صرافی ارز دیجیتال چیست؟ معرفی صرافی های ارز دیجیتال

صرافی های ارز دیجیتال چه خدماتی را به کاربران خود ارائه می‌کنند؟

همانطور که اشاره کردیم، خدماتی مانند خرید، فروش و معامله ارز های دیجیتال (تبدیل آن‌ها به یکدیگر) در صرافی های ارز دیجیتال انجام می‌گیرد. اما راه‌های زیادی برای خرید و فروش این ارزها وجود دارد و چگونگی انجام آن می‌تواند در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد. به طور کلی، خرید ارز های دیجیتال را می‌توان به دو دسته خرید توسط پول فیات و خرید توسط ارزهای دیجیتال دیگر (یا همان معامله) تقسیم کرد (این نکته در خصوص فروش این ارز ها نیز صدق می‌کند). معامله یا تبدیل ارزهای دیجیتال به یکدیگر نیز خود می‌تواند به شکل‌های مختلف انجام شود. به همین دلیل در ادامه هر یک از این روش‌ها را به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد و شیوه انجام هر یک را توضیح خواهیم داد.

دوباره تأکید می‌کنیم که روش‌های ذکر شده، هم در خصوص خرید و هم در خصوص فروش ارز دیجیتال صدق می‌کند و استفاده ما از فرایند مربوط به خرید، صرفاً جهت سهولت کار است.

خرید مستقیم ارز دیجیتال از صرافی و توسط پول فیات

این روش یکی از رایج‌ترین و ساده‌ترین روش‌های خرید ارز دیجیتال است. در این روش، شما به صورت مستقیم با صرافی طرف هستید و خرید شما توسط کارت‌های بانکی و پول فیات انجام می‌شود. بسیاری از صرافی های معتبر ارز دیجیتال در جهان نظیر بایننس (Binance)، کوین بیس (Coinbase)، بیت فاینکس (Bitfinex)، بیترکس (Bittrex) و جمینی (Gemini) این امکان را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. اما خرید مستقیم از آن‌ها نیازمند دسترسی به کارت‌های معتبر بین‌المللی مانند ویزا و مسترکارت و پی پل است. به همین دلیل استفاده از این امکان برای کاربران ایرانی عملاً ممکن نیست. البته صرافی های ارز دیجیتال ایرانی نیز همگی از این روش استفاده می‌کنند و کاربران ایرانی می‌توانند به راحتی توسط کارت‌های بانکی خود به خرید مستقیم ارز دیجیتال از این صرافی‌ها بپردازند. برای این کار کافیست ابتدا در یک صرافی ثبت نام کرده و مراحل احراز هویت آن را طی کنید. پس از این که ثبت نام شما تکمیل گردید، تنها کاری که باقی می‌ماند انتخاب ارز دیجیتال مورد نظر، تعیین مقدار آن، ارائه آدرس کیف پول ارز دیجیتال و پراخت مبلغ مورد نیاز است.

درباره چگونگی خرید بیت کوین بیشتر بخوانید:

• خرید بیت کوین : چگونه بیت کوین بخریم ؟

خرید مستقیم ارز دیجیتال توسط پول فیات به شدت ساده است و برای کابران تازه وارد و یا کسانی که ارز دیجیتال دیگری برای تبدیل ندارند مناسب است.

خرید ارز دیجیتال به صورت همتا به همتا (P2P) و با پول فیات

روش دیگری که برای خرید ارز دیجیتال توسط پول فیات وجود دارد، خرید این ارزها به صورت همتا به همتا یا به عبارت دیگر، از سایر کاربران است. تفاوت این روش با روش قبلی در این است که در این جا، فروشنده ارز دیجیتال و طرف معامله شما صرافی نیست. بلکه کاربر دیگریست که ارز دیجیتال خود را در قالب آگهی در سایت این صرافی ثبت کرده است.

توجه داشته باشید که در صرافی بیدارز ، هر یک از طرفین معامله موظفند ۰.۵ درصد از مبلغ مورد معامله را به عنوان کارمزد به صرافی بپردازند. پرداخت وجوه در این صرافی به حساب خود صرافی انجام می‌شود و صرافی پس از کسر کارمزد خود، مبلغ پرداخت شده را برای فروشنده ارسال می‌کند. طبق ادعای تیم توسعه‌دهنده، تسویه حساب‌ها در این صرافی در اکثریت مواقع بین یک تا ۳ ساعت زمان می‌برد، هرچند که گاهی ممکن است تا ۲۴ ساعت کاری نیز به طول بینجامد. در صورتی که شخص خریدار مبلغ مورد نظر را به حساب صرافی واریز کند اما فروشنده ارز دیجیتال را منتقل نکند، مبلغ پرداخت شده به حساب خریدار بازگردانده خواهد شد.

در بین صرافی های ارز دیجیتال معتبر خارجی نیز، استفاده از این گزینه بسیار معمول است. اگر به قسمت مربوط به ترید (trade) سایت صرافی بایننس مراجعه کنید، گزینه P2P را مشاهده خواهید کرد.

P2P مخفف Peer to Peer به معنی همتا به همتاست. با باز کردن این گزینه، با لیستی از آگهی‌های فروش مواجه خواهید شد که هر یک با مقدار و قیمت متفاوتی در سایت قرار گرفته‌اند. همچنین این امکان در اختیار شما قرار خواهد گرفت که ارز فیات (دلار، یورو، پوند و …) و سیستم پرداخت مورد نظر خود (انتقال بانکی، پی پل ، وب مانی و …) را انتخاب کنید، تا آگهی‌ها بر همین اساس برای شما نمایش داده شوند. توجه داشته باشید که استفاده از این سرویس نیز به دلیل عدم پشتیبانی از ریال و سیستم‌های پرداخت ایران، برای کاربران ایرانی ممکن نیست.

خرید ارز دیجیتال توسط ارز های دیجیتال دیگر (ترید یا معامله ارز دیجیتال)

ترید یا معامله ارز های دیجیتال نیز، یکی از معمول‌ترین روش‌های به دست آوردن آن‌هاست. البته همانطور که قبلاً اشاره کردیم، این روش برای کاربرانی مناسب است که از پیش ارز دیجیتال دیگری دارند و حال قصد دارند آن را به ارز دیگری تبدیل کنند. بنابراین باز هم اولین قدم برای به دست آوردن ارز دیجیتال، خرید آن توسط پول فیات است که برای کاربران ایرانی، توسط صرافی‌های ایرانی امکان پذیر است.

در حال حاضر، صرافی های داخلی ارز دیجیتالی مانند نوبیتکس و رمزینکس و اکسیر و والکس امکان معامله ارز های دیجیتال با یکدیگر را برای کاربران فراهم کرده‌اند، هرچند که حجم معاملات در آن‌ها هنوز به نوعی محدود و تنوع ارزهای دیجیتال آن‌ها نیز نسبت به صرافی‌های خارجی کمتر است.

در خصوص صرافی های خارجی می‌توان گفت که همگی آن‌ها به پلتفرم ترید مجهز هستند و انواع شناخته شده آن‌ها نظیر بایننس و کوین بیس از گستره بسیار متنوعی از ارز های دیجیتال پشتیبانی می‌کنند. اما در این باره باید به یک نکته توجه کنید. فعالیت کاربران ایرانی در صرافی های ارز دیجیتال خارجی به طور کلی ممنوع است. اما برخی از این صرافی ها مانند کوین بیس کاربران خود را ملزم به احراز هویت می‌کنند، در حالی که احراز هویت در برخی دیگر از آن‌ها مانند بایننس اجباری نیست. نیاز به احراز هویت به این معنیست که باید استفاده از آن‌ها را به طور کلی فراموش کنید. اما در خصوص صرافی ارز دیجیتالی مانند بایننس که احراز هویت در آن اجباری نیست، کاربران ایرانی می‌توانند با استفاده از VPN به انجام ترید در آن بپردازند.

در صورت تمایل، شما باید ابتدا خرید ارز دیجیتال خود را از یک صرافی ایرانی انجام دهید و سپس آن را به حساب بایننس خود منتقل کنید. در این حساب، شما قادر خواهید بود ارزهای دیجیتال را در کمترین زمان و با کمترین میزان کارمزد، به یکدیگر تبدیل کنید. به همین دلیل است که بسیاری از ایرانی‌ها استیبل کوینی مانند تتر را از یک صرافی داخلی خریداری می‌کنند و پس از انتقال آن به حساب بایننس خود، آن را به ارز های دیجیتال مختلفی مانند بیت کوین و اتریوم و ترون و … تبدیل می‌نمایند.

توصیه ما برای استفاده از این روش این است که IP فیلترشکن خود را به طور مداوم تغییر ندهید و در صورت امکان، از VPS (VPN با IP ثابت) استفاده کنید. در صورتی که به دلیل تغییر مکرر IP صرافی به شما مشکوک شود، این اجازه را خواهد داشت که به دلیل نقض قوانین، دارایی شما را بلوکه کند (البته موضع صرافی بایننس در این مورد خیلی سختگیرانه نیست و حتی در صورت مشکوک شدن نیز، یک فرصت ۲۴ ساعته را برای انتقال دارایی‌ها به حسابی دیگر به شما خواهد داد. اما بهتر است برای حفظ امنیت ارز های دیجیتال خود، با احتیاط بیشتری رفتار کنید).

برای انجام ترید در صرافی های ارز دیجیتال باید با مفهوم جفت معاملاتی آشنا باشید. جفت معاملاتی ارز دیجیتال به زبان ساده، به دو ارزی گفته می‌شود که شما قصد فروش یکی و خرید دیگری را دارید. به طور معمول گفته می‌شود که اگر شما (برای مثال) قصد فروش تتر و خرید بیت کوین را دارید، باید جفت معاملاتی خود را طوری انتخاب کنید که بیت کوین در سمت چپ و تتر در سمت راست قرار داشته باشد (به این شکل: BTC/USDT). البته این مورد در خصوص صرافی بایننس صدق نمی‌کند و شما این جفت را به هر ترتیبی که انتخاب کنید، دو گزینه خرید بیت کوین (Buy BTC) و فروش بیت کوین (Sell BTC) در اختیارتان قرار خواهد گرفت.

پس از این که جفت معاملاتی مورد نظر خود را انتخاب کردید، باید میزان بیت کوینی که قصد خرید آن (یا میزان تتری که قصد فروش آن) را دارید را تعیین کنید. پس از ثبت سفارش، صرافی به طور خودکار شما را به افرادی که سفارشی برعکس سفارش شما را ثبت کرده‌اند متصل کرده و با فروش تتر شما، بیت کوین های خریداری شده را به حسابتان منتقل خواهد کرد. اگر سفارش شما در حجم بالایی نباشد، این کار با سرعت بالایی انجام می‌شود، به‌طوری که ممکن است فکر کنید خود صرافی تتر شما را خریداری کرده و بیت کوین ها را به حسابتان واریز کرده است. اما اگر سفارشی در حجم بالاتر را ثبت کنید، خواهید دید که انجام سفارش شما ممکن است به طول بینجامد و همچنین در طی تراکنش های مختلف انجام شود.

عملکرد این صرافی ها در انجام معاملات به این شکل است که صفی از معاملات خرید و فروش را تشکیل می‌دهند. سپس هنگامی که کاربری (به عنوان مثال) قصد خرید یک بیت کوین را دارد، در این صف به جستجو پرداخته و با انتخاب مناسب‌ترین قیمت‌ها، به خریداری بیت کوین برای وی می‌پردازند. به همین دلیل ممکن است تکمیل این سفارش در طی تراکنش‌های ۰.۵ بیت کوینی ، ۰.۲ بیت کوینی ، ۰.۱ بیت کوینی و … انجام شود و نه در قالب یک بیت کوین کامل.

ترید ارز دیجیتال در صرافی کار بسیار ساده‌ایست و مسئولیت انجام هیچ یک از مراحل عنوان شده بر عهده کاربران نیست. بلکه این صرافی است که این کار را برای آن‌ها انجام می‌دهد. استفاده از ترید برای انجام معاملات در حجم کم بسیار معمول است و راحتی بسیاری را برای کاربران به همراه دارد. اما برای معاملات با حجم بالا، استفاده از ترید معمولی می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند که در قسمت بعد به آن‌ها خواهیم پرداخت.

خرید ارز دیجیتال توسط ارز های دیجیتال دیگر و به روش OTC

روش دیگری که برای ترید ارز های دیجیتال وجود دارد، معامله به روش OTC (مخفف Over the Counter) است. OTC در زبان فارسی فرابورس ترجمه می‌شود و ممکن است معنی آن در بازارهای مالی دیگر متفاوت باشد. اما در دنیای ارزهای دیجیتال OTC به معامله‌ای گفته می‌شود که خارج از کنترل و نظارت هرگونه شخص ثالث و به صورت کاملاً مستقیم انجام می‌شود. برای انجام معاملات OTC به اشخاص یا پلتفرم‌هایی احتیاج است که در زبان انگلیسی بروکر (broker) و در فارسی کارگزار خوانده می‌شوند. در حال حاضر یکی از شناخته شده‌ترین بروکرهای معاملات OTC ارز دیجیتال، پلتفرم #bitcoin-otc است. شما می‌توانید بدون هیچگونه احراز هویت و فقط با یک نام کاربری دلخواه به این پلتفرم وارد شوید و با پیدا کردن طرف معامله، به معامله مستقیم با وی بپردازید.

بسیاری از صرافی های ارز دیجیتال نیز امکان معامله به روش OTC را به خدمات خود اضافه کرده‌اند، که این مسئله از برخی جهات با ماهیت اصلی OTC در تضاد و از برخی جهات با آن همسو است. معامله OTC انجام شده در صرافی های ارز دیجیتال به این شکل است که به جای ایجاد صف معاملاتی و تقسیم‌بندی فرایند خرید و فروش به تراکنش‌های کوچک‌تر، این معاملات را به صورت کامل و یک‌جا انجام می‌دهند. این روش برای معاملات با حجم بالا مناسب است. وقتی که شما قصد خرید ارز دیجیتال در حجم بالایی را دارید، استفاده از ترید معمولی و صف معاملاتی باعث خواهد شد تا تکمیل این خرید به طول بینجامد و در حین تکمیل شدن فرآیند خرید شما، ممکن است قیمت‌ها دچار کاهش یا افزایش شوند. در این صورت پدیده‌ای اتفاق می‌افتد که به آن slippage می‌گویند.

از طرفی، ساز و کار تریدهای معمولی به این شکل است که اعضای شبکه می‌توانند از تراکنش‌های در دست انجام آن آگاهی پیدا کنند. به همین دلیل، وقتی که شما تراکنشی در حجم بالا را ثبت می‌کنید، خود این امر می‌تواند باعث افزایش یا کاهش مقطعی قیمت و تقویت امکان بروز slippage شود. تراکنش های OTC برای برطرف کردن این مشکلات، معاملات را به صورت یک جا انجام می‌دهند و آن‌ها را به تراکنش‌های کوچک‌تر تقسیم نمی‌کنند. همچنین معاملات انجام شده به روش OTC برای سایر اعضای شبکه قابل رویت نیستند و از این جهت، از قانون ناشناسی تراکنش‌ها پیروی می‌کنند.

اما به‌طور کلی، برای استفاده از خدمات OTC در یک صرافی مانند بایننس، شما ملزم به احراز هویت خواهید بود. در صورتی که همانطور که پیشتر اشاره کردیم، معاملات OTC در پلتفرم‌های بروکر به صورت کاملاً ناشناس و تنها توسط یک نام کاربری که توسط خود کاربر تعیین شده است انجام می‌شوند. با این همه، به دلیل سهولت استفاده، ممکن است بسیاری از افراد استفاده از معاملات OTC در بایننس را به انجام این معاملات توسط بروکرها ترجیح دهند.

اگر این مقاله را تا به این جا به طور کامل مطالعه کرده باشید، می‌دانید که استفاده از این امکان نیز به دلیل الزام به احراز هویت برای کاربران ایرانی ممکن نیست. همچنین لازم به ذکر است که در صرافی بایننس نیز، امکان تبدیل همه ارز های دیجیتال به یکدیگر به روش OTC وجود ندارد و کاربران فقط می‌توانند تعدادی از ارز های دیجیتال شناخته شده را توسط ۳ استیبل کوین بر پایه دلار (BUSD , USDC , USDT) خریداری کنند.

تا به این جا سعی کردیم برخی از خدماتی که صرافی‌ها به طور کلی به کاربران خود ارائه می‌کنند را معرفی و در خصوص هر یک توضیحات و نکاتی را بیان کنیم. با این حال، در حال حاضر تنوع صرافی های ارز دیجیتال بسیار زیاد است و برخی از خدمات کلی آن‌ها با یکدیگر همپوشانی دارد، در حالی که در برخی از جزئیات و خدمات اضافه بر سازمان می‌توانند با یکدیگر متفاوت باشند. در قسمت بعدی این مقاله، قصد داریم نگاهی به مواردی داشته باشیم که برای انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال باید به آن‌ها توجه کنید. بنابراین با ما همراه باشید.

نکاتی که برای انتخاب صرافی ارز دیجیتال باید به آن‌ها توجه کنید

همانطور که در قسمت قبل عنوان کردیم، صرافی های ارز دیجیتال امروزه از انواع زیادی برخوردارند و ممکن است هرروز با یک صرافی جدید مواجه شویم. در این بین، برخی نکات هستند که برای انتخاب یک صرافی و اطمینان از انتخاب خود می‌توانید به آن‌ها توجه کنید. این موارد عبارتند از:

امنیت صرافی

امنیت یک صرافی ارز دیجیتال را از چند جهت می‌توان بررسی کرد. یکی از ویژگی‌هایی که می‌تواند در نهایت به امنیت یک صرافی بینجامد، اعتبار خود صرافیست. هر چه یک صرافی ارز دیجیتال باسابقه‌تر و معتبرتر باشد، امکان این که برای حفظ اعتبار خود و امنیت دارایی‌های کاربران بکوشد نیز بیشتر است. پیشنهاد می‌کنیم برای اطمینان خاطر از درست‌کاری یک صرافی، تیم بنیان‌گذار و توسعه‌دهنده آن را بررسی و به صفحات اجتماعی رسمی آن‌ها (علی‌الخصوص توییتر) مراجعه کنید.

البته لازم به ذکر است که هر چقدر هم که یک صرافی معتبر و دارای سابقه باشد، باز هم از خطر هکرها و حملات سایبری در امان نیست. برای مثال، صرافی Mt. Gox یکی از معتبرترین صرافی های ارز دیجیتال بود که مورد حمله هکرها قرار گرفت و دارایی‌های کاربران آن به سرقت رفت. در این خصوص، اقدامات امنیتی که خود صرافی برای حفاظت از دارایی‌های کاربران اتخاذ می‌کند از اهمیت بسزایی برخوردار است. یکی از این اقدامات امنیتی می‌تواند بیمه صرافی باشد. برای مثال در حال حاضر که در حال نگارش این مقاله هستیم (مهر ۹۹)، یکی از صرافی های معتبر ارز دیجیتال به نام کوکوین (KuCoin) مورد هک واقع شده است. اما این صرافی به کاربران خود اطمینان داده مبالغ از دست رفته را از طریق حساب بیمه خود پرداخت خواهد کرد.

علاوه بر این، روش‌های دیگری مانند استفاده از احراز هویت دوعاملی (۲FA) و کدهای آنتی‌فیشینگ (anti-pishing) نیز می‌تواند در این باره موثر باشد. احراز هویت دوعاملی به روشی گفته می‌شود که کاربر را ملزم می‌کند تا برای ورود به حساب خود، از دو لایه امنیتی عبور کند. بنابراین در صورتی که شخصی غیر از شما به رمز عبور حسابتان دسترسی پیدا کند، نمی‌تواند به راحتی وارد حسابتان شود و نیاز به تأییدیه دیگری دارد. این تأییدیه در قالب کدی در اختیارتان قرار می‌گیرد که برای ورود به حساب خود، باید آن را وارد کنید؛ کدی که یا توسط sms برایتان ارسال شده و یا توسط نرم افزار Google Authenticator برایتان فراهم می‌شود (در خصوص نرم افزار گوگل آتنتیکیتور و روش کار آن در قسمت‌های بعدی همین مقاله صحبت خواهیم کرد).

برای توضیح کد های آنتی‌فیشینگ، بهتر است ابتدا نگاه کوتاهی به حملات فیشینگ داشته باشیم. حملات فیشینگ (Phishing) به حملاتی گفته می‌شود که در طی آن‌ها، شما ایمیلی را از آدرس یک شخص یا شرکت معتبر دریافت می‌کنید، در حالی که این ایمیل جعلی و آدرس ایمیل نیز ساختگیست. برای مثال ممکن است ایمیلی را از صرافی ارز دیجیتال خود دریافت کنید که در آن از شما خواسته شده است رمز عبور حسابتان را تغییر دهید و یا بر روی لینکی کلیک کنید. شما نیز با فرض این که این ایمیل از جانب صرافی و قابل اعتماد است، این کار را انجام می‌دهید. اما پس از آن تمام دارایی شما توسط هکرها به سرقت خواهد رفت.

روشی که برخی از صرافی های ارز دیجیتال برای مقابله با این حملات اتخاذ کرده‌اند، استفاده از کدهای آنتی‌فیشینگ است. کد آنتی‌فیشینگ یک کد حروفی یا عددی (یا ترکیبی از هر دو) است که شما برای خود تعیین می‌کنید و از آن پس هر ایمیلی که از جانب صرافی دریافت کنید، این کد در ابتدای آن خواهد بود. در صورتی که ایمیلی را از آدرس صرافی خود دریافت کنید که حاوی این کد نباشد، می‌توانید مطمئن باشید که این یک حمله فیشینگ است.

پاسخگویی و پشتیبانی مناسب

از دیگر عواملی که می‌توان برای انتخاب صرافی ارز دیجیتال به آن دقت کرد، پاسخگویی به موقع و پشتیبانی قوی تیم صرافی است. دنیای ارز های دیجیتال دنیای نسبتاً پیچیده‌ایست و اگر در این حوزه تازه‌کار باشید، ممکن است که با مشکلاتی مواجه شوید. در چنین مواقعی، پاسخگویی تیم صرافی می‌تواند بسیار کارساز باشد و به شما در حل مشکلتان کمک کند. برای آگاهی از چگونگی پشتیبانی تیم یک صرافی راه‌های زیادی وجود دارد که در این خصوص نیز یکی از این راه‌ها، مراجعه به صفحات اجتماعی و بررسی میزان پاسخگویی آن‌ها به سوالات کاربران است. همچنین می‌توانید با صرافی تماس گرفته و سوالات خود را از آن‌ها بپرسید و یا سوال خود را در قسمت مربوط به پرسش و پاسخ سایت درج کنید و کیفیت پاسخگویی آن‌ها (از جمله کامل بودن یا نبودن پاسخ و مدت زمان لازم برای پاسخگویی) را بررسی نمایید.

جفت های معاملاتی صرافی

توجه به جفت های معاملاتی موجود در صرافی ارز دیجیتال برای کاربرانی که قصد خرید و تبدیل این ارزها به یکدیگر را دارند بسیار حائز اهمیت است. تنوع جفت های معاملاتی یا جفت ارز ها (Cryptocurrency Pairs) نقش بسیار پررنگی را در فرایند ترید و کسب سود از طریق تبدیل ارز های دیجیتال به یکدیگر ایفا می‌کند. در صورتی که صرافی مورد نظر شما از جفت های معاملاتی زیادی پشتیبانی کند، نیازی نخواهید داشت تا برای انجام برخی از معاملات به یک صرافی دیگر رجوع کنید و می‌توانید همه کارهای خود را با اطمینان خاطر در یک صرافی به انجام برسانید. همچنین در صرافی های شناخته شده‌ای مانند بایننس، کارمزد انجام تراکنش های درون‌شبکه‌ای به شدت کم است و همین امر می‌تواند هزینه‌های ناشی از کارمزد انجام تراکنش‌ها را کاهش دهد (در خصوص کارمزد تراکنش ها در صرافی‌های مختلف در قسمت‌های بعدتر همین مقاله صحبت خواهیم کرد).

حجم معاملات صرافی

حجم معاملات (Volume) صرافی ارز دیجیتال به مجموع ارزش کوین ها و توکن هایی اطلاق می‌شود که در این صرافی معامله می‌شوند. سایت‌ها و منابع زیادی وجود دارند که حجم معاملات صرافی های مختلف را در قالب ۲۴ ساعته، هفتگی، ماهانه و … نمایش می‌دهند، که از بین آن‌ها می‌توان به سایت کوین‌مارکت‌کپ (Coinmarketcap) و Cryptocompare اشاره کرد. اگر به سایت کوین‌مارکت‌کپ مراجعه کرده و از نوار بالای صفحه، Exchanges (به معنی صرافی‌ها) و سپس spot را انتخاب کنید، با لیستی از صرافی‌ها مواجه خواهید شد که در روبه‌روی هر یک، حجم معاملات آن‌ها در مقیاس ۲۴ ساعته درج شده است.

همچنین با مراجعه به سایت Cryptocompare و اسکرول صفحه به سمت پایین، به قسمت Exchanges هدایت خواهید شد و اطلاعات مشابهی را در خصوص حجم معاملات روزانه (Vol. 24h) خواهید یافت.

هرچه حجم معاملات انجام شده در یک صرافی بیشتر باشد، انجام معاملات در آن سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر است. برای انجام معامله در یک صرافی با حجم معاملات کم، مجبور خواهید بود تا مدت زمان زیادی را برای تکمیل درخواست خود صبر کنید و نکات ذکر شده در قسمت‌های قبل در خصوص تغییر قیمت‌ها و slippage نیز شامل حالتان خواهد شد. اما در یک صرافی با حجم معاملات زیاد مانند بایننس ، سفارش‌های خرید و فروش به قدری زیاد است که تراکنش‌های معمول شما با سرعت خیلی بالاتر به انجام می‌رسد و احتیاجی به انتظارهای طولانی و تقسیم تراکنش به قسمت‌های کوچک‌تر نیست.

لیکوییدیتی (Liquidity) صرافی

لیکوییدیتی را می‌توان در فارسی، نقدشوندگی ترجمه کرد. لیکوییدیتی یا نقدشوندگی به‌طور کلی، به توانایی یا سرعت خرید و فروش دارایی‌ها (در این جا، ارز های دیجیتال) در بازار اشاره دارد. از لیکوییدیتی می‌توانیم هم برای بازارها به صورت کلی و هم برای دارایی‌ها به صورت جزئی‌تر استفاده کنیم. این که یک بازار خاص تا چه اندازه لیکویید است، به این معنیست که میزان نقدشوندگی دارایی‌ها در آن چقدر است و این که لیکوییدیتی یک دارایی خاص چقدر است، به این معنیست که تا چه اندازه می‌توان با بیشترین سرعت و کمترین نوسان قیمت ممکن آن را نقد کرد.

این واژه برای جفت های معاملاتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این معنی که برای تبدیل یک جفت ارز به یکدیگر، چه مقدار زمان لازم است و این معامله با چه حدی از نوسان قیمت به انجام می‌رسد. ممکن است فکر کنید با توجه به این تعریف، لیکوییدیتی و حجم معاملات که در قسمت قبل در مورد آن صحبت کردیم تفاوتی با یکدیگر ندارند. حقیقت نیز این است که لیکوییدیتی به شدت به حجم معاملات وابسته است. به طور کلی، عنوان می‌کنند که سه عامل در تعیین میزان لیکوییدیتی یک بازار موثر است: حجم معاملات، تعداد سفارشات و تفاوت بین کمترین قیمت درخواستی (ask) و بیشترین قیمت پیشنهادی (bid).

در خصوص ارز های دیجیتال و صرافی‌های ارز دیجیتال، کاربران این امکان را خواهند داشت که از لیکوییدتی صرافی برای هر جفت معاملاتی به صورت جداگانه باخبر شوند. آگاهی از لیکوییدیتی جفت‌های معاملاتی صرافی کمک شایانی به معامله این جفت ارزها یا انتخاب جفت معاملاتی مناسب می‎‌نماید. برای مشاهده لیکوییدیتی جفت‌های معاملاتی در صرافی های مطرح جهان می‌توانید به سایت کوین‌مارکت‌کپ مراجعه کنید. با مراجعه به قسمت exchanges (صرافی‌های) این سایت، با لیستی از صرافی‌ها مواجه خواهید شد که در روبه‌روی آن‌ها، عددی تحت عنوان Avg. Liquidity (میانگین یا متوسط لیکوییدیتی) قرار دارد. این عدد، متوسط لیکوییدیتی صرافی را به صورت کلی نشان می‌دهد. برای آگاهی از لیکوییدیتی جفت های معاملاتی به صورت جداگانه نیز، کافیست برروی هر صرافی دلخواه کلیک کنید. در تصویر زیر، لیکوییدیتی جفت های معاملاتی صرافی بایننس را مشاهده می‌کنید.

کارمزد صرافی

آخرین مسئله‌ای که قصد داریم در این بخش به آن بپردازیم، کارمزد صرافیست. صرافی های ارز دیجیتال مانند هر سرویس دیگری، در ازای ارائه خدمات، مبلغی را تحت عنوان کارمزد از کاربران دریافت می‌کنند. البته لازم به ذکر است که کارمزد در دنیای ارز های دیجیتال به دو دسته تقسیم می‌شود: کارمزد شبکه خود ارز دیجیتال ، و کارمزد صرافی. کارمزد شبکه ارز دیجیتال مقداریست که توسط خود شبکه و بر اساس ترافیک شبکه تعیین می‌شود و ارتباطی به صرافی ندارد. اما کارمزد صرافی مقدار متغیریست که توسط صرافی و در اکثریت مواقع بر اساس میزان و مبلغ خرید و فروش‌های صورت گرفته در آن تعیین می‌گردد.

کارمزد شبکه در صرافی های ارز دیجیتال مقدار ثابتیست که به‌صورت جداگانه نمایش داده می‌شود، اما کامزد صرافی بعنوان یک مقدار جداگانه قابل مشاهده نیست و به قیمت ارز دیجیتالی که قصد خرید آن را دارید اضافه می‌شود. تنها راهی که برای پیدا کردن صرافی‌های با کارمزد منصفانه‌تر وجود دارد، مقایسه قیمت یک ارز دیجیتال در صرافی های مختلف است. برای این کار کافیست به وبسایت چند صرافی ارز دیجیتال به صورت همزمان مراجعه کنید و قیمت خرید یک ارز دیجیتال ثابت مانند بیت کوین را در همگی آن‌ها مقایسه نمایید. البته تفاوت قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی های ارز دیجیتال شناخته شده واقعاً مقدار چشمگیری نیست، اما توجه به آن نیز خالی از لطف نیست و می‌تواند هزینه‌های اضافی را تا حدی کاهش دهد.

نکته جالبی که وجود دارد این است که برخی از صرافی های شناخته شده ارز دیجیتال، کوین مخصوص به خود را دارند. برای مثال کوین صرافی باینس ، Binance Coin با نماد اختصاری BNB است که در صورتی که آن را خریداری کرده و به حساب بایننس خود منتقل کنید، می‌توانید کارمزدهای خود را با آن پرداخت کنید و از ۲۵ درصد تخفیف بهره‌مند شوید. برای این کار، کافیست ابتدا از یک صرافی BNB را خریداری کنید و یا در یک صرافی خارجی ارز دیجیتال دیگری را به BNB تبدیل کنید، این BNB را به حساب بایننس خود منتقل کنید، مطابق با تصویر زیر به بخش اطلاعات کاربری حساب خود مراجعه کنید و با اسکرول صفحه به سمت پایین، از روشن بودن گزینه Using BNB to pay for fees (استفاده از BNB برای پرداخت کارمزدها) اطمینان حاصل نمایید.

مواردی که برای انتخاب صرافی ارز دیجیتال به آن‌ها اشاره کردیم، در خصوص تمامی این صرافی‌ها صدق می‌کرد و به همگی آن‌‌ها مرتبط بود. علاوه بر نکات ذکر شده، ویژگی‌ها و امکاناتی وجود دارند که نه توسط همه صرافی‌ها، که فقط توسط برخی از آن‌ها ارائه می‌شوند؛ ویژگی‌هایی که شاید برای خرید و فروش و انجام معاملات ابتدایی کاربرد نداشته باشند، اما برای تریدرهای حرفه‌ای‌تر بسیار پرکاربرد هستند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به امکان ثبت سفارش‌های لیمیت اوردر (limit order)، استاپ لیمیت (stop-limit) معاملات مارجین (margin) و قراردادهای آتی یا فیوچرز (futures) اشاره کرد. در ادامه این مقاله، هر یک از این ویژگی‌ها را به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار خواهیم داد.

چگونگی استفاده از خدمات صرافی ها

حال که تا حدودی با صرافی های ارز دیجیتال و ویژگی‌های آن‌ها آشنا شدیم، قصد داریم به چگونگی ثبت نام و انجام خرید و فروش و ترید در آن‌ها بپردازیم و مراحلی که برای استفاده از صرافی های ارز دیجیتال ایرانی و خارجی باید طی کنید را مورد بررسی قرار دهیم. استفاده از صرافی های ارز دیجیتال ایرانی (به خصوص برای کاربران ایرانی) از صرافی های خارجی متفاوت است و به همین دلیل، ما چگونگی استفاده از خدمات صرافی های ارز دیجیتال را به دو دسته صرافی های ایرانی و خارجی تقسیم می‌کنیم. اما پیش از انتخاب هر صرافی و انجام هرگونه خرید یا معامله‌ای، ضروریست که با پدیده‌ای به نام کیف پول ارز دیجیتال آشنایی داشته باشید.

کیف پول ارز دیجیتال به‌طور خلاصه، مکانی مجازی برای نگهداری ارز دیجیتال شما و برقرارکننده ارتباط شما با بلاک چین ارز دیجیتالتان است. پیش از خرید ارز دیجیتال، شما به مکانی برای نگهداری این ارزها نیاز خواهید داشت. بنابراین اولین قدم، انتخاب یک کیف پول ارز دیجیتال مناسب است. کیف پول های ارز دیجیتال آدرسی را در اختیار شما قرار می‌دهند که عملکرد آن مانند شماره کارت بانکی شماست و برای خرید ارز دیجیتال از صرافی، نیاز خواهید داشت که این آدرس را در اختیار آن‌ها قرار دهید تا ارز دیجیتال خریداری شده را به آن ارسال کنند.

درباره کیف پول های ارز دیجیتال بیشتر بخوانید:

•  کیف پول ارز دیجیتال چیست؟

البته همگی صرافی های ارز دیجیتال خارجی و صرافی های ایرانی دارای پلتفرم ترید ، کیف پول مخصوص به خود را نیز دارند و شما می‌توانید از همین کیف پول برای نگهداری ارز های دیجیتال خود استفاده کنید. اما توصیه ما این است که این کار را نکنید و ارز های دیجیتال خود را به کیف پول ارز دیجیتال خود انتقال دهید؛ مخصوصاً اگر قصد خرید در حجم بالا و یا سرمایه‌گذاری بلند مدت را دارید. کیف پول های صرافی ها توسط خود صرافی کنترل می‌شوند و نگهداری ارز دیجیتال در این کیف پول‌ها مانند این است که دارایی خود را در نزد یک واسطه معتمد به امانت بگذارید. به همین دلیل است که برای نگهداری ارز دیجیتال در حجم بالا و برای سرمایه‌گذاری بلندمدت، بهتر است این ارزها را در نزد خود نگه دارید تا یک واسطه (حتی معتمد).

پس از این که با انجام مطالعه و تحقیقات کافی کیف پول ارز دیجیتال خود را انتخاب کردید، نوبت به مراجعه به صرافی ارز دیجیتال می‌رسد. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، چگونگی استفاده از صرافی های ارز دیجیتال ایرانی و خارجی برای کاربران ایرانی متفاوت است و هر یک مراحل مخصوص به خود را دارد. همچنین باز هم تأکید می‌کنیم که اگر قصد شما خرید ارز دیجیتال توسط ریال است، به طور کلی صرافی های خارجی را فراموش کنید و فقط قسمت مربوط به صرافی‌های ایرانی را مطالعه نمایید.

چگونگی استفاده از صرافی های ارز دیجیتال ایرانی

پس از این که کیف پول ارز دیجیتال خود را انتخاب و تهیه کردید، نوبت به انتخاب صرافی ارز دیجیتال می‌رسد. در خصوص نکاتی که برای انتخاب صرافی ارز دیجیتال باید به آن‌ها توجه کنید در قسمت قبل صحبت کردیم. اما به‌طور کلی اگر عبارت «صرافی های ارز دیجیتال ایرانی» را در گوگل سرچ کنید، با لیستی از صرافی‌ها مواجه خواهید شد که می‌توان گفت همگی آن‌ها از درجه یکسانی از اعتبار برخوردار هستند.

تقریباً تمامی صرافی های ارز دیجیتال ایرانی از مراحل ثبت نام مشابهی پیروی می‌کنند. با انتخاب گزینه ثبت نام، صرافی از شما می‌خواهد اطلاعاتی نظیر نام، نام خانوادگی، آدرس ایمیل، رمز عبور دلخواه، کد ملی، آدرس محل سکونت، کد پستی، شماره تلفن همراه، شماره تلفن ثابت و شماره کارت بانکی را وارد کنید. فیلدی تحت عنوان کد معرف نیز برایتان نمایش داده خواهد شد که پر کردن آن اجباری نیست. اما اگر توسط یکی از دوستانتان به این صرافی معرفی شده باشید، می‌توانید کدی که وی تحت عنوان کد معرف برای خود ثبت کرده است را وارد کنید.

ممکن است برخی صرافی‌ها از شما بخواهند دو کارت بانکی به نام خودتان را در اختیار آن‌ها قرار دهید و یا این که بخواهند شماره همراهی که به آن‌ها ارائه می‌کنید به نام خودتان باشد. صرافی‌ها می‌توانند در جزئیات این چنینی با یکدیگر متفاوت باشند و در صورتی که با مراحل ثبت نام یک صرافی به مشکل برخوردید، می‌توانید صرافی‌های دیگر را امتحان کنید.

پس از گذر از این مرحله، تقریباً تمام صرافی‌ها از شما می‌خواهند عکس‌هایی را برایشان ارسال کنید؛ که این عکس‌ها شامل عکس مدارک شناسایی، عکس کارت بانکی، عکس یک تعهدنامه کتبی با دست خط خودتان و یک عکس سلفی به همراه مدارک شناسایی و تعهدنامه کتبی می‌باشد. پس از طی همه این مراحل و انجام اقدامات مربوط به احراز هویت، صرافی یک فرصت چند ساعته تا چند روزه را برای تأیید مدارک شما خواهد خواست (البته این فرآیند معمولاً برای چند روز به طول نمی‌انجامد و ظرف مدت چند ساعت انجام خواهد شد). برای اطمینان از صحت شماره ثابت ارائه شده، این صرافی‌ها به طور معمول با این شماره تماس خواهند گرفت و ممکن است سوالاتی نظیر نحوه آشنایی شما با ارزهای دیجیتال و صرافی مدنظر و … را نیز از شما بپرسند.

طی کردن مراحل احراز هویت صرافی‌ها به هیچ وجه کار سختی نیست و کافیست قدم به قدم با دستورالعمل‌های عنوان شده پیش بروید. در این مسیر اگر با مشکلی مواجه شدید و یا سوالی برایتان مطرح شد، می‌توانید از طریق تماس یا ثبت نظر در وبسایت صرافی، آن را با تیم پشتیبانی صرافی در میان بگذارید. اتفاقاً همین امر فرصت خوبی برای سنجش میزان پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری تیم صرافی است. در بخش «نکاتی که برای انتخاب صرافی ارز دیجیتال باید به آن‌ها توجه کنید» نیز عنوان می‌کنیم که میزان پاسخگویی و کیفیت پشتیبانی یک صرافی ارز دیجیتال به دلیل پیچیدگی ذاتی این ارزها و عدم آشنایی همه افراد جامعه، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

با تکمیل فرآیند احراز هویت و ارتقای حساب کاربری خود به سطح مورد نیاز، قادر خواهید بود به خرید و فروش ارز دیجیتال در این صرافی‌ها بپردازید. خرید ارز دیجیتال توسط کارت بانکی و پول فیات کار بسیار راحتیست. برای این کار کافیست مقدار ارز دیجیتال مورد نظر را وارد کنید، آدرس کیف پولی که از این ارز پشتیبانی می‌کند را در اختیار صرافی قرار دهید، مبلغ مورد نیاز را واریز کنید و منتظر دریافت ارز دیجیتال خود باشید. آدرس کیف پول ارز دیجیتال یک آدرس طولانی متشکل از اعداد و حروف درهم‌ریخته است. به همین دلیل اکیداً توصیه می‌کنیم که از وارد کردن آن به صورت دستی بپرهیزید و از گزینه کپی (که در کنار آدرس در کیف پول ارز دیجیتال موجود است) و پیست استفاده کنید.

توجه داشته باشید که ارزهای دیجیتال مانند پول‌های فیات تحت کنترل و مدیریت هیچ شخصی نیستند و در صورتی که اشتباهی در وارد کردن آدرس رخ بدهد و ارز دیجیتال شما به آدرس دیگری ارسال شود، باید آن را از دست رفته بدانید. چرا که یک نهاد مرکزی مانند بانک وجود نخواهد داشت که این اشتباه را پیگیری کند و در صورت لزوم، آن را به حساب شما بازگرداند. همچنین لازم به ذکر است که برخی از صرافی‌ها یک مقدار حداقلی (مثلاً ۳۵۰ هزار تومان) و همگی آن‌ها یک مقدار حداکثری را برای خرید و فروش روزانه قائل می‌شوند.

فروش ارز دیجیتال نیز از فرآیند مشابهی پیروی می‌کند، با این تفاوت که شما آدرس کیف پول صرافی را دریافت می‌کنید و پس از ارسال ارز دیجیتال مورد نظر به این آدرس، معادل ریالی آن توسط صرافی به حساب شما واریز می‌شود.

برای معامله یا همان ترید ارز های دیجیتال در صرافی‌های ایرانی، ضروریست صرافی ارز دیجیتالی را انتخاب کنید که از ترید پشتیبانی می‌کند (که از بین آن‌ها می‌توان به صرافی های رمزینکس ، نوبیتکس، اکسیر و والکس اشاره کرد). البته تنوع جفت های معاملاتی در صرافی‌های ایرانی به نسبت انواع خارجی آن‌ها به شدت کم است. در همگی این صرافی‌ها، شما تنها می‌توانید بین ارزهای دیجیتال و ریال و ارزهای دیجیتال و تتر ترید انجام دهید.

برای انجام ترید در این صرافی‌ها، ابتدا باید ارز دیجیتالی که قصد تبدیل آن به یک ارز دیگر را دارید را به حساب یا همان کیف پول خود در صرافی منتقل کنید و سپس در پلتفرم ترید همین صرافی، آن را به ارز مورد نظر خود تبدیل نمایید. برای این کار کافیست به قسمت ترید و سپس به قسمت کیف پول صرافی مراجعه کنید، ارز دیجیتال مورد نظر را انتخاب نمایید، بر روی گزینه واریز کلیک کنید تا آدرس مربوط به این ارز برایتان نمایش داده شود و سپس ارز دیجیتال درون کیف پول خود را به این آدرس واریز نمایید.

مرحله بعدی، انتخاب جفت معاملاتیست. می‌دانید که جفت معاملاتی به دو ارز دیجیتالی گفته می‌شود که شما خواهید توانست آن‌ها را در این صرافی به یکدیگر تبدیل کنید. جفت های معاملاتی صرافی ها نیز در پلتفرم ترید آن‌ها قابل رویت هستند. همانطور که در قسمت قبل نیز عنوان کردیم، تنوع جفت‌های معاملاتی در صرافی های ارز دیجیتال ایرانی کم است. به همین دلیل در این قسمت از مثال جفت بیت کوین تتر یعنی BTC/USDT استفاده می‌کنیم (BTC نماد اختصاری بیت کوین و USDT نماد اختصاری تتر است). وقتی که شما این جفت معاملاتی را انتخاب می‌کنید، امکان تبدیل تتر به بیت کوین ، و تبدیل بیت کوین به تتر در اختیارتان قرار می‌گیرد.

به‌طور کلی برای ترید ارز های دیجیتال ، سه گزینه در اختیار کابران قرار دارد: این که این خرید یا فروش را به قیمت رایج بازار انجام دهند (سفارش بازار یا market order)، این که خود قیمتی را برای سفارش خود ثبت کنند و از صرافی بخواهند که فقط در همین قیمت معامله را برای آن‌ها انجام دهد (سفارش محدود یا limit order) و این که قیمتی را ثبت کنند و از صرافی بخواهند که وقتی قیمت ارز دیجیتال مورد نظر به این حد رسید، این ارز را به قیمت دیگری (کمی بالاتر یا پایین‌تر از قیمت واقعی) برای آن‌ها معامله کند (سفارش استاپ لیمیت). هر یک از این ویژگی‌ها کارایی‌های منحصر بفردی دارند که برای آگاهی از آن‌ها، می‌توانید در قسمت بعدی این مقاله با ما همراه باشید.

سفارش های بازار (market order)

می‌توان گفت سفارش بازار ساده‌ترین نوع سفارش در ترید ارز دیجیتال است. در این نوع سفارش شما قصد تغییر قیمت را ندارید و می‌خواهید ترید خود را به قیمت رایج بازار که توسط خود صرافی ارائه شده است انجام دهید. واضح است که سفارش های بازار با سرعت بالایی انجام می‌شوند، چرا که نیازی به انتظار برای رسیدن قیمت به یک مقدار خاص نیست. در شکل زیر، قسمت مربوط به سفارش بازار در یک صرافی ایرانی را مشاهده می‌کنید. همانطور که می‌بینید، قیمت بیت کوین در هر دو قسمت مربوط به خرید و فروش درج شده است و امکان تغییر آن وجود ندارد.

سفارش های محدود یا لیمیت اوردر (limit-order)

سفارش لیمیت اوردر یا محدود در دنیای ارز های دیجیتال به سفارش‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها یک قیمت مشخص برای انجام معامله تعریف می‌شود. عملکرد این سفارش‌ها به طور خلاصه به این شکل است که شما قیمتی را برای آن‌ها تعریف می‌کنید و از صرافی می‌خواهید تا در صورت رسیدن قیمت ارز دیجیتال موردنظر به این حد، به خرید یا فروش آن بپردازد. همانطور که می‌دانید، ارز های دیجیتال دارایی‌‌هایی پرنوسان هستند که قیمت آن‌ها به طور مداوم در حال تغییر است. ممکن است شما پیش‌بینی کنید که قیمت ارز دیجیتالی مانند بیت کوین در آینده دچار کاهش یا افزایش خواهد شد، اما دقیقاً نمی‌دانید که این اتفاق چه زمانی رخ خواهد داد. از طرفی، این امکان را نیز نخواهید داشت که به صورت لحظه به لحظه قیمت آن را چک کنید و از تغییرات آن باخبر شوید. در چنین شرایطی، سفارش لیمیت اوردر به کمکتان خواهد آمد.

تصور کنید در شرایطی هستید که بیت کوین با قیمت ۱۱۰۰۰ دلار در حال معامله است؛ اما تحلیل شما این است که این قیمت یک حباب است و تمایل دارید بیت کوین را در قیمت ۱۰۵۰۰ دلار خریداری کنید. در چنین شرایطی، شما می‌توانید یک سفارش لیمیت اوردر از نوع خرید را در قیمت ۱۰۵۰۰ دلار ثبت کنید. بدون وجود سفارش لیمیت اوردر، شما مجبور بودید قیمت این ارز دیجیتال را به طور مداوم رصد کنید و به محض رسیدن به این قیمت، به خرید آن بپردازید.

همین امر در خصوص فروش ارز دیجیتال نیز صدق می‌کند. برای توضیح فروش ارز دیجیتال به روش لیمیت اوردر نیز، می‌توان از مثال بیت کوین استفاده کرد. تصور کنید که در حال حاضر قیمت بیت کوین معادل ۱۱۰۰۰ دلار است و شما تمایل دارید در صورت رسیدن به قیمت ۱۱۵۰۰، به فروش بیت کوین های خود بپردازید. در این صورت تنها کاری که باید انجام دهید، ثبت یک سفارش لیمیت اوردر از نوع فروش با قیمت ۱۱۵۰۰ دلار است.

همه صرافی های مطرح ارز دیجیتال در جهان از جمله صرافی بایننس و همینطور صرافی های ایرانی مجهز به پلتفرم ترید امکان ثبت سفارش لیمیت اوردر را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. در شکل زیر، قسمت مربوط به ثبت سفارش لیمیت اوردر در جفت معاملاتی بیت کوین/ریال در یک صرافی ایرانی را مشاهده می‌کنید.

همانطور که می‌بینید، قسمت مربوط به قیمت قابل‌تغییر است و شما می‌توانید آن را با قیمت مدنظر خود جایگزین کنید. برای مثال اکنون که در زمان نگارش این مقاله هستیم (مهر ۹۹)، قیمت بیت کوین معادل ۳,۴۷۲,۲۵۷,۱۵۵ ریال است. اما ما در این قسمت قیمت مورد نظر خود برای خرید بیت کوین را به ۲ میلیارد ریال تغییر داده‌ایم (چنین سفارشی با این میزان تفاوت قیمت لزوماً منطقی نیست و صرفاً جهت نمایش این ویژگیست). در قسمت مقدار نیز، تعداد یا مقدار بیت کوینی که قصد خرید یا فروش آن را دارید را وارد خواهید کرد.

سفارش های استاپ لیمیت (stop-limit)

سفارش های استاپ لیمیت انواع پیشرفته‌تری از سفارش های لیمیت اوردر هستند و برای تریدرهای حرفه‌ای بسیار مناسبند. تریدرهای حرفه‌ای ارز دیجیتال اشخاصی هستند که با استفاده از تحلیل های تکنیکال و فاندامنتال، ابزارهایی مانند اندیکاتور ها و اسیلاتورها، خطوط روند قیمت و بررسی خطوط حمایت و مقاومت آن‌ها به پیش‌بینی روند قیمت یک ارز دیجیتال در آینده می‌پردازند.

تصور کنید که قیمت فعلی بیت کوین معادل ۱۰ هزار دلار است و تریدری پیش‌بینی می‌کند که در صورت عبور قیمت از حد مقاومت ۱۱ هزار دلار، قیمت این ارز دیجیتال تا ۱۳ هزار دلار افزایش خواهد یافت. در این صورت، این تریدر سفارش استاپ لیمیتی را ثبت خواهد کرد که در صورت رسیدن قیمت به ۱۱ هزار دلار، صرافی به صورت خودکار سفارش خریدی به مبلغ ۱۱ هزار و صد دلار را برای وی ثبت کند. با استفاده از سفارش های استاپ لیمیت دیگر نیازی به چک کردن لحظه‌ای قیمت و نگرانی برای از دست دادن فرصت‌های کسب سود نیست.

همین فرایند در خصوص روندهای نزولی نیز صدق می‌کند. فرض کنید قیمت بیت کوین در زمان فعلی معادل ۱۰ هزار دلار است و پیش‌بینی می‌شود که در صورت عبور قیمت از خط حمایت ۹۵۰۰ دلار، قیمت این ارز دیجیتال تا ۸۰۰۰ دلار کاهش پیدا خواهد کرد. در چنین شرایطی، تریدر سفارش فروشی با استاپ ۹۵۰۰ و لیمیت ۹۴۰۰ را ثبت خواهد کرد (تمامی این اعداد غیرواقعی و برای تشریح بهتر موضوع هستند).

علاوه بر نکات ذکر شده، یکی از کاربردهای جالب سفارش های استاپ لیمیت استفاده از آن‌ها بعنوان حد ضرر است. تنزل ارزش در برهه‌های زمانی مختلف، یکی از ویژگی‌های ذاتی دارایی‌های پرنوسان است. نزول قیمت یک دارایی در یک برهه زمانی خاص می‌تواند برای برخی قابل تحمل باشد و برخی دیگر را با مشکل مواجه کند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود همیشه حد ضرری را برای خود تعیین کنید که بیش از آن، قادر به تحمل ضرر نیستید. برای تعیین حد ضرر، می‌توانید سفارش استاپ لیمیت فروش با استاپی خاص را برای خود ثبت کنید تا در صورت رسیدن قیمت به این مقدار، صرافی به صورت خودکار به فروش ارز دیجیتال شما بپردازد.

تریدرهای حرفه‌ای به طور معمول به یک سفارش استاپ لیمیت بسنده نکرده و چند سفارش مختلف را به صورت همزمان ثبت می‌کنند. لازم به ذکر است که تا زمانی که قیمت ارز دیجیتال به استاپ مورد نظر شما نرسیده و در واقع شرط معامله برآورده نشده است، این سفارش برای سایرین قابل رویت نیست و فقط یک توافق در بین شما و صرافیست. به محض این که قیمت به استاپ تعیین شده برسد، سفارش استاپ لیمیت شما به اجرا گذاشته می‌شود و در حقیقت به یک سفارش لیمیت اوردر تبدیل می‌شود.

با این حال که سفارش های استاپ لیمیت برای انجام ترید به صورت حرفه‌ای بسیار مناسب و کاربردی هستند، اما صرافی های ارز دیجیتال ایرانی به این گزینه مجهز نیستند و برای استفاده از این نوع سفارش‌ها، باید به صرافی‌های خارجی مراجعه کرد. در خصوص چگونگی ثبت سفارش استاپ لیمیت در یک صرافی خارجی مانند بایننس در قسمت بعدی همین مقاله توضیح خواهیم داد.

چگونگی استفاده از صرافی های ارز دیجیتال خارجی

همانطور که پیشتر اشاره کردیم، نحوه استفاده از صرافی های ارز دیجیتال خارجی برای کاربران ایرانی تا حدودی متفاوت است. برخی از این صرافی‌ها کاربران را ملزم به احراز هویت می‌کنند که استفاده از آن‌ها برای کاربران ایرانی به هیچ وجه ممکن نیست. اما در برخی دیگر از این صرافی‌ها از جمله صرافی شناخته‌شده بایننس، خرید و فروش و معامله تا سقف ۲ بیت کوین در روز بدون نیاز به احراز هویت انجام می‌شود و به همین دلیل، گزینه مناسبی برای ایرانی‌ها هستند. برای ثبت نام در صرافی بایننس و استفاده از خدمات آن، طی کردن مراحل زیر ضروریست:

• ساخت یک ایمیل با نام غیرمرتبط و پسورد متفاوت و قوی
• تهیه یک فیلترشکن با IP ثابت (VPS) و یا در صورت عدم امکان، یک VPN
• نصب نرم افزار Google Authenticator (که از طریق گوگل پلی و اپ استور قابل دانلود است)
• ورود به سایت بایننس و طی مراحل مطابق با دستورالعمل‌های ارائه شده

ساخت یک ایمیل با نام غیرمرتبط و پسورد متفاوت و قوی

برای ثبت نام در بایننس نیز مانند صرافی‌های ایرانی، نیاز به ثبت نام از طریق ایمیل خواهید داشت. استفاده از هر آدرس ایمیلی که در اختیار دارید برای این کار ممکن است. اما از آن جایی که در حقیقت استفاده از بایننس برای کاربران ایرانی ممنوع است، توصیه می‌شود یک آدرس ایمیل جدید تهیه کنید و برای آن، از یک نام کاربری غیرمرتبط با نام اصلی خود استفاده نمایید. همچنین توصیه می‌شود یک پسورد جدید و قوی برای ایمیل خود انتخاب کنید که به سادگی قابل حدس نبوده و امنیت حساب شما از این جهت نیز تضمین شود. آدرس ایمیل و پسورد آن را در کنار سایر اطلاعات امنیتی حساب بایننس خود (که در قسمت‌های بعدی به آن‌ها خواهیم پرداخت) بر روی یک کاغذ نوشته و آن را در جایی امن نگهداری کنید.

تهیه یک فیلترشکن با IP ثابت (VPS) و یا در صورت عدم امکان، یک VPN

استفاده از فیلترشکن از ضروریات ورود به سایت بایننس است. پس از ساخت اکانت خود در بایننس، پیشنهاد می‌شود برای هربار ورود به این سایت حتماً از فیلترشکن استفاده کنید. همچنین توصیه ما، استفاده از یک VPN با IP ثابت یا همان VPS است. تغییر مداوم IP باعث مشکوک شدن این صرافی به شما و افزایش ریسک بلوکه شدن حسابتان خواهد شد.

در صورتی که به VPS دسترسی ندارید، یک IP ثابت در VPN خود را برای ورود به بایننس انتخاب کنید و همیشه از آن استفاده کنید. البته همانطور که پیشتر اشاره کردیم، سیاست صرافی بایننس به این شکل است که حتی در صورت مشکوک شدن به شما نیز، طی ایمیلی این مسئله را به شما اعلام خواهد کرد و یک فرصت ۲۴ ساعته را برای انتقال دارایی‌هایتان به حسابی دیگر در اختیارتان خواهد گذاشت. اما به هر حال بهتر است تا حد امکان جانب احتیاط را رعایت کنید تا خیالتان از امنیت ارزهای دیجیتالتان راحت باشد.

نصب نرم افزار Google Authenticator

برخی از صرافی های ارز دیجیتال ایرانی و همگی صرافی های ارز دیجیتال خارجی از احراز هویت دوعاملی بهره می‌برند. احراز هویت دوعاملی لایه‌ای محافظتی برای تضمین امنیت دارایی‌های شماست. عملکرد احراز هویت دوعاملی به این شکل است که تنها وارد کردن رمز عبور برای ورود به حساب کافی نیست و باید کد تأییدیه دیگری که از روشی دیگر در اختیارتان قرار می‌گیرد را نیز وارد کنید. این کد در صرافی بایننس یا از طریق اس ام اس برای کاربران ارسال می‌گردد و یا از طریق نرم افزار Google Authenticator برایشان نمایش داده می‌شود. احراز هویت از طریق اس ام اس به دلیل عدم سرویس‌دهی بایننس به کاربران ایرانی ممکن نیست. بنابراین تنها راه ممکن استفاده از نرم افزار Google Authenticator است.برای نصب این نرم افزار بر روی گوشی تلفن همراه می‌توانید به گوگل پلی یا اپ استور مراجعه کنید.

ورود به سایت بایننس و طی مراحل مطابق با دستورالعمل‌های ارائه شده

پس از انجام دادن مراحل قبلی، تنها کاری که باقی می‌ماند روشن کردن VPN ، ورود به سایت بایننس و کلیک بر روی گزینه register است.

در اولین مرحله، بایننس از شما می‌خواهد ایمیل خود را وارد کنید و پسوردی را برای حساب خود برگزینید. پسوردی که برای حساب بایننس خود انتخاب می‌کنید نیز باید از امنیت بالایی برخوردار باشد. همچنین این پسورد نیز یکی از اطلاعاتیست که باید در کنار اطلاعات دیگر برروی کاغذ نوشته و آن را در جایی امن نگهداری کنید.

در مرحله بعد باید قسمتی از یک پازل را در جای صحیح قرار دهید و پس از آن بایننس کدی را جهت فعالسازی حساب به ایمیلتان ارسال خواهد کرد. بنابراین وارد ایمیل خود شوید و این کد را در فیلد مربوطه (مانند شکل زیر) وارد کنید.

پس از طی این مرحله، وارد مرحله احراز هویت دوعاملی خواهید شد. بین دو گزینه احراز هویت دوعاملی توسط اس ام اس و توسط Google Authentication (مطابق با شکل زیر) گزینه Google Authentication را انتخاب کنید.

در این لحظه یک کد QR برایتان نمایش داده خواهد شد. وارد نرم افزار Google Authenticator خود شوید و این کد QR را توسط نرم افزار اسکن کنید.

خواهید دید که آدرس ایمیل شما در این نرم افزار وارد خواهد شد و کدی برایتان به نمایش گذاشته می‌شود که یک کد عددی ۶ رقمیست.کد ارائه شده توسط گوگل آتنتیکیتور مانند رمزهای پویا، یک کد یک بار مصرف است که پس از ۳۰ ثانیه منقضی خواهد شد. این به این معنیست که شما تنها ۳۰ ثانیه زمان دارید تا کد را در قسمت مربوطه وارد کنید و پس از ۳۰ ثانیه، این کد تغییر خواهد کرد.

در آخرین مرحله، باید بار دیگر ایمیل و رمز عبور خود را به همراه کد ارائه شده در نرم افزار گوگل آتنتیکیتور وارد کنید و به این شکل وارد حساب بایننس خود خواهید شد.

حال که با موفقیت حساب بایننس خود را ایجاد کردید و وارد آن شدید، صفحه‌ای مطابق شکل زیر را خواهید دید.

می‌دانید که در صرافی بایننس ، امکان خرید مستقیم ارز دیجیتال را نخواهید داشت و تنها کاری که می‌توانید انجام دهید این است که ارز یا ارزهای دیجیتال خریداری شده را به این حساب منتقل کرده و سپس به ترید آن‌ها بپردازید.

برای انتقال ارز دیجیتال به حساب بایننس کافیست از نوار بالای صفحه (سمت راست، مطابق شکل زیر) ابتدا گزینه wallet (کیف پول) و سپس spot را انتخاب کنید.

با انتخاب گزینه spot لیستی از همه ارزهای دیجیتالی را مشاهده می‌کنید که توسط بایننس پشتیبانی می‌شوند. همچنین در بالای صفحه کادر جستجوی کوین (search coin) نیز در اختیارتان قرار می‌گیرد تا در صورت تمایل برای پیدا کردن یک ارز خاص، از آن استفاده کنید. همانطور که در شکل زیر نیز مشاهده می‌کنید، در کنار همه این ارزها سه گزینه تحت عنوان deposit (واریز)، withdraw (برداشت)، و trade (ترید یا همان معامله) قرار دارد.

برای واریز هر ارزی به این حساب، کافیست ارز مورد نظر را پیدا کرده و برروی گزینه deposit کلیک کنید. با این کار، به آدرس این ارز در حساب بایننس خود دسترسی پیدا خواهید کرد؛ آدرسی که هم در قالب یک کد عددی و حروفی طولانی و هم در قالب یک کد QR تهیه شده است. برای انتقال ارز دیجیتال از کیف پول به حساب بایننس، هم می‌توان کد نوشتاری را کپی و پیست کرد و هم می‌توان کد QR را اسکن نمود. صفحه مربوط به آدرس ارزهای دیجیتال چیزی شبیه به شکل زیر است.

گاهی نیز ممکن است شما ارز دیجیتالی را در حساب بایننس خود داشته باشید و قصد داشته باشید آن را از این حساب خارج کنید. در این صورت، باید از گزینه withdraw استفاده کنید. با کلیک برروی این گزینه، صفحه‌ای مشابه شکل زیر برایتان گشوده خواهد شد. کادر اول این صفحه مختص آدرس گیرنده است، در قسمت دوم باید ارزی که تمایل دارید کارمزد تراکنش شما توسط آن پرداخت شود را انتخاب کنید و قسمت سوم نیز مختص مقدار ارز دیجیتالیست که قصد ارسال آن را دارید.

همانطور که در بخش‌های قبل نیز اشاره کردیم، پیشنهاد ما این است که کارمزد تراکنش‌ها را توسط ارز اختصاصی بایننس یعنی همان BNB (گزینه اول) پرداخت کنید. چرا که در این صورت کارمزد شما با تخفیف زیادی محاسبه و کسر خواهد شد (البته برای این کار باید مقداری BNB در حساب بایننس خود داشته باشید. روش انتقال BNB به حساب بایننس نیز مانند سایر ارزهای دیجیتال، این است که از یک صرافی ایرانی BNB را خریداری کنید و آن را مستقیماً به آدرس BNB در بایننس واریز (deposit) نمایید).

آخرین چیزی که در این قسمت قصد داریم عنوان کنیم، ترید ارزهای دیجیتال در صرافی بایننس است. برای انجام ترید در صرافی بایننس ، باید مطابق شکل زیر از نوار بالای صفحه به قسمت ترید و سپس ترید کلاسیک مراجعه کنید.

جفت های معاملاتی بایننس در سمت راست این صفحه قابل مشاهده هستند. با یک نگاه سریع به این جفت ارزها، تنوع جفت های معاملاتی بایننس را درخواهید یافت. همانطور که در قسمت قبل عنوان کردیم، صرافی بایننس علاوه بر سفارش های بازار و سفارش های لیمیت اوردر ، امکان ثبت سفارش های استاپ لیمیت را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد. اگر جفت معاملاتی بیت کوین/تتر که به عنوان پیش‌فرض در این قسمت قرار گرفته است را به عنوان مثال در نظر بگیریم، با اسکرول کردن صفحه به سمت پایین دو کادر برای خرید بیت کوین (در ازای تتر) و فروش بیت کوین (و تبدیل آن به تتر) را مشاهده خواهیم کرد. برای انجام این ترید به روش market order ، کافیست آن را مطابق شکل زیر در حالت market قرار دهید.

به این صورت امکان تعیین قیمت را نخواهید داشت و تنها چیزی که باید وارد کنید، مقدار بیت کوینی است که قصد خرید یا فروش آن را دارید. سفارش های لیمیت اوردر در این صرافی با قرار دادن ترید در حالت limit ثبت می‌شوند (به شکل زیر توجه کنید).

در نهایت همانطور که واضح است، برای ثبت سفارش استاپ لیمیت در بایننس نیز باید به قسمت stop-limit مراجعه کنید. اگر سفارش خود را در این حالت قرار دهید، خواهید دید که دو کادر تحت عنوان stop و limit در اختیارتان قرار می‌گیرد.

در قسمت استاپ باید قیمتی را وارد کنید که در صورت برآورده شدن، تمایل دارید سفارشتان به اجرا گذاشته شود و در قسمت لیمیت نیز قیمتی را وارد خواهید کرد که تمایل دارید بیت کوین خود را به آن قیمت بخرید یا بفروشید. قسمت سوم یا همان amount نیز، مختص مقدار بیت کوینی است که قصد خرید یا فروش آن را دارید.

ویژگی‌های گسترده‌تر و خدمات اضافه بر سازمان صرافی‌ها

تمام آن چه تا به اینجا مطرح کردیم، خدماتی بود که کم و بیش توسط همگی صرافی های ارز دیجیتال ارائه می‌شوند. البته در برخی موارد استثنائاتی نیز وجود دارد. برای مثال همانطور که مشاهده کردید، صرافی‌های ایرانی به امکان ثبت سفارش‌های استاپ لیمیت مجهز نیستند. اما به طور کلی، هر صرافی ارز دیجیتالی باید امکان خرید، فروش و معامله ارز های دیجیتال را برای کاربران فراهم کند. با این وجود، برخی از صرافی های ارز دیجیتال مطرح در جهان امکاناتی را به پلفترم خود اضافه کرده‌اند که ممکن است در همه صرافی‌ها موجود نباشد. یکی از این امکانات (که در صرافی بایننس نیز موجود است)، امکان معامله به روش مارجین و قرارداد آتی یا همان فیوچر (future) است. برای آگاهی از چیستی و کارکرد این معاملات، در بخش بعدی این مقاله با ما همراه باشید.

معاملات مارجین (margin) و قرارداد های آتی یا فیوچرز (Futures)

معاملات مارجین و قراردادهای آتی ارز دیجیتال که بخش جدایی‌ناپذیر معاملات بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای محسوب می‌شوند، به طور کلی از یک قاعده و مفهوم کلی بهره می‌برند: قرض گرفتن مقداری ارز دیجیتال از یک شخص ثالث (مشخصاً صرافی) و انجام معامله توسط آن. در قلب معاملات مارجین و قراردادهای آتی مفهومی به نام اهرم یا لوریج (leverage) قرار دارد. اهرم در دنیای معاملات مارجین به نسبت سرمایه‌ای گفته می‌شود که شخص از صرافی قرض می‌گیرد.

برای مثال تصور کنید که شما یک بیت کوین در اختیار دارید و تحلیل شما این است که قیمت بیت کوین در آینده افزایش خواهد یافت. از همین رو، از اهرمی با نسبت ۵:۱ استفاده می‌کنید و یک بیت کوین خود را به ۵ بیت کوین افزایش می‌دهید. اگر پیش‌بینی شما به واقعیت بپیوندد، سود شما نیز ۵ برابر زمانی خواهد بود که یک بیت کوین در اختیار داشتید.

لازم به ذکر است که سرمایه‌ای که شما از صرافی قرض می‌گیرید، نه در قالب بیت کوین ، بلکه در قالب تتر به شما پرداخت می‌شود. در حقیقیت زمانی که شما قصد قرض گرفتن ۵ بیت کوین را دارید، صرافی معادل قیمت ۵ بیت کوین در همان زمان به شما تتر پرداخت خواهد کرد. بنابراین بازگرداندن این پول به صرافی نیز در قالب همان میزان از تتر انجام می‌شود؛ و به همین دلیل است که با افزایش قیمت بیت کوین ، حتی با بازگرداندن سرمایه اولیه و کارمزد صرافی نیز، سود چشمگیری نصیبتان خواهد شد.

البته این سناریو فقط مربوط به زمانیست که شما تحلیل درستی را انجام داده باشید و بازار دقیقاً مطابق روند پیش‌بینی شده توسط شما حرکت کند. اگر شرایط خلاف این پیش برود و تحلیل شما غلط از آب در بیاید، ضرری را متحمل خواهید شد که خیلی بیشتر از حالت عادی و بدون استفاده از اهرم خواهد بود. البته در معاملات مارجین و قرارداد های آتی ، شما هیچگاه چیزی بیشتر از سرمایه اولیه خود را از دست نخواهید داد و یا به عبارت بهتر، بدهکار نخواهید شد.

اما خطر از دست دادن کل سرمایه اولیه همیشه برای شما وجود خواهد داشت. منطق صرافی های ارز دیجیتال در معاملات مارجین همواره به این صورت است که در هر حالی، شما باید قادر باشید سرمایه قرض گرفته شده را بازگردانید. بنابراین اگر بازار خلاف پیش‌بینی شما حرکت کند و ضرر شما تا حدی پیش برود که کل سرمایه موجود در ترید شما برای بازگرداندن قرض صرافی کافی نباشد، صرافی به صورت خودکار معامله را متوقف خواهد کرد و سرمایه اولیه شما را نیز بعنوان ضرر خود خواهد برداشت. البته این تعریفی کلی از نحوه محاسبه سود و ضرر در معاملات مارجین است و برای این است که شما دیدی کلی از عملکرد آن‌ها پیدا کنید. اما برای آگاهی از روش دقیق‌تر انجام این محاسبات، می‌توانید به مثال زیر توجه کنید.

فرض کنید که شما در حال حاضر ۱۰۰ تتر در اختیار دارید و با استفاده از اهرم ۱۰:۱ ، ۱۰۰۰ تتر را از صرافی قرض می‌گیرید. سپس بازار روندی مخالف با تحلیل شما را در پیش می‌گیرد و معامله مارجین شما با ضرر روبه‌رو می‌شود، تا جایی که ارزش کل دارایی شما در این ترید به ۹۰۰ تتر می‌رسد. در چنین شرایطی، صرافی به صورت خودکار معامله را متوقف کرده و علاوه بر بازپس‌ستاندن ۹۰۰ تتر باقی مانده، ۱۰۰ تتر شما را نیز از آن خود می‌کند تا ۱۰۰۰ تتر خود را دریافت کرده باشد.

در این مواقع، اصطلاحاً گفته می‌شود که صرافی دارایی شما را لیکوئید (liquid) کرده است. البته لازم به ذکر است که پیش از وقوع این اتفاق، صرافی اصطلاحاً شما را مارجین کال (margin call) می‌کند؛ به این معنی که از طرق مختلفی مانند ایمیل این مسئله را به شما اعلام می‌کند و از شما می‌خواهد تا در صورت تمایل، برای جلوگیری از لیکویید شدن پول بیشتری را به معامله ارسال کنید. هرچند که در بسیاری از مواقع، تریدرها این کار را انجام نمی‌دهند، چرا که در صورتی که بازار به همین روند خلاف قرارداد آن‌ها ادامه دهد، ممکن است دارایی بیشتری را از دست بدهند.

تمام چیزی که در این جا بیان کردیم مربوط به قراردادهای خرید و پیش‌بینی حرکت بازار در روند صعودی و یا اصطلاحاً گاوی (bullish) بود. اما بازار معاملات مارجین و قراردادهای آتی یک بازار دوطرفه است. یعنی معاملات آن به گونه‌ای انجام می‌شوند که می‌توان هم از افزایش و هم از کاهش قیمت در آن‌ها به سود رسید.

ممکن است در شرایطی، شما پیش‌بینی کنید که قیمت ارز دیجیتالی مانند بیت کوین در آینده کاهش خواهد یافت و بازار آن خرسی (bearish) خواهد شد. بنابراین تصمیم می‌گیرید که مقداری بیت کوین از صرافی قرض بگیرید و سریعاً آن‌ها را بفروشید. سپس هنگامی که قیمت بیت کوین کاهش یافت، بیت کوین های قرض گرفته شده را به همراه کارمزد از پیش تعیین شده به صرافی بازگردانید و مابه‌التفاوت آن به عنوان سود به شما تعلق بگیرد (دقت داشته باشید که در قراردادهای فروش، شما خود بیت کوین یا ارز دیجیتال مدنظر خود را قرض می‌گیرید و نه استیبل کوینی مانند تتر را؛ سپس در هنگام تسویه نیز، همان ارز دیجیتال را باز خواهید گرداند).

نکته عنوان شده در بالا در مورد لیکویید شدن دارایی‌ها، در خصوص قراردادهای فروش نیز صدق می‌کند. تصور کنید که شما یک بیت کوین به ارزش ۱۰۰۰۰ دلار را در اختیار دارید و با استفاده از اهرم ۵:۱ ، ۵ بیت کوین به ارزش ۵۰۰۰۰ دلار را دریافت می‌کنید. بنابراین اهرم استفاده شده توسط شما x5 است و اگر بازار ۲۰ درصد خلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، این یعنی شما صد در صد سرمایه اولیه خود را از دست خواهید داد و دارایی شما لیکویید خواهد شد (این نسبت درصدی و تقریبی برای تمام معاملات مارجین صدق می‌کند. برای مثال اگر شما از اهرمی با نسبت ۲:۱ یا همان x2 استفاده کنید، درصورتی که بازار ۵۰ درصد برخلاف تحلیل شما پیش برود و اگر از اهرمی با نسبت ۵۰:۱ یا x50 استفاده کنید، در صورتی که بازار تنها ۲ درصد برخلاف تحلیل شما پیش برود لیکویید خواهید شد).

به قرارداد خرید در معاملات مارجین، قرارداد خرید استقراضی ، پوزیشن خرید و پوزیشن لانگ (long)  و به قرارداد فروش در این معاملات، قرارداد فروش استقراضی، پوزیشن فروش و پوزیشن شورت (short) نیز می‌گویند. همچنین قیمتی که دارایی شما در آن لیکویید خواهد شد قیمت لیکوییدیتی (liquidity price)، حداقل ارز دیجیتالی که برای شروع معامله مارجین به آن احتیاج دارید مارجین اولیه (initial margin)، و حداقل سرمایه‌ای که برای ادامه یافتن معامله و لیکویید نشدن به آن احتیاج دارید را maintenance margin می‌خوانند.

ممکن است این سوال در ذهنتان مطرح شده باشد که تفاوت معامله مارجین با قرارداد آتی چیست و این دو چه تمایزی از هم دارند؟ حقیقت نیز این است که در دنیای ارز های دیجیتال ، کارکرد این دو نوع از معامله یکسان است. هرچند که گفته می‌شود قراردادهای آتی، معاملات مارجینی هستند که در بازار مشتقات به انجام می‌رسند. به همین دلیل، قراردادهای آتی در صرافی باینس در دسته‌بندی derivatives (مشتقات) و معاملات مارجین در دسته‌بندی ترید قرار دارند.

تفاوت‌های دیگری نیز در بین این دو نوع از معامله در صرافی های ارز دیجیتال وجود دارد. برای مثال در صرافی بایننس ، قراردادهای آتی از لوریج بالاتر و تنوع بیشتری برخوردارند. اما با این وجود، می‌توان گفت که کارکرد کلی و نهایی هردوی آن‌ها انجام معامله به روش استقراضی و کسب سود بیشتر است (هرچند که در صورت عدم در اختیار داشتن دانش کافی، تحلیل اشتباه و اتخاذ تصمیمات هیجانی، ضرر بیشتری را نیز متحمل خواهید شد).

صرافی غیرمتمرکز یا Decentralized Exchange (DEX) چیست؟

در صورت آشنایی با دنیای ارزهای دیجیتال و صرافی های ارز دیجیتال ، ممکن است نام صرافی غیرمتمرکز یا دکس (DEX) نیز به گوشتان خورده باشد. صرافی غیرمتمرکز در واقع در برابر صرافی متمرکز ، یعنی همه آن چیزی که تا به این جا در مورد آن صحبت کردیم قرار می‌گیرد. منظور ما از صرافی یا هر نهاد متمرکز دیگری، سازمانیست که تحت مدیریت و کنترل شخص یا گروه خاصی از اشخاص اداره می‌شود. همگی صرافی‌های خارجی و داخلی که در این مقاله از آن‌ها اسم بردیم، دارای یک تیم توسعه‌دهنده و یک مدیر یا هیئت مدیره هستند که صرافی را اداره می‌کند و بر فعالیت‌های صورت گرفته در آن نظارت می‌نماید.

در برابر این صرافی‌ها، صرافی های غیرمتمرکز قرار دارند. صرافی های غیرمتمرکز ، پلتفرم‌هایی بلاک چینی و قراردادهای هوشمندی هستند که در حال حاضر انواع شناخته‌شده آن‌ها برروی بلاک چین اتریوم پیاده‌سازی شده‌اند. دقیقاً به همین علت، ذات آن‌ها به گونه‌ایست که هیچکس، حتی توسعه‌دهنده آن‌ها نیز کنترلی برروی معاملات انجام شده در آن‌ها ندارد و کاربران آزادند به هر طریق دلخواه به معامله بپردازند.

در طول این مقاله بارها و بارها اشاره کردیم که صرافی های ارز دیجیتال خارجی اجازه استفاده از خدمات خود را به کاربران ایرانی نمی‌دهند و به مشکلاتی که این امر برای کاربران ایران (و برخی دیگر از کشورهای جهان) به وجود می‌آورد پی بردید. چنین چیزی در یک صرافی غیرمتمرکز به هیچ وجه ممکن نیست و امکان سانسور اطلاعات و اعمال محدودیت بر دسترسی کاربران وجود ندارد. همچنین مراحل احراز هویتی که کاربران برای استفاده از صرافی های ارز دیجیتال متمرکز (چه ایرانی و چه خارجی) باید طی کنند نیز در این صرافی‌ها تعریف نشده است. هیچ کاربری برای استفاده از دکس ها ملزم به ارائه اطلاعات شخصی نیست و همه چیز توسط آدرس کیف پول های ارز دیجیتال و در درون این کیف پول‌ها انجام می‌شود.

یکی از نکات جالبی که در مورد صرافی های غیرمتمرکز وجود دارد این است که نقدینگی آن‌ها توسط کاربران تأمین می‌شود. کاربران ارزهای دیجیتال خود را در پلتفرم این صرافی‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و در ازای آن، مبالغی را تحت عنوان سود دریافت می‌نمایند. به این صورت، هم نقدینگی مورد نیاز صرافی تأمین می‌شود و هم کاربران این امکان را خواهند داشت که از ارزهای دیجیتال خود کسب سود کنند.

مشکلات صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال

با وجود تمامی نکات ذکر شده، نباید فراموش کرد که عملکرد صرافی های غیرمتمرکز (حداقل تا به اکنون) خالی از مشکل نبوده است. معایب صرافی های غیرمتمرکز را می‌توان در پنج دسته‌بندی خلاصه کرد: کارمزد بالای تراکنش‌ها، مقیاس‌پذیری کم، حجم پایین معاملات، عدم پشتیبانی از طیف وسیعی از ارزهای دیجیتال و عدم قابلیت تبدیل به پول فیات.

کارمزد بالای تراکنش‌ها

مشکل اول یعنی کارمزد بالای تراکنش‌ها مسئله‌ایست که به دلیل پیاده‌سازی صرافی های غیرمتمرکز برروی بلاک چین اتریوم اتفاق می‌افتد. اتریوم اولین پلتفرم بلاک چینی جهان است که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را میسر کرد و به همین دلیل هنوز هم انتخاب بسیاری از توسعه‌دهنده‌هاست. اما با این حال، ترافیک بلاک چین اتریوم بسیار بالاست و تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند بسیاری بر روی آن در حال انجام هستند. به همین دلیل، کارمزد انجام تراکنش‌ها در این بلاک چین نیز (بخصوص در زمان‌های اوج ترافیک شبکه) بالاست و همین مشکل شامل حال دکس هایی که برروی این بلاک چین توسعه یافته‌اند می‌شود.

مقیاس‌پذیری کم

مشکل دوم یعنی مقیاس‌پذیری کم نیز مانند مشکل اول، به ترافیک بالای بلاک چین اتریوم مرتبط است. ترافیک بالای شبکه علاوه بر افزایش کارمزدها و هزینه‌ها، باعث کند شدن فرایند انجام تراکنش‌ها نیز می‌شود و همین امر باعث می‌شود کاربران برای انجام درخواست‌های خود زمان زیادی را منتظر بمانند. نیاز به انتظار طولانی مدت برای انجام کارهایی مانند ترید، انتقال و دریافت ارز دیجیتال، مسئله خوشایند و مطلوبی نیست.

حجم پایین معاملات

در قسمت «نکاتی که برای انتخاب صرافی ارز دیجیتال باید به آن‌ها توجه کنید» بیان کردیم که یکی از نکات مهم و تأثیرگذار، حجم معاملات صرافیست. حجم بالای معاملات در یک صرافی (در کنار عوامل دیگر) به نقدشوندگی بالا می‌انجامد و حجم کم معاملات صرافی‌ها باعث کند شدن فرایند انجام معاملات می‌گردد. صرافی‌های ارز دیجیتال به دلیل جدید بودن و عدم پذیرش گسترده، از حجم معاملات کمتری نسبت به انواع متمرکز برخوردارند و همین امر یکی از مشکلات اساسی آن‌هاست.

عدم پشتیبانی از طیف گسترده‌ای از ارزهای دیجیتال

این صرافی‌ها همچنین از طیف وسیعی از ارزهای دیجیتال پشتیبانی نمی‌کنند. البته این امر به دلیل بهره‌گیری از یک بلاک چین خاص طبیعیست. برای مثال صرافی های ارز دیجیتال مبتنی بر بلاک چین اتریوم تنها از اتر (ETH)، توکن های اتریومی مانند توکن های erc-20 و توکن هایی که قابلیت تبدیل بین بلاک چین های مختلف را دارند پشتیبانی می‌کنند و سایر ارزهای دیجیتال شناخته‌شده را نمی‌توان توسط آن‌ها معامله کرد.

عدم پشتیبانی از پول فیات

و در نهایت، آخرین مشکلی که صرافی های غیرمتمرکز از آن رنج می‌برند، عدم پشتیبانی از پول فیات و یا عدم قابلیت تبدیل به پول فیات است. استفاده از این صرافی‌ها برای انجام ترید و تبدیل ارزهای دیجیتال (با شرایط بالا) ممکن است، اما در نهایت اگر قصد داشته باشید ارز دیجیتال خود را به پول فیات تبدیل کنید، باید از یک صرافی متمرکز کمک بگیرید (که البته همین امر در خصوص خرید ارز دیجیتال نیز صدق می‌کند). بنابراین با در نظر گرفتن همه این اوصاف، می‌توان اینطور نتیجه‌گیری کرد که با این حال که ایده صرافی غیرمتمرکز ایده خوب و جالبیست، اما این صرافی‌ها هنوز به مرحله‌ای نرسیده‌اند که بتوانند به طور کامل جایگزین صرافی‌های متمرکز شوند و هنوز هم برای استفاده راحت و بهینه از ارزهای دیجیتال، رجوع به صرافی‌های متمرکز ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.

از شناخته شده‌ترین صرافی های غیرمتمرکز جهان می‌توان به یونی سواپ (Uniswap) ، بلنسر (Balancer)، کایبر سواپ (KyberSwap) ، بنکور (Bancor) و کرو فایننس (Curve Finance) اشاره کرد.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم مرور جامعی بر صرافی های ارز دیجیتال خارجی و ایرانی داشته باشیم و خدماتی که هر یک از این صرافی‌ها می‌توانند به کاربران ایرانی ارائه کنند را معرفی کنیم. همانطور که متوجه شدید، صرافی‌های خارجی از خدمات متنوع‌تر و گسترده‌تری برخوردارند، اما استفاده از بسیاری از این خدمات برای کابران ایرانی ممکن نیست. به همین دلیل برای انجام برخی از ملزومات در دنیای ارزهای دیجیتال، راهی جز استفاده از صرافی‌های ایرانی نیست. البته صرافی‌های ایرانی برای انجام عملیاتی مانند خرید یا فروش ارز دیجیتال کاملاً مناسب هستند و انواع شناخته‌شده آن‌ها، پشتیبانی خوبی را از کاربران به عمل می‌آورند.

همچنین برخی از نکاتی که برای انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال مناسب می‌توانیم به آن‌ها توجه کنیم را برشمردیم و سعی کردیم مرور کوتاه اما جامعی بر چگونگی ثبت نام، خرید و فروش و ترید ارز دیجیتال در صرافی‌های داخلی و خارجی داشته باشیم.

مراحل احراز هویت و چگونگی استفاده از خدمات می‌تواند در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد؛ اما کلیت امر و عبارات و اصطلاحات تخصصی تقریباً در همگی آن‌ها ثابت و یکسان است. با این وجود بهترین راه برای آگاهی از جزئیات فنی و زیر و بم‌های این مسیر، قدم گذاشتن در آن و شروع کار است. اگر قصد ورود به دنیای ارزهای دیجیتال را دارید، تنها راه موجود انجام تحقیق و مطالعه کافی و انتخاب یک کیف پول و یک صرافی از دیجیتال مناسب و شروع خرید است. همچنین اگر در این حوزه تازه‌کار هستید، تا چند وقت استفاده از صرافی های غیرمتمرکز را فراموش کنید؛ زیرا استفاده از آن‌ها نیازمند دانش، مهارت و تجربه بیشتریست.