قرارداد آتی بیت‌‌کوین (Bitcoin Futures) چیست؟

قرارداد آتی (Future) چیست؟

قرارداد آتی قراردادی برای خرید یا فروش یک دارایی در آینده با تاریخ و مبلغ مشخص است. طرفین به محض ورود به قرارداد باید در قیمت توافق شده و بدون توجه به قیمت کنونی بازار در زمان اجرای قرارداد دست به خرید و فروش بزنند.

هدف این قرارداد تنها حداکثر کردن سود نیست بلکه این ابزاری مدیریتی است که در بازارهای مالی برای مقابله با خطر تغییر قیمت دارایی‌‌هایی که به شیوه‌‌ی معمول خرید و فروش می‌‌شوند، استفاده می‌شود.

قراردادهای آتی در سبدهای سهام نیز برای متعادل کردن نوسانات قیمت در سرمایه‌‌گذاری‌هایی که در آن نوسان‎های اساسی دارد، استفاده می‌شوند.

این قراردادها می‌توانند در بورس‌های آتی که به عنوان واسطه عمل می‌‌کنند مذاکره و تبادل ‌‌شوند.

قراردادهای آتی چگونه کار می‌‌کنند؟

می‌‌توانید در قراردادهای آتی دو رویکرد کوتاه‌‌ و بلند داشته باشید:

اگر موقعیت بلند (خریدار) را اتخاذ کنید، توافق می‌‌کنید که یک دارایی را در زمان و قیمت مشخص در آینده بخرید. اگر موقعیت کوتاه (فروشنده) داشته باشید توافق می‌‌کنید که یک دارایی را در آینده با زمان و قیمت مشخص بفروشید.

بهترین راه درک این مسئله آوردن مثال یک شرکت هواپیمایی است که می‌‌خواهد با ورود به یک قرارداد آتی با افزایش قیمت سوخت مقابله کند.

فرض کنیم که هر گالن سوخت جت 2 دلار است. یک شرکت هواپیمایی می‌‌داند قیمت سوخت افزایش می‌‌یابد و یک قرارداد آتی سه ماهه برای خرید 1000 گالن با قیمت کنونی می‌‌بندد. بنابراین قرارداد 2000 دلار ارزش دارد.

اگر طی سه ماه که قرارداد به پایان می‌‌رسد قیمت هر گالن به 3 دلار برسد، شرکت هواپیمایی 1000 دلار صرفه‌‌جویی کرده است.

عرضه‌‌کننده هم برای تضمین بازار سوخت خود حتی وقتی قیمت‌‌ها بالاست مشتاقانه وارد قرارداد آتی می‌‌شود. اگر هم قیمت سوخت سقوط کند این قرارداد متضمن ضرر نکردن آن‌‌هاست.

در این مورد هردو طرف خود را در مقابل نوسان قیمت سوخت ایمن می‌‌کنند.

سرمایه‌‌گذارانی هم وجود دارند که با قراردادهای آتی قصد سود در آینده را دارند و از آن به عنوان مکانیزم محافظتی استفاده نمی‌‌کنند.

آنان وقتی قیمت‌‌ها پایین باشد طرف خریدار هستند و با افزایش قیمت، قراردادشان باارزش می‌‌شود و می‌‌تواند قرارداد را پیش از سررسید با قیمت بالاتری بفروشد.

قرارداد آتی بیت‌‌کوین چیست؟

قراردادهای آتی تنها برای دارایی‌‌های فیزیکی نیستند بلکه می‌‌توانند دارایی‌‌های مالی را هم پوشش دهند.

با وجود قراردادهای آتی بیت‌‌کوین، قراردادی بر قیمت کنونی بیت‌‌‌‌کوین بسته می‌‌‌‌شود و خریدار می‌‌تواند پیش‌‌بینی کند که در آینده قیمت BTC به کجا خواهد رسید.

علاوه بر این باعث می‌‌شود که خریداران بدون اینکه بیت‌‌کوین بخرند قیمت بیت‌‌کوین را در آینده محسابه کنند.

این کار دو نتیجه‌‌ی عمده دارد:

اول اینکه در حالی که خود بیت‌‌کوین قانون‌‌مند نیست، قرارداد آتی بیت‌‌کوین می‌‌تواند در صرافی‌‌های قانونی تبادل شود. این برای کسانی که نگران خطرات مربوط به قانون‌‌مند نبودن این صنعت هستند خبر خوبی است.

دوم اینکه در مناطقی که معامله‌‌ی BTC ممنوع است قراردادهای آتی بیت‌‌کوین به سرمایه‌‌گذاران امکان محسابه‌‌ی قیمت بیت‌‌کوین را می‌‌دهند.

این قراردادها چطور کار می‌‌کنند؟

قرارداد آتی بیت‌‌کوین بر همان اصولی استوار است که قرادادهای آتی سنتی قرار دارند.

دلالان با پیش‌‌بینی افزایش یا کاهش قیمت‌‌ BTC در یک طرف قرارداد آتی قرار می‌‌گیرند.

به عنوان مثال، اگر فردی یک بیت‌‌کوین به قیمت فرضی 18000 دلار داشته باشد و پیش‌‌بینی کند که قیمت آن در آینده کاهش می‌‌یابد، می‌‌تواند BTC خود را به صورت قرارداد آتی با قیمت کنونی 18000 دلار بفروشد.

نزدیک به تاریخ سررسید قرارداد، قیمت بیت‌‌کوین و قیمت قرارداد آتی آن پایین می‌‌اید. حالا سرمایه‌‌گذار تصمیم می‌‌گیرد که قرارداد را دوباره بخرد. اگر قرارداد در 16000 دلار معامله شود، سرمایه‌‌گذار 2000 دلار سود کرده است و با فروش آن در قیمت بالا و خرید در قیمت پایین‌‌تر سود کرده است.

این یک مثال ساده از روش کار قرارداد آتی بیت‌‌کوین است و شرایط مشخص هر قرارداد آتی می‌‌تواند بسته به صرافی، پیچیده‌‌تر باشد که شامل محدودیت‌‌های قیمتی حداقلی و حداکثری باشد.

تاثیر قراردادهای آتی بیت‌‌کوین بر قیمت‌‌ بیت‌‌کوین چیست؟

قرارداد‎های آتی در کوتاه مدت که سهام کلی در بازار ارز دیجیتال ثابت می‌‌شود، قیمت‌‌ها را بالا می‌‌‌‌برد.

یک روز پس از اینکه قرارداد آتی بیت‌‌کوین در صرافی شیکاگو شروع به کار کرد، قیمت آن 10 درصد افزایش یافت و به 16.936 دلار رسید.

در زمان اجرای قراردادهای آتی بیت‌‌کوین در یکی از بزرگ‌‌ترین صرافی‌‌های جهان، CME، قیمت بیت‎کوین مرز 20000 دلار را هم شکست.

پیش‌‌بینی دراز مدت قیمت کمی سخت است اما احتمال دارد قیمت آن رو به رشد باشد.

آیا این یعنی احتمال رشد قیمت بیشتر است؟

دلایل زیادی برای وجود این مورد مطرح است.

1. با تنظیم شدن قراردادهای آتی بیت‌‌کوین در صرافی‌‌های عمومی، به افرادی که پیش‌‌تر در مورد قانون‌‌مند نبودن بیت‌‌کوین نگران بودند اطمینان خاطر می‌‌دهد.
2. سرمایه‌‌گذاران دولتی و موسسه‌‌ای به احتمال زیاد قراردادهای آتی بیت‌‌کوین را به عنوان یک گزینه‌‌ی موجود به مشتریان‌‌شان ارائه می‌‌کنند.
3. نقدینگی بیشتری به بازار وارد می‌‌کند و خرید و فروش و تبادل ارز دیجیتال را آسان‌‌تر می‌‌کند.
4. بازار BTC را به روی سرمایه‌‌گذاران بیشتری باز می‌‌کند، به ویژه کشورهایی که خرید و فروش بیت‌‌کوین در آن‌‌ها ممنوع است.

چون قراردادهای آتی برای تعادل بخشیدن به نوسانات بازار تنظیم شده‌‌اند، می‌‌توانند از نوسان قیمت بیت‌‌کوین هم بکاهند.

اهمیت قراردادهای آتی برای کل صنعت بلاکچین چیست؟

نتایج احتمالی زیادی وجود دارند.

اول اینکه BTC به عنوانی نماد ارز دیجیتال شناخته می‌‌شود. بنابرین اگر قیمت بیت‌‌کوین در کوتاه‌‌مدت دچار افزایش شدید شود، فازغ از اینکه به دلیل قراردادهای آتی بوده باشد یا خیر، توجه مردم را جلب خواهد کرد.

با جلب توجه مردم به سمت صنعت ارز دیجیتال، به‌‌کارگیری سکه‌‌های دیگر هم افزایش می‌‌یابد و باعث رشد قیمت می‌‌شود.

برعکس این حالت هم ممکن است؛ شاید سرمایه‌‌گذاران بخواهند سکه‌‌های دیگرشان را برای خرید بیت‌‌کوین جهت ورود به طوفان رشد قیمت بیت‌‌کوین بفروشند. وجود زیاد سکه‌‌ هم می‌‌تواند باعث کاهش قیمت ارز دیجیتال بشود.

سناریوی محتمل‌‌تر این است که بعضی از سکه‌‌ها مانند اتریوم، لایت‌‌کوین، ریپل و … پا جای پای بیت‌‌کوین بگذارند و با ورود سرمایه‌‌ی کافی از جانب سرمایه‌‌گذاران، با قراردادهای آتی معامله شوند.

کجا می‌‌توانید قراردادهای آتی بیت‌‌کوین را معامله کنید؟

دو بازار جداگانه برای معامله‌‌ قراردادهای آتی بیت‌‌کوین وجود دارد.

گزینه‌‌ی اول استفاده از صرافی‌‌های ارز دیجیتال از جمله BitMEX و OkCoin است. صرافی‌‌های ارز دیجیتال این امکان را مدتی است که ارائه می‌‌کنند و معامله‌‌ی قراردادهای آتی بیت‌‌کوین هم عمدتاً قانون‌‌مند نیست.

گزینه‌‌ی دوم هم صرافی‌‌های عمومی است. این یک پدیده‌‌ی جدید است و بخشی از دلایل افزایش قیمت در ماه دسامبر است.

اجرای آن از 10 دسامبر شروع شد. صرافی Mercantile شیکاگو هم در 17 دسامبر شروع به معامله‌‌ی قرارداد آتی بیت‌‌کوین کرد. شرکت‌‌های Brokerage مانند TD Ameritrade و JP Morgan هم علاقه‌‌ی خود را به این قراردادهای آتی ابراز کرده‌‌اند.