند که مبلغ کارمزد مد نظر خود را به صورت دستی وارد کنند. کیف پول های سخت افزاری لجر و ترزور و همینطور کیف پول نرم افزاری کوینومی و الکتروم از نمونه‌های این کیف پول‌ها هستند. در تصویر زیر، صفحه مربوط به ارسال ارز دیجیتال در کیف پول لجر را مشاهده می‌کنید.

همانطور که می‌بینید در قسمت transaction fees (کارمزد تراکنش‌ها)، گزینه‌ای به نام Custom fees (کارمزد متغیر یا کارمزد دلخواه) وجود دارد. با انتخاب این گزینه، گزینه CUSTOM FEES در قسمت پایین نمایش داده می‌شود و شما می‌توانید هر مبلغ دلخواهی را برای کارمزد انتخاب کنید.

همانطور که گفتیم، عملکرد کیف پول های ترزور و کوینومی نیز به همین شکل است. در قسمت زیر، صفحه مربوط به ارسال بیت کوین در این دو کیف پول را به ترتیب مشاهده می‌کنید.

اما سوال اینجاست که در صورت تمایل به تعیین کارمزد به صورت دستی، چگونه کارمزد مناسب را تشخیص دهیم. در پاسخ به این پرسش راهکارهای گوناگونی وجود دارد. اما یکی از ساده ترین راه‌ها ، مراجعه به سایت Bitcoinfees.net و مشاهده کارمزدهای شبکه بیت کوین بر اساس اولویت زمانی تراکنش ها است (مقادیر نمایش داده شده در تصویر زیر، بسته به زمان و میزان ترافیک شبکه تغییر می‌کنند).

همچنین برای یافتن کامزد مناسب تراکنش های شبکه اتریوم، می‌توانید به وبسایت Ethgasstation.info مراجعه نمایید:

حال به عنوان مثال در مورد تراکنش های بیت کوین، رقم نهایی کارمزد، به حجم تراکنش شما بستگی دارد (در تراکنش های اتریومی اینگونه نیست). به تصویر زیر دقت کنید:

این تصویر، نمونه‌ای از یک تراکنش بیت کوین با ۴ ورودی و ۲ خروجی است؛ در کادر قرمز بالا (سمت راست) حجم تراکنش را مشاهده می‌کنید. در کادر قرمز پایین، میزان کارمزد تعیین شده به ازای هر بایت، و نحوه محاسبه کارمزد کل تراکنش را می‌بینید. در کادر قرمز بالا سمت چپ نیز کارمزد نهایی تراکنش نمایش داده شده است.

دسته آخر از کیف پول‌هایی که در این قسمت به آن‌ها خواهیم پرداخت کیف پول‌هایی هستند که به جای ارائه امکان تعیین کارمزد به صورت دستی، سه گزینه مانند سریع (fast) ، متوسط (average) و کند (slow) را در اختیار کاربران قرار می‌دهند (در برخی گیف پول ها نیز این گزینه ها به صورت زمان تقریبی تأیید تراکنش نمایش داده می‌شود: ۲۰ دقیقه، یک ساعت، یک روز و …) .

با انتخاب گزینه کند، کارمزد کمتری را برای تراکنش مورد نظر خود پرداخت خواهید کرد؛ اما به همان نسبت باید زمان بیشتری را برای انجام شدن آن منتظر بمانید (و بالعکس). کیف پول های جکس ، مای‌سلیوم و الکتروم از نمونه‌های شناخته شده این کیف پول‌ها هستند. در تصویر زیر صفحه مربوط به ارسال ارز دیجیتال در کیف پول جکس را مشاهده می‌کنید.

در میان تمامی انواعی که ذکر کردیم، دسته آخر ساده ترین راهکار را برای تعیین کارمزد فراهم کرده و این امکان را به شما می‌دهند که از پرداخت کارمزدهای بالا در موارد غیرضروری پرهیز کنید.

قابلیت تراکنش های چند امضایی (multisig)

کلمه multisig مخفف عبارت multisignature و به معنای چند امضایی است. یک کیف پول چندامضایی یا مولتی‌سیگ، کیف پولی است که تراکنش‌ها در آن نه توسط یک کلید خصوصی، بلکه توسط چند کلید انجام می‌شوند. برای درک بهتر این موضوع، یک حساب مشترک در سیستم بانک‌داری فعلی را در نظر بگیرید. برداشت و انتقال هرگونه وجهی در این حساب‌ها در صورت رضایت تمامی صاحبان این حساب صورت می‌پذیرد. کیف پول چند امضایی در دنیای ارز های دیجیتال نیز، چیزی شبیه به یک حساب مشترک است. این کیف پول‌ها برای کسب و کارهای مبتنی بر ارز دیجیتال بسیار مناسب هستند.

کیف پول های چند امضایی این امکان را به شما می‌دهند که اعضای یک حساب و همچنین تعداد تأییدهای لازم برای انجام یک تراکنش را تعیین کنید. برای مثال در چنین کیف پولی شما می‌توانید ۷ عضو داشته و مشخص کنید که در صورت تأیید ۴ عضو از این ۷ عضو، تراکنشی انجام شود. این ویژگی امنیت این حساب‌ها را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد و از انجام تقلب و کلاهبرداری جلوگیری می‌کند.

این ویژگی می‌تواند حتی برای یک شخص و در راستای افزایش امنیت کیف پول مورد استفاده قرار بگیرد. برای مثال هر شخصی با استفاده از یک کیف پول مولتی‌سیگ می‌تواند ویژگی احراز هویت دو مرحله‌ای را برای خود فعال کند. این شخص باید دو کلید خصوصی خود (یکی برروی گوشی و دیگری برروی لپ‌تاپ) را برای این کیف پول تعریف کند؛ و کیف پول خود را طوری تنظیم نماید که وارد کردن هردوی این کلیدهای خصوصی‌ برای انجام هر تراکنشی از این حساب الزامی باشد. از جمله کیف پول های ارائه دهنده تراکنش های چند امضایی، می‌توان به کیف پول های الکتروم و آرموری (Armory) اشاره کرد.

بیان دو نکته در این جا ضروری است. اول این که تعداد کلیدهای خصوصی‌ که می‌توانید برای کیف پول های چند امضایی تعریف کنید محدود است و یک مقدار بی‌نهایت نیست؛ و دوم این که بهتر است تعداد امضاهای لازم برای ثبت تراکنش‌ها در این کیف پول‌ها را در یک حد معقول تعریف کنید. بهتر است کیف پول خود را طوری تنظیم نکنید که تأیید همگی اعضا برای انجام شدن یک تراکنش ضروری باشد؛ چرا که در صورت عدم دسترسی به هر یک از این اعضا (مثلاً به علت فوت ناگهانی!)، قادر به انجام هیچ تراکنشی از این کیف پول نخواهید بود.

سازگاری نسخه های مختلف کیف پول با یکدیگر

بسیاری از کیف پول های ارز دیجیتال امروزی، در چند نسخه مختلف ارائه می‌شوند. برای مثال یک کیف پول تحت وب می‌تواند در قالب نسخه نرم‌افزاری نیز ارائه شود و یا یک کیف پول نرم افزاری ، خود می‌تواند در دو نسخه دسکتاپی (شامل ویندوز، مک و لینوکس) و موبایلی (شامل نسخه های اندروید و IOS) عرضه گردد. یکی از نکاتی که در هنگام انتخاب این کیف پول‌ها می‌توان به آن توجه کرد این است که این نسخه‌ها تا چه حد با یکدیگر همخوانی دارند؛ و یا به عبارت بهتر، امکاناتی که توسط نسخه‌های مختلف آن ارائه می‌شود تا چه حد به هم نزدیک هستند.

به عنوان مثال، کیف پول کوینومی هم در قالب اپلیکیشن موبایلی، و هم در قالب نسخه ویندوز موجود است؛ اما در حال حاضر ویژگی تعیین دستی کارمزد بیت کوین (که پیشتر درباره آن صحبت کردیم)، در نسخه ویندوز این کیف پول، فعال نیست (اما در نسخه اندروید آن قابل استفاده است).

پشتیبانی از BIP32 (کیف پول های HD)

پیش از توضیح درباره کیف پول های HD اجازه دهید درباره اصطلاح BIP توضیح دهیم:

امروزه کیف پول‌هایی نیز وجود دارند که از یک کلید خصوصی و آدرس ثابت برای همه تراکنش‌ها استفاده می‌کنند؛ اما اگر خیلی نگران امنیت دارایی‌های خود هستید و یا می‌خواهید تراکنش‌هایتان را به شکل کاملاً غیرقابل‌ردیابی انجام دهید، کیف پول های HD برای شما گزینه بهتری هستند.‌‌

کیف پول های سخت افزاری ترزور و لجر و کیف پول های نرم افزاری الکتروم، سامورایی، مای‌سلیوم، جکس، کوینومی و اتمیک‌والت از نمونه‌های شناخته‌شده کیف پول‌های HD هستند.

پشتیبانی از BIP39 (استفاده از عبارات بازیابی)

BIP39 در ادامه BIP32 و به منظور ارتقای عملکرد کیف پول های بیت کوین ارائه شد. پیشنهاد کلی BIP39 این بود که در کیف پول های بیت کوین ، به جای استفاده از کدهای طولانی و غیر قابل فهم به عنوان سید، از کلمات قابل فهم توسط انسان‌ها استفاده شود.

در خصوص عبارت بازیابی (Recovery Seed/Recovery Phrase) در قسمت‌های قبلی همین مقاله صحبت کردیم. همانطور که می‌دانید این عبارات ۱۲ تا ۲۴ کلمه هستند که در یک ترتیب مشخص در اختیار کاربران قرار می‌گیرند. این عبارات در حقیقت جایگزین سید شده و ایفاکننده نقش کلید خصوصی هستند؛ به این معنی که به جای یک کد طولانی و عددی، کیف پول‌ها از این کلمات برای ورود کاربران استفاده می‌کنند. کاربران موظفند این کلمات را به دقت یادداشت کرده و آن را در جایی امن نگهداری کنند. استفاده از عبارت بازیابی، امکانی بود که BIP39 برای کاربران فراهم کرد.

BIP39 علاوه بر تسهیل ورود به کیف پول های ارز دیجیتال ، یک امکان دیگر را نیز در اختیار کاربران قرار داد. کاربران اکنون می‌توانند دارایی‌های دیجیتال خود را در بین هر کیف پولی که از عبارت بازیابی بهره می‌برد جابجا کنند.

برای این کار کافیست تا یک کیف پول (برای مثال) نرم‌افزاری با قابلیت پشتیبانی از عبارت بازیابی را بر روی سیستم یا تلفن همراه خود نصب کنید و عبارت بازیابی کیف پول قبلی خود را در آن وارد کنید. خواهید دید که ارزهای دیجیتال شما در کیف پول جدیدتان نمایش داده خواهند شد (البته غیر از ارزهایی که به طور کلی توسط این کیف پول جدید پشتیبانی نمی‌شوند).

کیف پول های سخت افزاری ترزور ، لجر ، Keepkey ، CoolWallet و Coldcard و همچنین کیف پول های نرم افزاری اگزودوس ، کوینومی ، مای‌سلیوم ، سامورایی ، تراست‌والت ، اینفینیتو ، اتمیک ، بلاک چین والت ، جکس ، انجین ، واسابی و … از نمونه‌های کیف پول‌های شناخته‌شده با قابلیت پشتیبانی از BIP39 هستند.

پشتیبانی از BIP44 (پشتیبانی از چند حساب کاربری)

BIP44 به منظور ایجاد حساب های کاربری گوناگون در یک کیف پول ارائه شد. بر اساس این پروپوزال، کاربران می‌توانند در یک کیف پول نصب شده بر روی یک دستگاه خاص، چندین حساب کاربری ایجاد کرده و هر یک از آن ها را با استفاده از قابلیت های امنیتی مانند پسورد، ایمن سازند.

این ویژگی کارایی‌های بسیار زیادی دارد؛ به عنوان مثال چند کاربر مختلف می‌توانند با استفاده از یک دستگاه خاص (مثلاً یک موبایل) برای خود کیف پول ایجاد کرده و به دارایی های دیجیتال خود دسترسی یابند. همچنین هر شخص می‌تواند حساب های کاربری گوناگونی را (با نامگذاری های گوناگون) در یک کیف پول ایجاد کند که هر یک کارکرد و ویژگی‌های خاص خود را دارند. به تصویر زیر دقت کنید:

این تصویر مربوط به قسمت ایجاد حساب کاربری جدید در کیف پول الکتروم است. همانطور که مشاهده می‌کنید، در این قسمت می‌توان نوع کیف پول را مشخص کرد.

به عنوان مثال ممکن است شخصی بخواهد یک کیف پول معمولی برای کاربردهای روزمره، یک کیف پول چندامضایی برای مدیریت دارایی های مشترک، و یک کیف پول ۲FA برای مدیریت سرمایه های بلند مدت خود داشته باشد. کیف پول الکتروم از جمله کیف پول هاییست که با پیاده‌سازی BIP44 ، کاربران را قادر می‌سازد تا بر روی یک دستگاه، تمامی این حساب ها را ایجاد کنند. لازم به ذکر است که هر یک از حساب های کاربری ایجاد شده به این روش، عبارت بازیابی مخصوص به خود را دارند.

پشتیبانی از BIP173 (پشتیبانی از آدرس های سگویتی)

البته این ویژگی فقط مختص بیت کوین است و در خصوص ارزهای دیجیتال دیگر سندیت ندارد. سگویت که مخفف عبارت Segregated Witness است، آپدیتی بود که در سال ۲۰۱۷ برای بیت کوین اتفاق افتاد. حجم بلاک های بیت کوین از ابتدای پیدایش این ارز دیجیتال برابر با ۱ مگابایت بود. حجم محدود بلاک‌ها در بلاک چین بیت کوین باعث می‌شد تا این بلاک چین نتواند بیش از تعداد مشخصی تراکنش را در هر بلاک جای دهد. با افزایش محبوبیت بیت کوین و تعداد کاربران آن، این امر باعث کندی شبکه بیت کوین و بروز مشکلی به نام مقیاس‌پذیری کم در شبکه آن می‌شد. چاره‌ای که تیم توسعه‌دهنده بیت کوین برای حل این مشکل اندیشیدند این بود که اطلاعات مربوط به امضاها را از بدنه بلاک‌های بیت کوین جدا کنند و آن را به قسمت دیگری انتقال دهند. به این ترتیب حجم بیشتری از بلاک‌های این بلاک چین به ثبت تراکنش‌ها اختصاص می‌یافت و تراکنش‌های بیشتری در آن جای می‌گرفت.

آدرس‌های بیت کوینی که از پروتکل سگویت پشتیبانی می‌کنند با آدرس‌های غیر سگویتی متفاوت هستند. به طور کلی در بیت کوین با سه نوع آدرس روبه‌رو هستیم: آدرس‌های لگاسی (legacy) یا P2PKH، آدرس‌های P2SH و آدرس‌های bech32. آدرس‌های لگاسی که اولین آدرس‌های بیت کوین بوده‌اند، با عدد ۱ شروع می‌شوند. این آدرس‌ها با سگویت سازگار نیستند؛ اما امکان ارسال بیت کوین از آن‌ها به آدرس‌های سگویتی (البته با کارمزد بیشتر) امکان‌پذیر است. آدرس‌های P2SH بیت کوین با عدد ۳ شروع می‌شوند. این آدرس‌ها با سگویت سازگار هستند؛ به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ قابلیت‌های بیشتری نسبت به آدرس‌های لگاسی دارند و ارسال بیت کوین از آن‌ها هم به آدرس‌های لگاسی و هم به آدرس‌های bech32 امکان‎‌پذیر است.

BIP173 پروپوزالی بود امکان ایجاد آدرس های بومی سگویت (bech32) را در کیف پول ها فراهم می‌ساخت. اینگونه آدرس ها که با کد bc1 آغاز می‌شوند، تنها مختص ارسال و دریافت تراکنش‌های سگویتی بیت کوین بوده و قادر به ارسال بیت کوین به آدرس های معمولی (P2PKH) نیستند. استفاده از آدرس های سگویتی باعث کاهش کامزد تراکنش ها می‌گردد. در تصویر زیر نمونه‌ای از هر سه آدرس ارائه شده توسط کیف پول کوینومی را مشاهده می‌کنید:

در برخی از کیف پول های ارز دیجیتال ، این قابلیت وجود دارد که در صورت انتخاب کاربر، تراکنش ها تنها از آدرس های bech32 انجام شود و در غیر این صورت، از آدرس های P2PKH یا P2SH برای انجام تراکنش ها استفاده می‌شود. تصویر زیر مربوط به کیف پول الکتروم است که در مراحل ابتدایی نصب، حق انتخاب بین آدرس های سگویتی و معمولی را در اختیار کاربر می‌گذارد:

همچنین تصویر زیر مربوط به بخش تنظیمات کیف پول کوینومی است که حق انتخاب نوع آدرس های change (آدرس های مربوط به باقیمانده تراکنش های بیت کوین) را به کاربر می‌دهد:

در تصویر بالا، در صورت فعال‌سازی گزینه Force SegWit Change address تمامی آدرس هایی که برای بازگشت باقیمانده تراکنش ها ایجاد می‌شوند، سگویتی خواهند بود.

قابلیت ناشناس ماندن

اگر علاقمند به حریم خصوصی بیشتر در تراکنش های بیت کوین هستید، این مورد احتمالاً به کارتان خواهد آمد.

همانطور که می‌دانید، یکی از اهداف ابتدایی پیدایش ارزهای دیجیتال، افزایش حریم خصوصی افراد در بستر اینترنت بود. بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال، با پیشنهاد ایجاد آدرس از کلیدهای خصوصی کاملا تصادفی، تا حدودی توانست حریم خصوصی افراد را بهبود بخشد؛ چرا که اکنون افراد بدون انجام هیچ احراز هویت خاصی، می‌توانند برای خود یک آدرس بیت کوین ایجاد کرده و از آن استفاده کنند.

اما مشکل حریم خصوصی هنوز هم کاملاً رفع نشده است. رفته رفته سازمان‌های تحلیل داده، راه حل هایی برای کشف ارتباط میان آدرس ها و هویت واقعی افراد، یا IP های مورد استفاده آنها پیدا کردند. در این میان توسعه دهندگان بیت کوین نیز راهکارهای جدیدی به منظور افزایش حریم خصوصی و سطح ناشناس ماندن تراکنش ها ارائه دادند. از جمله این طرح های ارائه شده، فریم ورک زیرولینک (ZeroLink) است که در کیف پول هایی مانند واسابی با عنوان مکانیزم کوین جوین (CoinJoin) و در کیف پول سامورایی تحت عنوان مکانیزم Whirlpool پیاده سازی شده است.

روش کلی این مکانیزم به این صورت است که در هر چرخه کوین جوین، چندین نفر (peer) به طور همزمان شرکت کرده و تراکنش های ورودی خود را در آن ثبت می‌کنند؛ سپس با تکمیل تعداد نفرات شرکت کننده و اتمام فرآیند کوین جوین، موجودی افراد، به آدرس هایی که هیچ ارتباطی با آدرس های فعلی آنان ندارد انتقال خواهد یافت. بدین ترتیب سطح ناشناسی تراکنش‌ها ارتقا می‌یابد. شناخته ترین کیف پول هایی که قابلیت ناشناس ماندن را به کاربران ارائه می‌دهند، کیف پول های واسابی و سامورایی هستند.

احراز هویت (KYC)

KYC که مخفف عبارت Know Your Customer (به معنی مشتری خود را بشناس) است، لایه‌ای امنیتی است که کاربران را برای استفاد از خدمات یک سرویس، ملزم به احراز هویت می‌نماید. در صورت تمایل به استفاده از خدماتی که نیاز به احراز هویت دارند، شما نیاز خواهید داشت تا اطلاعات شخصی خود مانند نام، آدرس، کد پستی، شماره تلفن، عکس کارت شناسایی، عکس کارت بانکی و … را در اختیار ارائه‌دهندگان این سرویس قرار دهید.

نکته‌ای که وجود دارد این است که چنین کاری از اساس مخالف مبانی اولیه و دلیل پیدایش ارزهای دیجیتال است. یکی از دلایل ظهور ارزهای رمزنگاری شده ، حفظ حریم خصوصی کاربران و حذف الزام برای ارائه اطلاعات شخصی بود. علاوه بر آن، چنین کاری برای کاربران ایرانی عملاً غیرممکن است. کاربران ایرانی به دلیل تحریم‌های موجود حق استفاده از بسیاری از خدمات مربوط به ارزهای دیجیتال را ندارند و به همین دلیل باید کیف پول‌هایی را انتخاب کنند که استفاده از آن‌ها مستلزم طی مراحل احراز هویت نیست.

البته این مورد بیشتر در خصوص صرافی های ارز دیجیتال (و به تبع آن، کیف پول های تحت وب این صرافی‌ها) صدق می‌کند. برای مثال صرافی کوین‌بیس (Coinbase) که یکی از شناخته‌شده‌ترین صرافی های ارز دیجیتال دنیاست، یکی از نمونه‌هاییست که کاربران خود را ملزم به احراز هویت می‌نماید.

مسئولیت‌پذیری تیم توسعه‌دهنده و پشتیبانی مناسب

آخرین نکته‌ مورد توجه برای انتخاب کیف پول مناسب، تیم توسعه‌دهنده این کیف پول و میزان مسئولیت‌پذیری آن‌ها در قبال کاربران است.

پشتیبانی مناسب همیشه برای کاربران به عنوان یک فاکتور مهم برای انتخاب هر محصولی محسوب می‌شود؛ و کیف پول های ارز دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیستند. مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی تیم توسعه‌دهنده یک کیف پول در زمان بروز یک مشکل و یا مواجهه با یک خطا می‌تواند کمک بزرگی به کاربران این کیف پول باشد.

برای اینکه میزان پاسخگویی تیم توسعه دهنده کیف پول های مختلف را بررسی کنید، به شبکه های اجتماعی همچون توییتر و لینکداین، و همچنین وبسایت های پرسش و پاسخ همچون ردیت (Reddit) مراجعه کنید. سپس حساب رسمی این کیف پول را جستجو کنید و میزان تعامل آنها با کاربران، نحوه پاسخگویی به مشکلات و اطلاع رسانی های این تیم در خصوص آپدیت ها و رفع باگ ها و … را مشاهده و با یکدیگر مقایسه کنید.

محدودیت ها و ریسک ها برای کاربران ایرانی

علاوه بر تمامی موارد گفته شده در بالا، کاربران ایرانی ارزهای دیجیتال ، به دلیل محدودیت ها و تحریم های بین المللی، می‌بایست دقت ویژه‌ای در انتخاب کیف پول خود داشته باشند.

اساساً کیف پول هایی که امکان فریز کردن دارایی و مسدودیت دسترسی کاربران را داشته باشند، در این میان خطرناک هستند.به عنوان مثال کیف پول کوین پیمنت (coinpeyment) از جمله این موارد است.

همچنین تمامی کیف پول های صرافی نیز در معرض چنین محدودیت هایی هستند. به عنوان مثال صرافی های کوین بیس، بیترکس و بیت مکس، از جمله صرافی هایی هستند که احراز هویت کاربران را الزامی کرده و پس از آن، دارایی های کاربران ایرانی را مسدود کرده‌اند. صرافی های دیگری مثل بایننس که احراز هویت در آنها اجباری نیست نیز، تنها با استفاده از VPN و تغییر آی پی برای کاربران ایرانی قابل استفاده بوده و در صورت پی بردن به هویت ایرانی کاربران، برداشت دارایی ها را مسدود خواهند نمود.

علاوه بر موارد فوق، برخی از کیف پول ها نظیر اگزودوس که تیم توسعه دهنده آن تابع قوانین ایالات متحده هستند، دسترسی کاربران ایرانی (IP های ایرانی) را به سرویس خود مسدود کرده‌اند.

با این حال اما می‌توان با استفاده از VPN های قابل اعتماد، از این کیف پول استفاده کرد. همچنین می‌توان مطمئن بود که کیف پول اگزودوس توانایی مسدود کردن دارایی های کاربران را ندارد؛ چرا که ارزهای دیجیتال موجود در این کیف پول (و همه کیف پول های مشابهی که کلیدهای خصوصی یا عبارات بازیابی را در اختیار کاربران می‌گذارند)، به سادگی در کیف پول های دیگر قابل بازیابی است.

---

جمع‌بندی

---

در این مقاله سعی کردیم ضمن ارائه تعریف دقیق و در عین حال قابل‌فهمی از کیف پول های ارز دیجیتال، این کیف پول‌ها را از جوانب مختلفی مورد بررسی قرار دهیم.

اگر این مقاله را به طور کامل مطالعه کرده باشید، از اهمیت کلید خصوصی، نقش کلید عمومی و کارکرد آدرس در این کیف پول‌ها آگاهی دارید؛ انواع کیف پول های ارز دیجیتال را به خوبی می‌شناسید؛ از مزایا و معایب هر یک مطلع هستید؛ و به نکاتی که برای انتخاب یک کیف پول مناسب باید در نظر بگیرید واقفید.

فراموش نکنید که در نهایت این شمایید که با در نظر گرفتن نیازهای خود و گزینه‌های موجود، باید بهترین گزینه را انتخاب کنید.

و نکته آخر این که با توجه به دانشی که در حال حاضر در خصوص این کیف پول‌ها دارید، استفاده از سایت cryptocompare را به شما پیشنهاد می‌کنیم. در بخش کیف پول (wallet) این سایت، تمامی کیف پول‌های ارز دیجیتال لیست شده و از جوانب مختلفی مانند امنیت (security)، سهولت استفاده (ease of use)، غیرقابل ردیابی بودن تراکنش‌ها (anonymity) و خدمات اضافه بر سازمان (extra services) مورد بررسی قرار گرفته‌اند. استفاده از این اطلاعات می‌تواند کمک شایانی به انتخاب صحیح کیف پول ارز دیجیتال نماید.