بانکداری باز-نتایج و دستاوردهای بانکداری باز-بخش سوم
بانکها به طور سنتی و در ادامه روند تاریخی پیشرفت بانکداری، خود را مسئول نگهداری سرمایه، حفاظت اطلاعات مشتریان و ارائه خدمات مالی میدانند. به عبارتی بانک مبدا، مقصد و مرجع هر چیزی در شبکه اقتصادی است. اما دوران جدیدی فرا رسیده است که بانکها علی رغم درک آن و تغییر شکل ظاهری خدمات هنوز با آن وفق پیدا نکردهاند و این موضوع یک خطر بالقوه بزرگ برای بانکداری است. بانکها نیاز دارند تا خدمات نوینی ارائه کنند، خود را از قید و بندها و رشتههای در هم پیچیده و دست و پاگیر رها کنند و خدمات خود را گسترش دهند. این خدمات ورای ارائه برنامههای موبایلی، دیدن مانده حساب یا انتقال وجه است. بانکداری باز یعنی ارائه دسترسی محدود شده و امن در چارچوب قوانین به مجموعه توسعه دهندگان خارج سازمانی تا به وسیله این ابزار بتوانند خدمات جدید دلخواه خود را گسترش دهند.
بررای مطالعه بخش قبلی این مقاله اینجا کلیک کنید.
نتایج و دستاوردهای بانکداری باز
یک مدل بانکداری باز میتواند مجموعه ای از خدمات دارای ارزش را برای مصرف کنندگان و ارائه دهندگان فراهم کند. در حال حاضر مدلهای زیادی به اشکال مختلف وجود دارند: علیپی و ویچت تجارت الکترونیکی را از طریق پلتفرمهای خود بهبود بخشیدهاند، و امکان یک تجربه شخصی بهتر و مجموعه ای کامل از گزینههای پرداخت از قبیل پرداخت همتا به همتا را فراهم کردهاند. این مدل میتواند به اپلیکیشنهای تجاری که همه موارد را در خود جای میدهند تبدیل شود. خدماتی نظیر تراستلی[۱] به توسعه پرداختهای اعتباری کمک میکنند و استعلام مانده حساب بهنگام را، امکان پذیر میسازند.
به اشتراک گذاری دادههای مربوط به مصرف کنندگان کماعتبار میتواند به پیشبرد اهداف تضمین مالی، جمع آوری اطلاعات محدود برای رسیدن به ارزیابی ریسک و تصمیم گیریهای اعتباری دقیقتر کمک کند (Angaza در آفریقا یک نمونه است). با معرفی مصرف کنندگان بیشتر به سیستم مالی رسمی، بانکداری باز فرصت بازار و پتانسیل ارائه خدمات سودآور در آینده را افزایش میدهد. مجتمعهای شکوفایی[۲] و سرمایه گذاران ریسکپذیر به تازه واردینی که به دنبال کسب اطلاعات جدید از طریق ترکیب دادههای غیر مالی با سوابق تراکنش هستند، علاقه خاصی دارند-خدمات مشاوره ولثفرانت[۳] که خدمات وامدهی را به مجموعه خود اضافه کرده است گواهی بر این مدعا است. بانکها نیز میتوانند این مسیر را از نقطه شروع مقابل دنبال کنند.
با وجود اینکه به نظر میرسد که بانکداری باز منجر به از بین رفتن کنترل بانکهای متصدی خواهد شد، بانکها از مزایایی مشارکت در سرمایه گذاریهای مشترک پرسود برخوردار میشوند. این سرمایه گذاریهای مشترک سرمایه گذاریهایی هستند که باید نقش مهم خود از قبیل ایجاد پیشنهادات جدید خدماتی همراه با تحلیلهای پیشبینی، هوش مصنوعی، و تامین سرمایه برای ارتقاء مصرف کننده و پیشنهادات کسب و کار را به خوبی ایفا کنند. مزیت پیشرو بودن در میان این متصدیان، باز بودن در مقابل سازمانهای فعال و سرعت عمل در ارائه نوآوری و محصولات در حال رشد که مشتریان به آن نیاز دارند (مثل رابط های کاربری و خدمات ارزش افزوده مانند بودجه بندی، دسته بندی هزینهها و مانند آنهایی که توسط استارتآپهایی مانند مونزو[۴] ارائه شدهاند) است. وضعیت “طرف مورد اعتماد” که بانکهای فعلی در حال حاضر از آن سود میبرند، برای مدت زمان کوتاهی جزو امتیازات رقابتی باقی خواهد ماند، اما باید از آن برای توقف خسارت رقبای تازه وارد (تهدید تازهواردین) استفاده شود.
به نیاز بانکها برای باز کردن دریچه سیستمهای سنتی خود رو به APIها توجه زیادی میشود. با این حال PISP-ها و AISP-ها نیز باید نسبت به توسعه رابطها برای شرکای بانکی اقدام کنند. به کمک ارائه یک زیرساخت قانونی بدون تعیین نوع خدمات، امکان ظهور گروه جدیدی از “ارائه دهندگان خدمات درگاه پرداخت” وجود دارد. خرید پلتفرم مدیریت API آپیجی توسط گوگل در حوزهای که بازیگران قدرتمندی مانند ژیگنایت و پلید فعالیت دارند، نشان دهنده این پتانسیل است. فاکتور کلیدی موفقیت تمامی گروهها (بانکها، ارائه دهندگان واسطه و درگاههای پرداخت فوقالذکر) در طول این فرایند، توانایی ساخت روندهایی است که بدون کاهش سرعت، امنیت و قابلیت اطمینان را فراهم میکنند.
بانکها چندین پاسخ استراتژیک در اختیار دارند. اگرچه یک رویکرد انحصاری میتواند برای نهادهایی با منابع فراوان و پروسه سریع مناسب باشد، اما تغییر در رویکرد مشارکت میتواند راهبرد قابل اعتمادتری باشد. بارکلیز[۵] و سانتاندر[۶] هر کدام زیرساختهای API باز را برای ارائه سرویسهای بدون محدودیت از طریق ارائه دهندگان واسطه (مثلا EverLedger) ساختهاند.
فیدور (Fidor) و N26 دو نمونه جذاب از تلاشهای صورت گرفته برای بازتعریف بانکداری از درون هستند. هر دوی این استارتآپها، نهادهای بدون شعبهی دارای مجوز در آلمان هستند که روی فینتک، بهترین رویکرد پرورش و درک تاکتیکهای غیرمتعارف بانکداری مانند crowdsourcing تمرکز دارند. با توجه به این که برخی آلمان را “بزرگترین محیط بانکداری باز” مینامند، محل جغرافیایی استقرار این دو استارتآپ تصادفی نیست. فیدور در سال ۲۰۱۶ توسط Groupe BPCE فرانسه خریداری شد اما همچنان به عنوان یک نام تجاری مستقل عمل میکند.
بانکداری باز فرصتهای زیادی برای بازسازی بانکداری کسب و کارهای کوچک دارد. یکی از مطالعاتی که در انگلستان انجام شده نشان میدهد که پنج میلیون کسب و کار کوچک و متوسط در این کشور معتقدند که مدلهای موجود یک پیشنهاد استاندارد جنبی به خدمات مالی ارائه میدهند. در بسیاری از کشورهای دیگر نیز نظرات مشابهی وجود دارد. بنیاد نوآوری بریتانیا، نستا (Nesta)، روی حل این چالش کار میکند، و راه حلهای بایوت[۷] و پینگایت[۸] بارکلیز نمونههای بازاری خوبی ارائه میدهند.
چالشهای خاص با توجه با منطقه جغرافیایی تغییر میکنند و عمدتا به وسیله تکامل قانونگذاری – به ویژه در مورد اطلاعات خصوصی- و پیشرفت هایی که تا به امروز در توسعه اکوسیستم صورتگرفته است تعیین میشوند. بانکهایی که حوزه عملکرد جهانی دارند در اصلاح مقررات و استانداردهای مناطق مختلف (مثلا PSD2 در اتحادیه اروپا، Dodd-Frank در ایالات متحده)، در هنگام ارائه خدمات یکپارچه به مشتریان جهانی خود، با چالشهای خاص مواجه خواهند بود اما این مساله برای بانکهای محدود به یک کشور مشکل ویژهای را ایجاد نخواهد کرد.
از جمله اقداماتی که بانکها میتوانند انجام دهند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برقراری توافقات به اشتراکگذاری دادهها با شرکتهای خدمات فینتک و غیرمالی برای حفظ موقعیت
- توسعه -APIها و مزایای آنها بسته به مدل خدمات بانک، هم به عنوان اهرمی برای بهبود دسترسی واسطهها و هم برای بهبود کارکردهای خدمات پیشین.
- درک و تعیین سطوح فعلی حفاظت از حریم خصوصی و نگهداری اطلاعات مشتریان و تخمین از تغییرات آینده قانونی و همچنین تعیین و تغییر وضعیت مقاومت موسسه یا بنگاه مالی برای پایبندی به سیستم قبلی و تعیین روشی برای اطلاعرسانی و تبلیغ موثر و آموزش به مشتریان در خصوص خدمات جدید
بانکها باید کاهش بالقوه درآمد حاصل از جریانهای درآمد موجود که در نتیجه کمتر شدن موانع رقابت است را تخمین بزنند. ایجاد تغییر به ندرت آسان و سهل است،اما تکامل بازار در ایالات متحده و کشورهای دیگر نشان داده است که امکان مقاومت در برابر نیروهای تغییر وجود ندارد. بانکها با پیشرو بودن در این عرصه و تعریف این روند به جای مقاومت بیهوده برای جلوگیری از آن، نفع بیشتری دریافت میکنند.
منابع
Europian Commision. (2015). Payment services (PSD 2) – Directive (EU). Retrieved from Europian Union: https://ec.europa.eu/info/law/payment-services-psd-2-directive-eu-2015-2366_en
open Banking Europe. (2018). Resources. Retrieved from Open Banking Europe: https://www.openbankingeurope.eu/resources/