تورم چیست؟ تعریف تورم به زبان ساده
تورم پدیده‌ای مهم در اقتصاد است که در این مطلب به طور مختصر به بررسی مفهوم آن، دلایل به وجود آمدن این پدیده و تاثیرات آن بر اقتصاد و شرکت‌ها خواهیم پرداخت.
آیا تابحال از خود پرسیده‌اید “تورم چیست؟” اغلب می‌شنویم که بسیاری از سرمایه گذاران در تلاش برای پیدا کردن تعریفی اساسی از تورم هستند و همچنین سعی در فهم این نکته دارند که چرا تورم اهمیت دارد و چگونه می‌تواند برای سرمایه آنها سود و یا زیان داشته باشد.
تعریف تورم
در این مطلب تورم به عنوان یک مفهوم خالص اقتصادی بررسی نشده و سعی خواهد شد که به آن با دیدی عملی و کاربردی از نظر یک مالک دارائی نگاه شود.
از این دیدگاه، تورم‌به واحدی از ارز اشاره دارد که ارزش آن در حال کاهش بوده و به همین خاطر برای خرید مقدار مشابهی از کالا و خدمات نسبت به گذشته، به واحدهای ارزی بیشتری نیاز است. اگرچه بسیاری از سرمایه گذاران این را به صورت غریزی می‌دانند، اما مفهوم اصلی این اصطلاح را تغییر داده و تورم را با افزایش قیمت آیتم های مختلفی تعریف می‌کنند که انسان‌ها برای یک زندگی آسوده به آنها نیاز دارند. برای مثال می‌توان نان، کره، شیر، پنیر، قهوه، نفت، مسکن، پوشاک، خدمات پزشکی، مرغ، کتان، وسایل برقی، شامپو و عینک‌های پزشکی را نام برد.
به عبارت دیگر، تورم پدیده‌ای است که در آن، پول شما وسایل کمتری را برای شما می‌خرد.
نرخ تورم چگونه محاسبه می‌شود؟
نرخ تورم معمولا توسط شاخصی تحت عنوان شاخص تورم اندازه‌گیری می‌شود.
محبوب‌ترین شاخص تورم در ایالات متحده شاخص قیمت مصرف کننده (Consumer Price Index) است. ایالات متحده، تورم‌بسیار پایینتری را نسبت به دیگر نقاط جهان تجربه کرده و نرخ تورم در چند دهه اخیر در بازه ۳ و ۴ درصد در هر سال بوده است. دلایل پیچیده بسیاری برای این امر وجود دارند که بارز‌ترین آنها استفاده از دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی است.
دو دلیل عمده تورم و تاثیرات آن بر سرمایه گذاران
در برخی موارد، تورم به این خاطر اتفاق می‌افتد که یک کشور پول بسیار زیادی را چاپ کرده و یا دچار بحران اقتصادی شده است که این اتفاق باعث نزول ارزش پول آن می‌شود.
عوامل دیگر تورم می‌تواند هزینه‌های بیشتر حمل و نقل مانند افزایش قیمت بنزین باشد، که فرآیند انتقال کالا را به مغازه‌ها گرانتر کرده و مشتریان باید پول بیشتری پرداخت کنند. از سوی دیگر مشتریان هم در تامین لوازمی مانند دستمال توالت، خمیردندان، جین، کاغذ، ماشین، لامپ، مبلمان و غیره با مشکلات بیشتری دست‌وپنجه نرم خواهند کرد. در این حالت، مشتریان ممکن است در شرکت‌های خود تقاضای افزایش دستمزد کنند و شاید حتی سود خدمات خود را افزایش دهند؛ همین امر می‌تواند باعث زیاد شدن دوباره قیمت‌ها شود و به همین ترتیب چرخه شروع می شود. این دقیقا همان شرایطی است که اقتصاددانان از آن به عنوان “ریشه دواندن” تورم در اقتصاد یاد می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر، مقاله “چه چیزی باعث ایجاد نرخ تورم بالا می‌شود؟” را بخوانید که در آن دو دلیل اصلی بالا بودن نرخ تورم توضیح داده شده است.
شاید بخواهید مقاله “تاثیرات تورم به چه صورت هستند؟“ را هم بخوانید، تا بفهمید که تورم چگونه می‌تواند به دارائی خالص شما آسیب برساند و در مواقعی نادر حتی به آن کمک کند.
در چنین شرایطی، شرکت‌هایی به راحتی می‌توانند اجناس خود را گران کرده و سرمایه خود را برگردانند (اگرچه این کار میشه ممکن نیست) که اجناس مارک‌دار و یا اجناس ضروری مانند پودر بچه می‌فروشند. این شرکت‌ها اغلب دارای سهامی مرغوب (Blue Chip Stocks) هستند که مزایای دیگری را هم برای آنها به ارمغان می‌آورد.
یکی از بزرگترین خطرات در شرایط تورم از دید یک سرمایه گذار، مالکیت وثیقه‌هایی با سود ثابت مانند اوراق قرضه است. زمانی که برای دوره‌های بلندمدت پول قرض می‌دهید، شما در واقع در حال کسر کردن پول بی‌پشتوانه‌ای (Fiat Currency) هستید که وام به آن اختصاص یافته است. این امر به این معنی است که اوراق قرضه شرکت های سهامی (Corporate Bonds)، اوراق قرضه شهرداری (Municipal Bonds)، و حتی در درجه‌ای پایین‌تر، گواهی سپرده و بازار پول (Certificate of Deposit and Money Market) شما با سپری شدن هر سال ارزش خود را از دست می‌دهند.
این امر می‌تواند باعث ترغیب سرمایه گذاران و مصرف‌کننده‌ها شود تا پول خود را اکنون خرج کنند، چرا که پولشان با گذر زمان توانایی خرید کالا‌های کمتر و کم‌ارزش‌تری را دارد و همین امر می‌تواند بازدارنده‌ای قوی در برابر پس‌انداز کردن پول باشد. همچنین این شرایط می‌تواند باعث شود سرمایه گذاران با قبول ریسک بیش از حد اشتباهاتی احمقانه انجام دهند و در حالی که سعی در به دست آوردن فرصت‌های بهتر دارند، ضررهای زیادی را متحمل شوند.
در این زمینه، چند راه‌حل احتمالی برای سرمایه گذاران با درآمد ثابت وجود دارد. یکی از این راه حل‌ها انتخاب خرید اوراق قرضه پس‌انداز سری ۱ (Series 1 Savings Bonds) است. این اوراق قرضه توسط دولت ایالات متحده تضمین می‌شوند که هیچ پولی از دست ندهند و نرخ سود (Interest Rate) آنها ترکیبی از نرخ ثابت و نرخ تورم است که با افزایش یا کاهش قیمت‌ها تغییر می‌کند. یک سرمایه گذاری دیگر که ارزش امتحان کردن دارد، “اوراق خزانه‌داری محافظت‌شده در برابر تورم” (Treasury Inflation-Protected Securities) هستند که به اختصار TIPS نامیده می‌شوند. این اوراق انواع خاصی از اوراق خزانه‌داری ایالات متحده هستند که قیمت سررسید تورم و رکود را بر اساس تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده تنظیم می‌کنند.