MFI یا شاخص جریان نقدینگی چیست؟ آموزش اندیکاتور MFI
MFI که مخفف عبارت Money Flow Index است و در فارسی با عنوان شاخص جریان نقدینگی از آن یاد می‌شود، یکی از اندیکاتورهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال است. از اندیکاتور MFI برای سنجش فشار خرید و فروش استفاده می‌شود. در این مقاله آموزش اندیکاتور MFI را به طور کامل ارائه خواهیم کرد. همچنین تلاش ما بر این است که با ادغام این دانش اولیه با تجربه و مهارت خود در این زمینه، به شما در به‌کارگیری موثر این اندیکاتور کمک کنیم.
همانطور که در قسمت قبل عنوان کردیم، اندیکاتور شاخص جریان نقدینگی یا MFI برای سنجش میزان فشار خرید و فروش در بازار استفاده می‌شود. MFI این کار را با بررسی دو فاکتور قیمت و حجم بازار انجام می‌دهد. این اندیکاتور با بررسی این دو عامل به یک مقدار عددی متغیر بین ۰ تا ۱۰۰ دست پیدا می‌کند. از همین رو، شاخص جریان پول را می‌توان یک اسیلاتور دانست. اتصال مقادیر MFI در بازه‌های زمانی مختلف به یکدیگر، یک نمودار خطی را شکل می‌دهد که همان نمودار اندیکاتور است. افزایش مقدار MFI به معنی افزایش فشار خرید و کاهش مقدار آن به معنی افزایش فشار فروش می‌باشد.
سیگنال‌هایی که اندیکاتور MFI نمایش می‌دهد را می‌توان به سه دسته کلی مناطق اشباع خرید و اشباع فروش، واگرایی و شکست نوسان تقسیم کرد. در قسمت‌های بعدی این مقاله هر یک از این دسته‌ها را بصورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.
مبانی اولیه MFI
MFI از بسیاری جهات به اندیکاتور RSI شباهت دارد. در واقع RSI اندیکاتوریست که برای اندازه‌گیری مومنتوم استفاده می‌شود. اندیکاتور MFI نیز در حقیقت همان RSI است، با این تفاوت که فاکتور حجم بازار به آن اضافه شده است. به دلیل همین شباهت، این دو اندیکاتور را می‌توان به شیوه مشابهی به کار گرفت.
درباره RSI بیشتر بخوانید:
با استفاده از اندیکاتور MFI به چه اطلاعاتی دست پیدا می‌کنیم؟ سیگنال‌های MFI
اندیکاتور MFI اطلاعاتی را در اختیار ما میگذارد که برای تحلیل تکنیکال و پیش‌بینی روند بازار بسیار مفید است. سیگنال‌های این اندیکاتور عبارتند از:
مناطق اشباع خرید و اشباع فروش
منطق MFI به این شکل است که زمانی که قیمت یک دارایی با شتاب زیادی افزایش پیدا می‌کند، این دارایی به سمت منطقه اشباع خرید حرکت می‌کند. برعکس این مسئله نیز صادق است. یعنی وقتی که قیمت با شتاب و سرعت زیادی کاهش یابد، دارایی در حقیقت در حال حرکت به سمت منطقه اشباع فروش است. قرار گرفتن دارایی در منطقه اشباع خرید این سیگنال را می‌دهد که قیمت آن به زودی دچار افت خواهد شد، و قرار گرفتن آن در منطقه اشباع فروش در غالب مواقع از احتمال صعودی شدن قیمت خبر می‌دهد.
به صورت سنتی، MFI بالای ۸۰ را منطقه اشباع خرید و MFI پایین ۲۰ را منطقه اشباع فروش در نظر می‌گیرند. اما هر معامله‌گری می‌تواند با توجه به متد شخصی خود، این محدوده‌ها را تغییر دهد. اگر همین شیوه سنتی را در نظر بگیریم، می‌توان اینطور نتیجه‌گیری کرد که MFI بالای ۸۰ فرصت خوبی برای فروش و MFI پایین ۲۰ فرصت خوبی برای خرید است.
در دو شکل زیر به ترتیب سیگنال‌های اشباع خرید و اشباع فروش در MFI را مشاهده می‌کنید:
واگرایی
واگرایی‌ها زمانی اتفاق می‌افتند که نمودار اندیکاتور با نمودار قیمت اصلی متفاوت باشد. تفاوت بین اندیکاتور و نمودار قیمت در غالب مواقع، خبر از وارونه شدن قریب‌الوقوع قیمت می‌دهد. واگرایی در MFI به دو دسته صعودی یا گاوی (bullish) و نزولی یا خرسی (bearish) تقسیم می‌شود.
واگرایی صعودی یا گاوی در MFI
پیش از این که به واگرایی صعودی بپردازیم، فراموش نکنید که واگرایی در ذات خود به معنی تفاوت بین روند اندیکاتور و روند قیمت است. برای مثال در یک واگرایی، ممکن است روند اندیکاتور صعودی و روند نمودار اصلی نزولی باشد. اگر در همین شرایط، کمینه قیمت اندیکاتور نیز از کمینه قیمت نمودار اصلی بیشتر باشد، به آن واگرایی صعودی یا گاوی می‌گویند. در این صورت احتمال می‌رود که نمودار قیمت به ناگاه دچار وارونگی شود و یک روند صعودی را آغاز کند. به همین جهت واگرایی‌های صعودی فرصت‌های خوبی برای خرید تلقی می‌شوند.
در شکل زیر یک واگرایی صعودی در اندیکاتور MFI را مشاهده می‌کنید:
واگرایی نزولی یا خرسی دقیقاً نقطه مقابل واگرایی صعودیست. در این نوع واگرایی بسیار معمول است که اندیکاتور در حالت نزولی و نمودار قیمت در حالت صعودی قرار داشته باشد. نکته حائز اهمیت این است که در واگرایی نزولی مطابق با شکل زیر، بیشینه قیمت اندیکاتور از بیشینه قیمت نمودار اصلی کمتر است. در چنین شرایطی پیش‌بینی می‌شود که وارونگی رخ داده و نمودار قیمت از صعودی به نزولی تغییر کند. دلیل این امر نیز همان نکته‌ایست که در خصوص واگرایی صعودی عنوان کردیم.
کاربران اندیکاتورها واگرایی‌های نزولی را فرصت خوبی برای فروش تلقی می‌کنند.
سیگنال شکست نوسان در MFI
شکست نوسان در MFI از دیگر سیگنال‌هاییست که احتمال وارونگی روند قیمت را نشان می‌دهد. نقطه قابل توجه در خصوص شکست نوسان این است که این سیگنال مستقل از نمودار قیمت است. شکست نوسان در نمودار اندیکاتور MFI به تنهایی قابل مشاهده است.
شکست نوسان نیز مانند واگرایی، دارای دو نوع گاوی و خرسیست.
سیگنال شکست نوسان صعودی یا گاوی در اندیکاتور MFI
شکست نوسان صعودی در MFI از چهار مرحله تشکیل می‌شود:
- نمودار به زیر ۲۰ کاهش پیدا می‌کند و وارد منطقه اشباع فروش می‌شود
- نمودار صعودی می‌شود، از ۲۰ عبور می‌کند و تا نقطه فرضی B افزایش می‌یابد
- نمودار دوباره به حالت نزولی باز می‌گردد ولی از مرز ۲۰ عبور نمی‌کند
- در این شرایط، احتمال می‌رود که اندیکاتور دوباره صعودی شود و از نقطه B نیز بالاتر رود
در شکل زیر نمونه‌ای از سیگنال شکست نوسان صعودی در MFI قابل مشاهده است. همانطور که می‌بینید، قیمت در حالت A به زیر ۲۰ تنزل پیدا کرده و سپس تا نقطه B که بالاتر از ۲۰ قرار دارد افزایش یافته است. قیمت این دارایی دوباره دچار افت شده، اما در نقطه C متوقف شده است. در نهایت قیمت صعودی شده، از نقطه B نیز فراتر رفته و تا نقطه D رسیده است.
سیگنال شکست نوسان نزولی یا خرسی در اندیکاتور MFI
شکست نوسان نزولی نیز مانند نوع پیشین از چهار مرحله تشکیل می‌شود. این چهار مرحله از این قرار هستند:
- قیمت تا بالای ۸۰ افزایش پیدا می‌کند و وارد منطقه اشباع خرید می‌شود
- نمودار نزولی می‌شود، به پایین مرز ۸۰ تنزل پیدا می‌کند و تا نقطه فرضی A کاهش می‌یابد
- قیمت دوباره به حالت صعودی باز می‌گردد، ولی از ۸۰ عبور نمی‌کند
- در این شرایط، احتمال می‌رود که اندیکاتور دوباره نزولی شود و از نقطه A نیز عبور کند
مرحله سوم در شکست نوسان نزولی فرصت خوبی برای فروش است. در شکل زیر نمونه‌ای از یک سیگنال شکست نوسان نزولی در MFI را مشاهده می‌کنید.
محاسبات و فرمول‌ها
آگاهی از فرمول‌ها و شیوه انجام محاسبات در اندیکاتورها برای استفاده از آن‌ها ضروری نیست. اما درک این محاسبات می‌تواند به شما در درک منطق اندیکاتورها کمک کند. بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای با مطالعه فرمول‌های اندیکاتورهای مختلف و ادغام آن‌ها، به فرمول شخصی خود برای ترید دست می‌یابند. بنابراین اگر مایلید منطق پایه اندیکاتور MFI برای تشخیص فشار خرید و فروش در بازار را دریایبد، مطالعه این قسمت را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
محاسبات اندیکاتور MFI در طی چهار مرحله زیر انجام می‌شود:
- محاسبه قیمت میانگین (Typical Price)
قیمت میانگین = ۳/(قیمت کمینه + قیمت در زمان بسته شدن دوره + قیمت بیشینه)
- محاسبه جریان نقدینگی
جریان نقدینگی = حجم بازار * قیمت کلی
- محاسبه نسبت جریان نقدینگی (Money Flow Ratio)
نسبت جریان نقدینگی = جریان نقدینگی منفی دوره/جریان نقدینگی مثبت دوره
جریان نقدینگی مثبت از طریق جمع جریان نقدینگی در همه روزهایی از دوره محاسبه می‌شود که در آن‌ها، قیمت میانگین از قیمت میانگین دوره قبلی بیشتر است. و جریان نقدینگی منفی نیز به مجموع جریان نقدینگی در روزهایی اشاره دارد که قیمت میانگین در آن‌ها از قیمت میانگین دوره قبلی کمتر است.
- محاسبه شاخص جریان نقدینگی یا همان MFI
شاخص جریان نقدینگی = (نسبت جریان نقدینگی + ۱)/۱۰۰ – ۱۰۰
جمع‌بندی
نمودارهای نمایش داده شده در ابزارهای مالی و رابطه آن‌ها با مومنتوم (جهت و شتاب حرکت دارایی مورد نظر)، معیار سنجش بسیار مهم و پرکاربردی برای معامله‌گران محسوب می‌شود. به همین جهت، شاخص جریان نقدینگی را می‌توان یک اندیکاتور ارزشمند در تحلیل تکنیکال دانست. البته فراموش نکنید که بهتر است اندیکاتور MFI (یا هر اندیکاتور دیگری) را به عنوان تنها مرجع به کار نبرید. برای افزایش بهره‌وری MFI، می‌توانید آن را با اندیکاتورهای دیگر و همچنین با الگوهای تحلیل نمودار ادغام کنید، تا بهترین نتیجه ممکن برایتان حاصل شود.