تفاوت توکن و کوین چیست؟
بسیاری از کسانی که به جهان بلاکچین و ارزهای رمزنگاری شده وارد می‌شوند، به درستی تعریف کوین و توکن و تفاوت آن‌ها را درک نمی‌کنند. اما بین کوین و توکن تفاوت‌های بسیار بزرگی وجود دارد. در این مقاله، بررسی می‌کنیم که چرا این قدر سردرگمی درمورد این دو اصطلاح وجود دارد. سپس با ارائه‌ی چند مثال توضیح می‌دهیم که کوین و توکن دقیقاً چه هستند، چه کاربردهایی دارند و چه اهدافی را دنبال می‌کنند.
امروز می‌خواهیم به موضوع تفاوت توکن و کوین بپردازیم که اکثر تازه واردان در درک آن دچار مشکل می‌شوند.
گاهی اوقات مردم از اصطلاح کوین (Coin) برای اشاره به چیزی استفاده می‌کنند که بقیه آن را توکن (Token) می‌نامند و برعکس آن نیز صادق است. برخی این دو نام را برای اشاره به همه‌ی دارایی‌های دیجیتالی به کار می‌برند که در حال حاضر در دسترس است.
اما بین کوین و توکن تفاوت‌های بسیار بزرگی وجود دارد، بنابراین بهتر است این تفاوت‌ها را بدانید.
در این مقاله، ابتدا با هم می‌بینیم که چرا این قدر سردرگمی میان این دو اصطلاح وجود دارد. سپس با ارائه‌ی چند مثال توضیح می‌دهیم که کوین و توکن دقیقاً چه هستند و هر یک چگونه استفاده می‌شوند.
در پایان این مطلب به راحتی می‌توانید تشخیص دهید که یک دارایی دیجیتال توکن است یا یک کوین است.
جدول محتوا
- ۱. مقایسه توکن و کوین: کوین چیست؟
- ۲. مقایسه توکن و کوین: توکن چیست؟
- ۳. مقایسه توکن و کوین: توکن‌های امنیتی، توکن‌های مشارکت، یا توکن‌های کاربردی
- ۴. مقایسه توکن و کوین: جمع‌بندی
مقایسه توکن و کوین: کوین چیست؟
کوین در تعریف، یک دارایی است که متعلق به بلاکچین خودش به حساب می‌آید. مثلاً بیت‌کوین، لایت‌کوین یا اتر را در نظر بگیرید. همه‌ی این کوین‌ها در بلاکچین مربوط به خودشان وجود دارند.
پس، برای واضح‌تر شدن:
- بیت‌کوین در بلاکچین بیت‌کوین اجرا می‌شود و عمل می‌کند.
- اتر در بلاکچین اتریوم اجرا می‌شود و عمل می‌کند.
- نئو در بلاکچین نئو اجرا می‌شود و عمل می‌کند.
تراکنش کوین‌های دیجیتال می‌تواند از یک شخص به شخصی دیگر انجام شود. اما در هنگام ارسال و دریافت هیچ کوینی (به معنای سکه) به صورت فیزیکی جابجا نمی‌شود. همه‌ی کوین‌ها به عنوان داده در پایگاه‌های داده‌ی جهانی و غول‌آسا قرار دارند. این پایگاه داده (یا بلاکچین) سوابق همه‌ی تراکنش‌ها را نگه می‌دارد و توسط کامپیوترهایی که در سراسر دنیا وجود دارند، مورد بررسی و تایید قرار می‌گیرد.
نکته: باید بدانید که اگر در حال حاضر با فناوری بلاکچین آشنا نیستید، ابتدا باید با این فناوری آشنا شوید. برای درک تفاوت میان کوین و توکن لازم است اول خود بلاکچین را درک کنید.
مقایسه توکن و کوین: چگونه از کوین‌ها استفاده می‌شود؟
از کوین‌های دیجیتال تقریباً به همان صورتی استفاده می‌شود که در دنیای واقعی از سکه‌ها به عنوان پول استفاده می‌کنیم. شما می‌توانید کوین‌هایی چون بیت‌کوین، لایت‌کوین و مونرو را شبیه سکه‌هایی در نظر بگیرید که در کیف پولتان قرار دارد. این‌ها اغلب کاربرد دیگری به جز ارزش مالی ندارند. از کوین‌ها برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- برای انتقال پول (با استفاده از آن‌ها می‌توانید ارسال یا دریافت ارزش داشته باشید)
- به عنوان ماهیتی برای ذخیره‌سازی ارزش (می‌توان آن‌ها را ذخیره کرد و بعد با چیز دیگری تعویض کرد)
- به عنوان واحد حساب (می‌توانید قیمت کالا یا خدمات را در آن‌ها لحاظ کنید)
بیایید از بیت‌کوین به عنوان مثالی برای درک بهتر گزاره‌های بالا استفاده کنیم.
- می‌توان از بیت‌کوین برای پرداخت هزینه‌ی کالاها یا خدمات اینترنتی و حتی در دنیای واقعی استفاده کرد.
- می‌توان آن‌ها را برای یک مدت زمان طولانی ذخیره کرد و هیچ بلایی سرشان نمی‌آید. یا آن‌ها را با چیز دیگری به ارزش معادلشان تعویض کرد.
- چیزهایی که می‌خرید هم می‌توانند با بیت‌کوین قیمت‌گذاری شوند.
بیت‌کوین به جز این کاربردهای پولی، کاربرد دیگری ندارد. نمی‌شود از بیت‌کوین برای به دست آوردن بیت‌کوین‌های بیشتر استفاده کرد. این ارز فقط به عنوان پول استفاده می‌شود و این تنها کاربرد آن است. با این حال، برخی از کوین‌های دیجیتال (نظیر اتر، نئو و دش) به جز این که یک واحد پولی هستند کاربردهای دیگری هم دارند. این کاربردها از قرار زیر است:
- از اتر (ETH) به عنوان سوخت تراکنش‌ها در شبکه‌ی اتریوم استفاده می‌شود. توکن‌ها را می‌توان بر روی اتریوم ساخت، ولی برای ارسال توکن همچنان به توکن نیاز است. این کوین هزینه‌های استخراج را تامین می‌کند (پاداش کامپیوترهایی که تراکنش‌های شبکه‌ی اتریوم را تایید می‌کنند، از همین طریق پرداخت می‌شود).
- نئو (NEO) در کیف پول قرار می‌گیرد تا سود سهام را به دست آورد. این سود با نام GAS شناخته می‌شود. درست مثل اتریوم، بر روی نئو هم می‌توان توکن ساخت. وقتی در شبکه‌ی نئو توکن می‌فرستید، باید GAS را به عنوان هزینه‌ی تراکنش پرداخت کنید. این روش شبیه استفاده از اتر برای پرداخت هزینه‌های اتریوم است.
- دش (DASH) نیز فاکتوری است که در اختیار داشتن آن به کاربران اجازه می‌دهد در رای‌گیری‌های مهم شبکه‌ی دش مشارکت داشته باشند. اگر بنا باشد که شبکه‌ی دش را ارتقا دهند، کسانی که به اندازه‌ی کافی دش در اختیار داشته باشند، می‌توانند اعلام کنند که ارتقا انجام شود یا نه. این حق رای به صاحبان دش اجازه می‌دهد در چگونگی پیشرفت پروژه ایفای نقش کنند.
نکته: سود سهام رمزارزها همان کوین‌ها و توکن‌هایی است که به ازای در اختیار داشتن دارایی‌ها به کاربران اهدا می‌شود. نمونه‌ی خوبِ این مسئله GAS در نئو است. این سود به کاربرانی پرداخت می‌شود که کوین‌های خود را درون یک کیف پول قرار می‌دهند تا شبکه را ایمن سازند. به صاحب این کوین‌ها بر اساس یک نرخ معین GAS پرداخت می‌شود. این سازوکار فقط در بلاکچین‌هایی وجود دارد که از اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند.
مقایسه توکن و کوین: نمونه‌های کوین
امروزه همه‌ی دارایی‌های دیجیتالی که بیشترین ارزش بازار را در اختیار دارند به عنوان کوین تعریف می‌شوند. ولی همه‌ی کوین‌ها ارزش بازار بزرگی ندارند. فهرستی از ۹۰۰ نمونه کوین مختلف در وبسایت Coinmarketcap تهیه شده که می‌توانید آن را بررسی کنید.
ما در این‌جا نمی‌خواهیم تک تک کوین‌ها را فهرست کنیم. ولی در ادامه چند مورد از کوین‌های معروف‌تر را به شما معرفی خواهیم کرد. از این طریق می‌توانید وقتی از عبارت کوین استفاده می‌کنیم درک بهتری نسبت به این اصطلاح داشته باشید.
- بیت‌کوین (BTC)
- بیت‌کوین کش (BCH)
- لایت‌کوین (LTC)
- اتریوم (ETH)
- ریپل (XRP)
- کاردنو (ADA)
- استلار (XLM)
- نئو (NEO)
- نِم (XEM)
- مونرو (XMR)
نکته: نماد تیکِر (ticker) همان عبارت سه یا چهار حرفی بعد از نام هر دارایی دیجیتال است. اکثر صرافی‌ها برای اشاره به کوین‌ها و توکن‌ها به جای اسم کامل پروژه‌ها از این نماد استفاده می‌کنند.
مقایسه توکن و کوین: توکن چیست؟
به توکن‌ها گاهی اوقات کوین دیجیتال می‌گویند، اما این درست نیست. چون یک تفاوت عمده وجود دارد.
توکن‌ها در بلاکچین‌های موجود تولید می‌شوند. رایج‌ترین پلتفرم ایجاد توکن، بلاکچین اتریوم است. با این حال، پلتفرم‌های دیگری نظیر نئو، ویوز (Waves)، لیسک و استراتیس هم وجود دارند. توکن‌های پلتفرم اتریوم با نام توکن‌های ERC-20 شناخته می‌شوند. در حالی که توکن‌های نئو با نام توکن‌های NEP-5 شناخته می‌شوند.
هر کسی می‌تواند توکن سفارشی خودش را در این پلتفرم‌ها بسازند.
مقایسه توکن و کوین: توکن‌ها چگونه ساخته می‌شوند؟
حقیقت این است که این کار به کمی مهارت فنی نیاز دارد. انجام آن را به افراد کاملاً مبتدی توصیه نمی‌کنیم، ولی کسی که تجربه‌ی کمی در زمینه‌ی برنامه‌نویسی داشته باشد، در مدت کوتاهی می‌تواند این کار را انجام دهد. البته لازم است توسعه‌دهنده مقداری کوین مخصوص بلاکچینی که توکن بر روی آن ساخته شده را خرج کند.
برای مثال، اگر توکن بر روی اتریوم ساخته شده باشد، سازنده باید برای دریافت تاییدیه تراکنش خلق توکن از طرف ماینرهای شبکه کمی اتر خرج کند.
یادآوری این نکته ضروری است که هزینه‌ها باید، نه فقط برای خلق آن توکن، بلکه برای همه‌ی تراکنش‌های بلاکچین پرداخت شود. بنابراین هر اپلیکیشنی که روی اتریوم ساخته می‌شود باید برای انتقال توکن‌های مختص هر اپلیکیشن از یک کاربر به کاربر دیگر یا میان اپ و کاربر از کوین‌های اتر استفاده کند.
این موضوع مشابه فرآیندی است که طی آن تراکنش‌های کوین برای ایمن‌سازی شبکه مستلزم پرداخت هزینه‌ها می‌باشد.
مقایسه توکن و کوین: هدف توکن‌ها
علت وجود اکثر توکن‌ها این است که در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا dApp استفاده شوند. وقتی توسعه‌دهندگان توکن‌هایشان را می‌سازند، می‌توانند تصمیم بگیرند که می‌خواهند چه تعداد توکن ساخته شود و این توکن‌ها بعد از ساخته شدن برای چه کسی ارسال شود. در این مقطع، بخشی از این توکن‌ها به بلاکچینی که توکن بر روی آن ساخته شده پرداخت می‌شوند.
توکن‌ها اغلب بعد از ساخته شدن برای فعال‌سازی قابلیت‌های اپلیکیشن مورد نظرشان استفاده می‌شوند.
برای مثال، موزیکوین توکنی است که امکان دسترسی به قابلیت‌های مختلف پلتفرم موزیکوین را فراهم می‌کند. این دسترسی می‌تواند شامل تماشای یک موزیک ویدیو یا گوش دادن به یک موسیقی باشد.
صرافی بایننس (Binance) نیز توکن مخصوص خودش را دارد. اگر کاربران از توکن این صرافی که BNB نام دارد استفاده کنند، هزینه‌ی آن‌ها نصف می‌شود.
برخی توکن‌ها با هدف کاملاً متفاوتی ساخته می‌شوند: تا نشانگر یک چیز فیزیکی باشند. فرض کنید می‌خواهید خانه‌ی خود را با استفاده از یک قرارداد هوشمند بفروشید. در این صورت نمی‌توانید خانه‌ی خود را به شکل فیزیکی در قرارداد هوشمند خود قرار دهید، درست است؟ بنابراین باید از توکنی استفاده کنید که نشانگر خانه‌ی شما باشد.
WePower (WPR) نمونه‌ای مناسب از توکن‌هایی است که نشانگر چیزهای فیزیکی هستند. این توکن نشانگر جریان برق است. پروژه‌ی WePower یک dApp است که به کاربران اجازه می‌دهد با استفاده از قراردادهای هوشمند در بلاکچین برق خرید و فروش کنند. توکن این پروژه نشانگر مقدار مشخصی انرژی است.
مقایسه توکن و کوین: مزیت اصلی ایجاد توکن
از آن‌جایی که توسعه‌دهندگان dApp و توکن‌ها لازم نیست بلاکچین مخصوص خودشان را بسازند، استفاده از این روش باعث صرفه‌جویی در زمان و منابع آن‌ها می‌شود. آن‌ها می‌توانند با اپلیکیشن‌های خود از قابلیت‌های ارزهای رمزنگاری‌شده استفاده کنند و در عین حال از امنیت بلاکچین مربوطه بهره‌مند گردند.
اگر آن‌ها به جای dApp و توکن، بلاکچین و کوین خودشان را بسازند، نه تنها زمان بیشتری را از دست می‌دهند، بلکه باید ماینرهایی پیدا کنند که تراکنش‌های آن‌ها را تایید نمایند.
برای ایجاد بلاکچین قدرتمندی که از حمله مصون باشد، باید ماینرهای زیادی داشته باشید. راهکار منطقی‌تر این است که شمار زیادی کامپیوتر بر روی یک بلاکچین اشتراکی کار کنند که اپلیکیشن‌های گوناگون می‌توانند روی آن اجرا شوند تا این که هزاران بلاکچین ضعیف و عمدتاً متمرکز وجود داشته باشد.
این کار هزینه و زمان خیلی بیشتری می‌طلبد.
مقایسه توکن و کوین: نگاهی دقیق‌تر بر نحوه‌ی عملکرد توکن‌ها
از توکن‌ها برای تعامل با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی استفاده می‌شود که بر بالای بلاکچین‌های مختلف ساخته شده‌اند. یک مثال مناسب سیویک (Civic) است. سیویک از توکنی موسوم به CVC استفاده می‌کند.
این اپلیکیشن سوابق هویت‌های رمزنگاری‌شده‌ی بلاکچین اتریوم را نگهداری می‌کند. هدف این پروژه فراهم‌سازی روشی ارزان‌تر، قابل اطمینان‌تر و کارآمدتر برای بررسی هویت‌هاست. بگذارید ببینیم این سیستم چگونه کار می‌کند.
اگر در ایام تعطیلات بخواهید به خارج از کشور سفر کنید، باید در موقعیت‌هایی زیادی هویت خود را اثبات نمایید. احتمالاً اولین نقطه فرودگاه است. اگر شرکت هواپیمایی شما طرف قرارداد سیویک باشد، آن‌ها یک QR برای شما ارسال می‌کنند تا اطلاعات‌تان را دریافت کنند.
با کمک اپلیکیشن سیویک می‌توانید اطلاعات خود را به طور مستقیم از طریق موبایل خود برای شرکت مذکور بفرستید. این اطلاعات در خود دستگاه ذخیره و کاملاً رمزنگاری می‌شود. این عمل از به سرقت رفتن اطلاعات جلوگیری می‌کند. اسکن اثرانگشت یا عنبیه‌ی شما می‌تواند ثابت کند که مالک اطلاعات ارسالی هستید.
به همین صورت می‌توانید از دستگاه خود برای تایید هویت در موقعیت‌های گوناگونی که در مسیر سفر شما قرار دارد استفاده کنید. هر شرکتی که اطلاعات هویتی دیجیتالی شما را در اختیار داشته باشد، می‌تواند با استفاده از بلاکچین اعتبار آن را تایید کند. هر چه افراد بیشتری از این اپلیکیشن استفاده کنند، هویت‌های دیجیتالی بیشتری از اشخاص ثالث معتمد در سیویک ذخیره می‌شود.
از خود توکن CVC برای تعامل با سرویس‌های هویت-محور استفاده می‌شود. از این توکن برای انجام بررسی‌های متداولی استفاده می‌شود که برای شناختن مشتری توسط تاییدکنندگان اسناد هویتی (بانک‌ها، دولت‌ها و سایر منابع معتمد) انجام می‌گیرد. سپس سوابق این کارها در پایگاه داده یا همان بلاکچین ذخیره می‌شود.
برخی از توکن‌های CVC نیز برای شما فرستاده می‌شود. این کار برای ترغیب کاربران به استفاده از سیویک صورت می‌گیرد، چون شرکت‌هایی که به تاییدیه‌ی اسناد نیاز دارند، در نهایت باید توکن‌های بیشتری از کاربران خریداری کنند. این اتفاق، اقتصادی را به وجود می‌آورد که در آن هر کس به ازای مشارکت خود پاداش دریافت می‌کند.
همان‌طور که می‌بینید، توکن سیویک به روشی عمل می‌کند که فراتر از توکن‌های پولی متداول است. علاوه بر این، پلتفرم سیویک برای سرویس‌هایش پذیرش بیت‌کوین، اتریوم یا نئو ندارد و فقط از توکن CVC استفاده می‌کند. اما طبیعی است که هر تراکنش مستلزم مقداری اتر باشد، چون این پروژه در هر حال بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده و ماینرها باید پاداش خود را دریافت کنند.
مقایسه توکن و کوین: توکن‌های امنیتی، توکن‌های مشارکت، یا توکن‌های کاربردی
سرانجام، در بحث تعریف توکن، بگذارید نگاهی به چند نوع از انواع توکن‌ها داشته باشیم. این گونه‌ها شامل توکن‌های امنیتی یا دارایی، توکن‌های پرداخت، توکن‌های مشارکت و توکن‌های کاربردی است.
گروه قانون‌گذاران مالی سوئیسی موسوم به FINMA در فوریه‌ی ۲۰۱۸ راهنمایی منتشر کردند که در آن مشخص شد توکن‌های امنیتی یا دارایی، توکن‌های کاربردی و همچنین توکن‌های پرداخت چیست. علت انجام این کار این بود که در مباحث قانونی بهتر بتوانند با توکن‌های مختلف برخورد کنند:
توکن های امنیتی :اکثر توکن‌هایی که در عرضه‌های اولیه ارائه می‌شوند توکن‌های امنیتی هستند. شخصی که این توکن‌ها را می‌خرد، پول خود را با هدف سودآوری در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند. در قوانین سوئیسی با این توکن‌ها مشابه اوراق بهادار سنتی برخورد می‌شود.
توکن های مشارکت :اگر یک توکن نماینده‌ی سهم یا مشارکت شرکتی باشد که آن را ارائه کرده، به آن توکن مشارکت می‌گویند. با این حال، شرکت‌های معدودی دست به عرضه‌ی این نوع توکن‌ها می‌زنند، چون قانون مشخصی در رابطه با این توکن‌ها وجود ندارد.
توکن های کاربردی: به این‌ها توکن‌های اپلیکیشن هم می‌گویند. این توکن ها برای فراهم نمودن دسترسی به محصولات یا خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرند. این توکن ها نادر هستند چون اکثر آن‌ها به خاطر عرضه‌ی محدود با هدف سودآوری تهیه می‌شود.
توکن‌های پرداخت – توکن‌های پرداخت هدفی جز پرداخت برای کالاها و خدمات ندارند.
FINMA در طبقه‌بندی توکن‌های فعلی، این نکته را در نظر گرفت که هر توکن می‌تواند در بیش از یک طبقه‌بندی قرار بگیرد.
با فراگیری بیشتر این حوزه می‌توان انتظار داشت که سایر نهادهای قانون‌گذاری تعریف‌های متفاوتی از این توکن‌ها ارائه کنند. عرضه‌های اولیه و توکن‌ها هنوز مفاهیم خیلی جدیدی به حساب می‌آیند. بنابراین طبیعی است که قوانین هنوز خود را با این فن‌آوری مطابقت نداده باشند.
مقایسه توکن و کوین: جمع‌بندی
اکنون باید بدانید که وقتی یک نفر می‌گوید کوین دیجیتال، این اصطلاح چه تفاوتی با توکن دیجیتال دارد.
حالا باید تعریف ساده‌ی کوین و توکن را یاد گرفته باشید: کوین مخصوصِ بلاکچین خودش است، در حالی که توکن بر روی یک بلاکچین دیگر مثل اتریوم، نئو یا ویوز ساخته می‌شود.
مضاف بر این باید فهمیده باشید که هر یک از این دو مفهوم چه استفاده‌ای دارد. کوین در اکثر موارد صرفاً به عنوان پول استفاده می‌شود؛ البته برخی از کوین‌ها کاربردهای دیگری هم دارند. مثلاً به عنوان سوخت اپلیکیشن‌ها، یا اعتباری برای تایید تراکنش‌های شبکه، یا برای تامین نیاز قراردادهای هوشمند و تراکنش‌های توکن نیز به کار می‌روند.
ولی توکن‌ها هدف دیگری دارند. اگر آن‌ها را برای استفاده بر روی dApp ساخته باشند، هدفشان به خود اپلیکیشن بستگی خواهد داشت. در مواردی، این توکن‌ها برای قابلیت‌هایی نظیر حق رای هستند. اما جدا از این، می‌توان از توکن‌ها برای تراکنش‌های dApp (مثل سیویک) یا دادن پاداش به کاربران از طریق چیزهایی مثل ارائه‌ی تخفیف هزینه‌ها (مثل بایننس) استفاده کرد.
در این مطلب سعی کردیم نمونه‌های خوبی از کوین‌ها و توکن‌ها ارائه کنیم تا راحت‌تر بتوانید تفاوت میان این دو اصطلاح را درک کنید.