بازار گاوی به چه معناست؟
بازار گاوی شرایطی از بازار مالی گروهی از اوراق بهادار است که در آن قیمت‌ها در حال افزایش بوده و یا افزایش قیمت حتمی است. عبارت “بازار گاوی” اغلب برای اشاره به بازار سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما می‌توان آن را برای هر چیز دیگری که معامله می‌شود نیز به کار برد؛ مثل اوراق قرضه، املاک و مستغلات، پول نقد و کالا. از آن جایی که قیمت اوراق بهادار در طول معامله دائما در حال افزایش و کاهش است، عبارت “بازار گاوی” معمولا برای دوره‌های طولانی‌تر که بیشتر قیمت اوراق بهادار در حال افزایش است، برعکس می‌شود. بازار گاوی ماه‌ها و حتی سال‌ها ادامه می‌یابد.
مشخصه‌های بازار گاوی خوش‌بینی، اطمینان سرمایه‌گذار و انتظاراتی هستند مبنی بر اینکه برای مدت زمانی طولانی به صورت مداوم، نتایج خوب و محکمی باید حاصل شود. پیشبینی اینکه روندهای موجود در بازار چه زمانی تغییر می‌کنند دشوار است. بخشی از این دشواری به این دلیل است که تاثیرات روانشناسانه و گمانه‌زنی‌ها گاهی اوقات نقش بزرگی در بازار ایفا می‌کنند.
هیچ معیار جهانی و مخصوصی برای تشخیص بازار گاوی وجود ندارد. با این حال، احتمالا رایج‌ترین تعریف بازار گاوی شرایطی است که در آن قیمت سهام تا 20 درصد افزایش می‌یابد؛ این اتفاق معمولا پس از افت 20 درصدی و پیش از افت مجدد 20 درصدی رخ می‌دهد. از آن جایی که پیشبینی بازار گاوی دشوار است، تحلیل‌گران تنها می‌توانند این اتفاق را پس از آن که رخ داد، تشخیص دهند. یک بازار گاوی برجسته در گذشته‌ای نزدیک بین سال‌های 2003 تا 2007 شکل گرفت. در این مدت شاخص S&P 500 نیز پس از یک افت، به میزان قابل‌ملاحظه‌ای افزایش یافت؛ به دلیل تاثیر بحران مالی سال 2008، پس از به راه افتادن بازار گاوی رکودهای بسیاری مجددا رخ دادند.
مشخصه‌های بازار گاوی
بازار گاوی عموما زمانی شکل می‌گیرد که اقتصاد در حال قدرت یافتن بوده و یا به قدر کافی قدرت یافته باشد. شکل‌گیری این بازار همزمان با تولید ناخالص داخلی بالا (GDP) و کاهش بیکاری بوده و اغلب با افزایش سود شرکت سهامی همزمان خواهد بود. اطمینان سرمایه‌گذار نیز در طول دوران بازار گاوی افزایش می‌یابد. تقاضای کلی برای سهام و همچنین، وضعیت کلی بازار مثبت خواهند بود. علاوه بر این، در طول دوران بازار گاوی، افزایشی در میزان فعالیت عرضه اولیه سهام (IPO) خواهیم داشت. نکته‌ی جالب توجه این است که بعضی از عوامل ذکر شده در بالا نسبت به بعضی دیگر قابل‌سنجش‌تر هستند. برای مثال، سود شرکت سهامی و میزان بیکاری به راحتی قابل‌سنجش هستند، اما سنجش وضعیت کلی بازار دشوار خواهد بود. میزان عرضه و تقاضا برای اوراق بهادار دائما تغییر می‌کند: عرضه کاهش یافته و تقاضا افزایش می‌یابد. بعضی از سرمایه‌گذاران تمایل به خرید اوراق بهادار خواهند داشت و بعضی نیز تمایل دارند آن‌ها را بفروشند. در بازار گاوی، سرمایه‌گذاران بیشتر تمایل دارند در بازار سهام شرکت داشته باشند تا بتوانند سود کسب کنند.
مقایسه بازار گاوی و بازار خرسی (Bear Market)
برعکس بازار گاوی بازار خرسی است که مشخصه‌های آن کاهش قیمت و بدبینی است. باور مرسوم در مورد علت به کارگیری کلمات “گاو” و “خرس” نحوه‌ی حمله‌ی این حیوانات به دشمنانشان است. یک گاو شاخ‌های خود را به سمت بالا می‌گیرد، در حالی که یک خرس پنجه‌های خود را به سمت پایین می‌گیرد؛ این کارها استعاراتی از نحوه‌ی حرکت و عملکرد بازار هستند. اگر روند رو به بالا و صعودی باشد، بازار گاوی است؛ و اگر روند رو به پایین و نزولی باشد، بازار خرسی است.
بازارهای گاوی و خرسی اغلب با چرخه‌ی اقتصادی همزمان خواهند بود؛ این چرخه شامل چهار مرحله است: شکوفایی، اوج، کساد و سکون. آغاز بازار گاوی معمولا نشان‌دهنده‌ی رشد و شکوفایی اقتصادی است. از آن جایی که احساس عمومی نسبت به شرایط اقتصادی آینده باعث تغییر قیمت سهام می‌شود، حتی پیش از اینکه اقدامات وسیع‌تر اقتصادی مثل رشد تولید ناخالص داخلی انجام گیرد، بازار رشد می‌کند. به همین صورت، بازار خرسی نیز معمولا پیش از اینکه کسادی اقتصادی رخ دهد، شکل گرفته و آغاز می‌شود. نگاهی به رکود اقتصادی بازار آمریکا نشان می‌دهد که افت بازار سهام ماه‌ها جلوتر از کاهش تولید ناخالص داخلی رخ داد.
چگونه می‌توان از بازار گاوی سود برد؟
سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند از بازار گاوی سود ببرند باید خرید خود را خیلی زود به انجام برسانند تا از افزایش قیمت‌ها سود کرده و وقتی قیمت‌ها به اوج خود رسیدند، به فروش اقدام کنند. با این که تعیین زمان سکون و اوج دشوار است، اما بیشتر ضررها ناچیز و معمولا موقت هستند. در ادامه استراتژی‌های متعددی که سرمایه‌گذاران در دوران بازار گاوی به کار می‌گیرند را آورده‌ایم. با این حال، از آن جایی که ارزیابی وضعیت بازار در حالت فعلی دشوار است، این استراتژی‌ها حداقل تا حدودی با خود ریسک‌هایی به همراه دارند.
خرید و نگهداری
یکی از استراتژی‌های اساسی در سرمایه‌گذاری خرید اوراق بهادار خاص و نگهداری از آن‌ها است تا در زمانی دیرتر آن را به فروش برسانیم. در این استراتژی اطمینان سرمایه‌گذار لزوما باید وجود داشته باشد: اگر احتمال افزایش قیمت اوراق قرضه وجود ندارد، چرا باید آن‌ها را نگه داشت؟ به همین دلیل، خوش‌بینی ناشی از بازار گاوی به رویکرد خرید و نگهداری کمک می‌کند.
خرید و نگهداری افزون
خرید و نگهداری افزون یکی از گونه‌های استراتژی ساده‌ی خرید و نگهداری است و شامل ریسک بیشتری نیز می‌شود. فرضیه‌ی پشت خرید و فروش افزون این است که سرمایه‌گذار تا زمانی که قیمت اوراق بهادار افزایش می‌یابد، به سرمایه‌های خود در آن اوراق بهادار خاص می‌افزاید. یکی از روش‌های مرسوم برای افزایش سرمایه نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار به ازای هر باری که قیمت سهام به مقداری خاص افزایش یابد، میزان ثابتی از سهام را مجددا خریداری می‌کند.
ضمیمه‌های retracement
Retracement به دوره‌ی کوتاهی اشاره می‌کند که در آن روند کلی قیمت سهام برعکس می‌شود. حتی در بازار گاوی نیز اینکه قیمت‌ها دائما افزایش یابند امری همیشگی نیست. در عوض، با اینکه روند کلی صعودی و به سمت بالاست، اما دوره‌های کوتاهی از کاهش و افت قیمت نیز ممکن است رخ دهند. بعضی از سرمایه‌گذاران در بازار گاوی به دنبال retracement هستند و در طول این دوره‌ها نسبت به خرید اقدام می‌کنند. تفکر پشت این استراتژی این است که با فرض ادامه یافتن بازار گاوی، قیمت اوراق بهادار مورد نظر به سرعت افزایش یافته و قیمت خرید تخفیف‌یافته‌ای را برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کند.
معامله در نوسان کامل
احتمالا سلطه‌جویانه‌ترین راه برای سرمایه گذاری در بازار گاوی روندی است که با نام معامله در نوسان کامل شناخته شده است. سرمایه‌گذارانی که این استراتژی را به کار می‌گیرند نقش‌های بسیار فعالی به عهده دارند؛ زیرا از فروش استقراضی و دیگر تکنیک‌ها استفاده می‌کنند تا از تغییراتی که در بازار گاوی بزرگ‌تر رخ می‌دهند بیشترین سود را ببرند.
مثالی از بازار گاوی
پربارترین بازار گاوی در تاریخ مدرن آمریکا در اواخر دوران تورم سال 1982 آغاز شد و پایان آن نیز از هم پاشیدگی دات کام در سال 2000 بود. در این بازار گاوی که سال‌ها طول کشید، میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average) به صورت میانگین 16.8 درصد سود سالیانه داشت. ارزش بازار بورس نزدک (NASDAQ) در بین سال‌های 1995 تا 2000 به میزان پنج برابر افزایش یافت و از 1000 به بالای 5000 رسید.
یک بازار خرسی طولانی نیز پس از بازار گاوی سال‌های 1982 تا 2000 رخ داد؛ بازار از سال 2000 تا سال 2009 پایه‌های آن را بنا نهاد و به صورت میانگین سود سالیانه 6.2- درصدی را دریافت کرد.