هزینه ی سرمایه‌‌ چیست؟

هزینه ی سرمایه (capital expenditure)‌‌، پرداختی نقدی یا نسیه برای خرید کالا یا خدماتی است که در ترازنامه به سرمایه تبدیل شده‌‌اند. به عبارت دیگر، به هر گونه هزینه ای که تبدیل به سرمایه شده باشد (مثلا به طور مستقیم در صورت مالی سود و زیان شرکت قرار نداشته باشد) و به عنوان یک سرمایه‌‌گذاری توسط شرکت در توسعه‌‌ی کسب‌‌وکار خود در نظر گرفته شود، هزینه ی سرمایه‌‌ می‌‌گویند.

هزینه ی سرمایه‌‌ برای رشد و بقای کسب‌‌وکار توسط سرمایه‌‌گذاری در املاک، ماشین‌‌آلات، تجهیزات، محصولات و تکنولوژی جدید اهمیت دارد.

اگرچه مخارج سرمایه‌‌ در همان ابتدا در صورت‌‌حساب سود و زیان شرکت نمایش داده نمی‌‌شوند، اما تاثیر چشمگیری بر جریان پولی دارند و به همین جهت تحلیل‌‌گران مالی و سرمایه‌‌گذاران توجه خاصی به این مخارج دارند.

چه وقت به سرمایه تبدیل کنیم، چه وقت خرج کنیم

تصمیم اینکه هزینه ها را خرج کنیم یا به سرمایه تبدیل کنیم، به مدت زمان مورد انتظار سود آن مخارج بستگی دارد. اگر سودی بیشتری از ۱ سال طول بکشد، باید به عنوان دارایی در ترازنامه به سرمایه تبدیل شود.

مثلا خرید تجهیزات اداری مانند جوهر چاپگر و کاغذ در دسته فعالیت‌‌های سرمایه‌‌گذاری قرار نمی‌‌گیرند، بلکه جزو هزینه‌ های عملیاتی خواهند بود.

اما در مقابل، خرید ساختمان سودی بیشتر از ۱ سال فراهم خواهد کرد و به عنوان هزینه ی سرمایه‌‌ای شناخته خواهد شد.

هزینه ی سرمایه‌‌ در صورت جریان وجوه نقد

هزینه ی سرمایه‌‌ را می‌‌توان در صورت جریان وجوه نقد (cash flow statement) شرکت، در بخش فعالیت‌‌های سرمایه‌‌گذاری مشاهده کرد. همانطور که در تصویر بالا از گزارش سالانه آمازون در سال ۲۰۱۶ می‌‌بینید، آمازون در سال ۲۰۱۶ ۶.۷۳۷ میلیون دلار هزینه ی سرمایه‌‌ای مربوط به خرید املاک و تجهیزاتع از جمله نرم‌‌افزار درونی و توسعه‌‌ی وب‌‌سایت کرده است.

از آنجایی که این مخارج به عنوان سرمایه‌‌گذاری لحاظ می‌‌شوند، در صورت سود و زیان قرار داده نمی‌‌شوند.

هزینه ی سرمایه‌‌ در ترازنامه

هزینه ی سرمایه‌‌ از صورت جریان وجوه نقد به ترازنامه انتقال پیدا می‌‌کند. به محض تبدیل شدن آنان به سرمایه، ارزش دارایی به آرامی با گذر زمان توسط هزینه ی استهلاک کاهش پیدا می‌‌کند.

روش محاسبه‌‌ی هزینه ی سرمایه‌‌ خالص

هزینه ی سرمایه‌‌ خالص را می‌‌توان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم محاسبه کرد. تحلیل‌‌گر در رویکرد مستقیم با استفاده از برنامه یا نرم‌‌افزار حسابداری همه‌‌ی اقلام واحدی که هزینه های کلی را تشکیل می‌‌دهند جمع می‌‌کند. در رویکرد غیرمستقیم، ارزش را می‌‌توان توسط بررسی ارزش دارایی‌‌های موجود در ترازنامه با توجه به هزینه ی استهلاک به دست آورد.

روش مستقیم:

• مقدار خرج شده بر دارایی
• به اضافه‌‌ی: مقداری خرج شده بر دارایی
• به اضافه‌‌ی: مقدار خرج شده بر دارایی
• منهای: ارزش دریافت شده برای دارایی‌‌های فروخته شده
• = هزینه ی سرمایه‌‌ای خالص

روش غیرمستقیم:

• موجودی PP&E (املاک، کارخانه و تجهیزات) در دوره‌‌ی کنونی
• منهای: موجودی PP&E در دوره‌‌ی پیشین
• به اضافه‌‌ی: استهلاک در دوره‌‌ی کنونی
• = هزینه ی سرمایه‌‌ای خالص

هزینه ی سرمایه‌‌ و استهلاک

وقتی هزینه ای به صورت سرمایه درمی‌‌آید، به عنوان یک دارایی در ترازنامه طبقه‌‌بندی می‌‌شود. برای حذف تدریجی دارایی از ترازنامه، باید خرج شود و از طریق صورت سود و زیان انتقال پیدا کند.

حسابداری دارایی‌‌ها را توسط استهلاک در صورت سود و زیان خرج می‌‌کنند. روش‌‌های استهلاک وسیعی وجود دارد (خط مستقیم، موجودی رو به کاهش و غیره) که استفاده از آنان به اولویت‌های تیم مدیریت بستگی دارد.

در طول عمر یک دارایی، استهلاک کل با هزینه ی سرمایه‌‌ خالص برابر خواهد بود. این یعنی اگر شرکت به طور منظم هزینه ی سرمایه‌‌ای بیشتری در مقابل استهلاک داشته باشد، پایگاه دارایی آنان در حال رشد است.

در اینجا راهنمای تشخیص رشد یا زوال شرکت در طول زمان را می‌‌بینید:

• هزینه ی سرمایه‌‌ای > استهلاک = رشد دارایی‌‌ها
• هزینه ی سرمایه‌‌ای < استهلاک = کاهش دارایی‌‌ها

هزینه ی سرمایه‌‌ در جریان آزاد وجوه نقد

جریان آزاد وجوه نقد

(Free Cash Flow) یکی از مهم‌‌ترین ابزارهای سنجش در امور مالی شرکت‌‌هاست. تحلیل‌‌گران به طور مرتب توانایی شرکت برای ایجاد جریان وجه نقد را ارزیابی می‌‌کنند و آن را به عنوان یکی از راه‌‌های ایجاد ارزش برای سهام‌‌داران در نظر می‌گیرند.

فرمول جریان آزاد وجه نقد (FCF):

• وجوه نقد عملیات‌‌ها – هزینه های سرمایه‌‌ای = FCF

هزینه ی سرمایه‌‌ در ارزش‌‌ گذاری

یک تحلیل‌‌گر برای مدل‌‌سازی مالی و ارزش‌‌گذاری، یک مدل DCF برای تعیین ارزش خالص کنونی (NPV) کسب‌‌وکار درست می‌‌کند. رایج‌‌ترین رویکرد، محاسبه‌‌ی جریان آزاد وجوه نقد و کاهش آن به زمان حال با استفاده از میانگین وزنی هزینه های سرمایه‌ است.

در پایین تصویری از مدل مالی محاسبه‌‌ی جریان آزاد وجوه نقد را می‌‌بینید که تحت تاثیر هزینه های سرمایه‌‌ قرار گرفته است.