اپلیکیشن غیر متمرکز ( dApp ) چیست؟
دنیای ارزهای رمزنگاری شده، نه تنها دید افراد نسبت به پول را تغییر داده است، بلکه همچنین گسترهای از کلمات جدید و جالبی که سابقا وجود نداشتند، ایجاد کرده است. یکی از محبوبترین کلماتی که توسط اعضای جامعه بلاک چین مورداستفاده قرار میگیرد، اپلیکیشن های غیر متمرکز (Decentralized Applications) است که با نام dApp نیز شناخته میشوند. اما یک dApp چیست و چه کاری انجام میدهد؟
اپلیکیشن غیر متمرکز (Decentralized Applications) که با نام dApp نیز شناخته میشود، چیست و چه کاری انجام میدهد؟ در ابتدا، مروری کلی بر این که چه چیزی یک برنامه کاربردی را غیر متمرکز میکند، به شما ارائه خواهیم کرد. همچنین به شما نشان خواهیم داد که این فناوری چگونه عمل میکند و چگونه میتواند برای حل مشکلات واقعی جهان مورداستفاده قرار گیرد. برای شروع، میخواهیم ببینیم اصطلاح غیر متمرکز به چه معناست.
فهرست مطالب
- ۱- معنی غیر متمرکز چیست؟
- ۲- یک قرارداد هوشمند چیست؟
- ۳- یک dApp چیست؟
- ۴- چگونه یک اپلیکیشن غیر متمرکز بسازم؟
- ۵- مثالهای واقعی اپلیکیشن غیر متمرکز
- ۶- چه آینده ای در انتظار dApp ها است؟
معنی غیر متمرکز چیست؟
اگر چیزی غیر متمرکز باشد، این بدان معنی است که تحت کنترل، تملک یا مدیریت یک فرد یا اداره خاص نیست. ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، خالق بیت کوین، اولین رمز ارز جهان را با هدف غیرمتمرکزسازی پول طراحی کرد. با این وجود، همانطور که این راهنما در ادامه شرح خواهد داد، غیرمتمرکزسازی تنها برای سیستم مالی نیست، این اقدام میتواند تقریبا بر هرچیزی اعمال شود!
برای سادهسازی مطلب، از مثال یورو (EUR) استفاده خواهیم کرد. هنگامی که یک مصرفکننده، وارد سوپرمارکت محلی خود میشود و هزینه مواد غذایی خریداریشده خود را با پول کاغذی پرداخت میکند، در حال مشارکت در یک سیستم متمرکز است، زیرا خریدار و فروشنده، جریان یوروها را کنترل نمیکنند.
این وظیفه به بانک مرکزی اروپا اختصاص داده شده است که به واسطه قدرتش، مجاز است اقدامات بسیاری که شهروندان عادی هیچ کنترلی بر آنها ندارند را انجام دهد. این اقدامات میتوانند شامل تعیین نرخهای بهره، افزایش عرضه پول یا قیمت کارمزدها باشند.
متأسفانه، همانطور که تاریخ نشان میدهد، بانکهای مرکزی، همواره کارها را به درستی انجام نمیدهند و مشتریان بانکها باید هزینه این اشتباهات را پرداخت کنند. با این وجود، بیت کوین به عنوان یک واحد پول غیر متمرکز، این باورها را به چالش کشید.
در یک سیستم مالی غیر متمرکز ، هیچ بانک یا دولت مرکزی وجود ندارد که بتواند پول را کنترل کند. در عوض، شبکه بیت کوین این امکان را برای جامعه فراهم میکند که کنترل واحد پول را در اختیار داشته باشند. این بدان معناست که هر فرد دارای یک ارتباط اینترنتی، قادر است که معاملات را مشاهده و تأیید کند.
کامپیوترهای شبکه بیت کوین (که با نام گره یا نود (nodes) نیز شناخته میشوند) برای استفاده از قدرت محاسباتی خود، به عنوان پاداش، بیت کوین جدید دریافت میکنند. به همین دلیل، گرهها، استخراجکنندگان نیز نامیده میشوند.(برای محاسبه سود استخراج اینجا کلیک کنید) آنها به وسیله تأیید تراکنش ها، بلاک های جدید استخراج میکنند و برای انجام چنین کاری، پاداش دریافت میکنند(برای کسب اطلاع کامل از فرآیند هشینگ اینجا کلیلک کنید) . این فرآیند، مشابه زمانی است که یک استخراجکنندهی طلا، به عنوان پاداش، طلا دریافت میکند. با استفاده از این سیستم، بلاک چین میتواند به شیوهای غیرمتمرکز عمل کند.
بنابراین، اکنون که درک میکنید غیرمتمرکزسازی چیست و چگونه میتواند بر پول اعمال شود، مرحلهی بعد، درک نقش یک قرارداد هوشمند در دنیای برنامه های کاربردی غیرمتمرکز است.
قرارداد هوشمند چیست؟
فناوری قرارداد هوشمند، ابتدا توسط خالق اتریوم و در سال ۲۰۱۵ معرفی شد که امکانات بسیار بیشتری ایجاد میکرد و کاربردهای بیشتری به جز معاملات مالی را به فناوری بلاک چین اضافه میکرد. اساسا، قراردادهای هوشمند، این امکان را برای دو فرد یا تعداد افراد بیشتری فراهم میکنند که به یک توافق بر پایه شرایط معین وارد شوند. به محض این که به این شرایط عمل شود، قرارداد هوشمند به طور خودکار اجرا میشود.
به منظور فهم نحوه کارکرد اپلیکیشنهای غیرمتمرکز با یک مثال واقعی، به فروش یک خانه فکر کنید. به طور معمول، شما باید برای یک واسطه و کارمزدهای اپلیکیشن، هزینه پرداخت میکنید. اکنون بیایید این فرآیند را با وجود یک قرارداد هوشمند تصور کنیم:
- شما خانه خود را در یک قرارداد هوشمند قرار میدهید (این امر، با استفاده از یک توکن که مالکیت خانه شما را نشان میدهد، امکانپذیر است). شما قیمت را ۱۵۰ ETH (اتریوم) تعیین میکنید.
- شرط قرارداد هوشمند این است که اگر فردی، ۱۵۰ ETH به قرارداد هوشمند ارسال کند، آنگاه توکن به آدرس آن شخص ارسال میگردد.
- بنابراین، اگر شخصی مایل به خرید خانه شما باشد، تمام کاری که باید انجام دهد این است که مقدار درستی از ETH را به قرارداد هوشمند ارسال کند.
- اگر مقدار، صحیح باشد، توکن (مالکیت خانهی شما) به آن شخص ارسال و ۱۵۰ ETH نیز به شما ارسال میگردد. اگر مقدار، صحیح نباشد، آنگاه، ETH به ارسالکننده باز خواهد گشت و خانه شما در قرارداد هوشمند باقی میماند.
با استفاده از قرارداد هوشمند، نیازی به یک واسطه ندارید. نیازی به پرداخت هیچ کارمزدی نیز ندارید. هیچ اداره مرکزی وجود ندارد و در نتیجه، هیچ کمیسیونی مطالبه نمیشود! تمام هزینهای که باید پرداخت کنید، کارمزد معامله اتر (یک توکن) برای گرههایی است که در حال استخراج/تأیید تراکنش ها در شبکه اتریوم هستند. این کارمزد، بسیار اندک است! این کارمزد، معمولا حدود ۰.۳۰ تا ۱.۳۰دلار میباشد.

قراردادهای هوشمند، کاربردهای بیشماری، شامل رزرو هتلها/پروازها، فروش یک خودرو، قرض دادن پول و کاربردهای بسیار دیگری دارند.
مزیت اصلی فناوری قرارداد هوشمند آن است که این فناوری، نیاز به یک واسطه برای تأیید یک توافق را حذف میکند. هر معاملهای، برای مشاهده در بلاک چین عمومی در دسترس است و در این مثال، وجوه، براساس شرایط توافق، به صورت خودکار توزیع شدند. از آنجایی که قراردادهای هوشمند، در یک سیستم غیر متمرکز (بلاک چین) عمل میکنند، هیچ واسطهای وجود ندارد!
با وجود قراردادهای هوشمند، نه تنها میتوانیم در پولی که معمولا صرف کمیسیونها و کارمزدهای عملیات میشود صرفهجویی کنیم، بلکه میتوانیم زمان بسیاری را نیز ذخیره کنیم!
مزیت عالی دیگر قراردادهای هوشمند این است که:
به محض این که قرارداد هوشمند به بلاک چین ارائه میشود، اصلاح یا تغییر آن غیر ممکن است که این امر، نقض این قرارداد را غیرممکن میسازد. این بدان معنی است که هیچ فردی نمیتواند قرارداد را دستکاری کند!
برای دریافت شرح دقیقتری از نحوهی کارکرد فناوری قرارداد هوشمند، راهنمای فینمگ درباره این که یک قرارداد هوشمند چیست را مطالعه کنید.
یک dApp چیست؟
پیش از آن که به فناوری dApp ها یا اپلیکیشن های غیر متمرکز بپردازیم، بهتر است که ابتدا تاریخچه اپلیکیشن های متمرکز و چگونگی عملکرد آنها را درک کنیم. سپس، شرح خواهیم داد که چرا غیرمتمرکز ساختن این برنامههای کاربردی، بسیار مهم است.
تاریخچه مختصری از اپلیکیشن های متمرکز
در روزهای اولیهی ظهور کامپیوترها، اپلیکیشنها باید به صورت مستقیم در دستگاه کاربر نصب میشدند. به برخی از بازیهایی که شاید انجام داده باشید، مانند تتریس (Tetris) یا سولیتیر (Solitaire) فکر کنید. این دو، مثالهایی از برنامههایی بودند که به صورت داخلی در کامپیوتر شما نصبشده بودند و هیچ رابطهای با یک سرویسدهنده خارجی (یعنی اینترنت) نداشتند.
مدتها پس از ظهور کامپیوترها، برنامهها، توانایی ارتباط با شبکه جهانی وب را به دست آوردند. مثال عالی از این برنامهها، یک مرورگر وب است که امکان ارسال و دریافت دادهها از هرجایی در جهان را برای یک کاربر فراهم میکند. سپس، اپلیکیشنهای موبایل پدیدار شدند که امکانات و قابلیتهای یکسانی با یک PC (کامپیوتر شخصی) متصل به اینترنت ارائه میدادند.
در اینجا، نکته کلیدی آن است که تمام این برنامهها متمرکز هستند. شیوههای بسیاری وجود دارند که در آنها، برنامههای کاربردی متمرکز بر ما تأثیر میگذارند و مشکلاتی برای ما ایجاد میکنند که به همین دلیل، غیرمتمرکزسازی، بسیارمهم است! بیایید این موضوع را با جزئیات بیشتری شرح دهیم…
مفهوم dAppها: چرا dAppها بسیار مهم هستند و چگونه کار میکنند؟
فیسبوک، غول رسانههای اجتماعی، توسط مردم سراسر جهان استفاده میشود. با وجود این که فیسبوک در چین (کشوری که به طور تخمینی، ۲۰% جمعیت جهانی را دارد) ممنوع شده است، همچنان، بیش از ۲ میلیارد حساب کاربری فیسبوک فعال در حال استفاده وجود دارد!
به حجم اطلاعات خصوصی که به فیسبوک ارائه میکنید بیندیشید. تنها با ایجاد یک حساب کاربری فیسبوک، جزئیات شخصی مانند نام کامل خود، تاریخ تولد و کشوری که در آن زندگی مینمایید را عرضه می کنید. با این وجود، از طریق استفادهی بیشتر از فیسبوک، اطلاعات بسیار بیشتری از تنها نام خود، تاریخ تولد و کشوری که در آن زندگی مینمایید را به آنها ارائه میکنید.
.

شاید فیسبوک به موقعیت شما، تصاویر شما، جایی که کار میکنید، چیزی که برای صبحانه میخورید، کسی که با او در رابطه هستید و حتی ماهی خانگی شما دسترسی داشته باشد. این اطلاعات را در ۲ میلیارد کاربر ضرب نمایید و گروه فیسبوک، یک پایگاه دادهی بسیار بزرگ دارد. تمامی این دادهها، به صورت محرمانه در سرورهای متمرکز آنها نگهداری میشوند.
این بدان معناست که شما اطمینان دارید که فیسبوک، از اطلاعاتی که ارائه دادهاید سوءاستفاده نمیکند. با این وجود، اغلب، این اطلاعات به شرکتهای بازاریابی فروخته میشوند!
همچنین، سرورهای متمرکز نامناسب هستند، زیرا اگر اختلالی در آنها به وجود آید (به این علت که هک شدهاند یا از کار افتادهاند/خراب شدهاند)، آنگاه، کل شبکه آفلاین خواهد بود و شما قادر به دسترسی به فیسبوک نخواهید بود. در عوض، اگر فیسبوک از سرورهای غیرمتمرکز استفاده میکرد و بیشتر مشابه یک برنامه کاربردی غیرمتمرکز بود، به وجود آمدن اختلال در یک سیستم، اهمیتی نداشت، زیرا اطلاعات شبکه در گرههای مختلف بسیاری و نه فقط در یک نقطه مرکزی به اشتراک گذاشته میشوند.
به علاوه، وجود فیسبوک در سرورهای غیرمتمرکز، بدان معنی خواهد بود که لازم نیست درباره اطلاعات خود به کسی اعتماد کنید. در عوض، اطلاعات شما در یک پایگاه داده مشترک که هیچکسی کنترلی بر آن ندارد، ذخیره خواهند شد. اطلاعات، رمزگذاری خواهند شد و تنها شخص دارای توانایی رمزگشایی آن، شما خواهید بود!
یک مثال دیگر
یوتیوب، مثال برجسته دیگری از متمرکزسازی است، به طوری که گروه مدیریت یوتیوب، کنترل کاملی بر ویدئوهای بارگذاریشده دارد. اگر ویدئویی وجود داشته باشد که پلتفرم با آن موافق نباشد، گروه مدیریت میتواند آن را حذف کند. همچنین، آنها میتوانند حساب کاربری که آن ویدئو را بارگذاری کرده است، مسدود نمایند!
نکته دیگر این است که: اگرچه کاربران میتوانند از ویدئوهای خود پول به دست آورند، اما یوتیوب، درصد بزرگی از سودها را برداشت میکند. در عوض، اگر یوتیوب، یک اپلیکیشن غیر متمرکز بود، مشکلی وجود نداشت. در یک dApp، هیچ واسطهای (مانند یوتیوب) برای پرداخت هزینه به آن و حذف ویدئوهای شما یا مسدود نمودن حساب کاربری شما وجود ندارد!
فناوری Dapp
Dapp ها، مشابه یک رابط برای قراردادهای هوشمند و بلاک چین هستند. بلاک چین را به عنوان اینترنت، قراردادهای هوشمند را به عنوان شبکه جهانی وب و برنامههای کاربردی غیرمتمرکز را به عنوان یوتیوب و فیسبوک در نظر بگیرید.
البته، دقیقا اینگونه نیست، اما این مثالها به شما کمک خواهند کرد که Dapp را درک کنید.
اساسا، اپ های غیر متمرکز، امکان استفاده از قراردادهای هوشمند و بلاک چین را به روشی کاربرپسندتر برای ما فراهم میکنند. در مثالی که اندکی پیش درباره فروش یک خانه با استفاده از یک قرارداد هوشمند به کار بردیم، dApp، برنامهای خواهد بود که برای تعیین واقعی یک قیمت برای خانه خود، وارد کردن جزئیات و بارگذاری تصاویر و… در موبایل خود دانلود مینمایید یا در کامپیوتر شخصی خود استفاده میکنید. هنگامی که فردی در dApp روی “خرید” کلیک میکند، اپلیکیشن، ETH را به قرارداد هوشمند ارسال خواهد کرد.
چگونه یک اپلیکیشن غیر متمرکز بسازم؟
اگرچه اکنون اپلیکیشن های غیر متمرکز از طریق بلاک چینهای مختلف بسیاری دردسترس هستند، اما همچنان، اتریوم محبوبترین است. به همین دلیل، غالبا اصطلاح dApp اتریوم را میشنوید.
افرادی که علاقمند به ساخت یک قرارداد هوشمند یا یک dApp هستند، باید زبان برنامهنویسی اتریوم، یعنی سالیدیتی را بیاموزند.
توسعهدهنده پشتیبان اتریوم، سالیدیتی را به گونهای طراحی کرده است که هر فرد دارای درک خوبی از زبانهای ابتداییتری مانند جاوا یا پایتون بتواند چگونگی استفاده از آن را فراگیرد.
مثالهای واقعی اپلیکیشن غیر متمرکز
اکنون درک خوبی از ماهیت یک اپلیکیشن غیر متمرکز دارید. همچنین میدانید که dApp ها از قراردادهای هوشمند استفاده میکنند و با استفاده از زبان برنامهنویسی سالیدیتی ساخته میشوند. اگرچه ماشین مجازی اتریوم تنها در سال ۲۰۱۵ شروع به کار کرد، برنامههای کاربردی غیر متمرکز بسیاری وجود دارند که هم اکنون در دسترس هستند. بیایید نگاهی به سه dApp محبوب بیندازیم:
نکته: ماشین مجازی اتریوم (EVM)، مشابه یک کامپیوتر جهانی است که امکان ایجاد قراردادهای هوشمند را برای افراد فراهم میکند. بدون این ماشین، هیچ شبکه غیر متمرکزی برای انجام معاملات وجود نخواهد داشت!
Etherisc
Etherisc، یک اپلیکیشن غیر متمرکز است که صنعت گردشگری را بهبود میبخشد! dApp Etherisc، امکان خرید یا فروش بیمه برای تأخیر و لغو پرواز را برای کاربران فراهم میکند. با استفاده از بلاک چین اتریوم، تمام توافقات بیمه برای مشاهده در یک پایگاه داده عمومی دردسترس هستند.

به محض این که یک قرارداد بیمه مورد توافق قرار میگیرد، تغییر آن غیرممکن است. بستههای بیمهای مختلف بسیاری برای سرمایه گذاری وجود دارند که تمام آنها دارای سطوح ریسک مختلف هستند.
مهمترین نکته این است که غیرمتمرکزسازی، امکان دریافت پرداختها را به محض تأیید نتیجهی رویداد فراهم میکند. درست است! ما در اینجا پرداختهای فوری را داریم! تمام اینها به لطف فناوری قرارداد هوشمند انجام میگیرند که اپ های غیرمتمرکز، کاملا از مزیت آن برخوردار میشوند.
Golem
پروژه گولم، فرآیند غیرمتمرکزسازی را به سطح بعد هدایت میکند. dApp Golem، این امکان را برای کاربران فراهم میکند که توان محاسباتی خود را در عوض توکن خاص گولم، یعنی GNT، اجاره دهند.

افراد نیازمند به توان پردازشی بالا، میتوانند آن را به صورت همتا به همتا از کاربر دیگری اجاره کنند. تمام معاملات، کاملا مستقل از شبکهی Golem هستند. این امر، ما را مطمئن میسازد که پلتفرم، به شیوهای غیر متمرکز عمل میکند.
Ethlance
پلتفرم Ethlance، هدف غیرمتمرکزسازی بازار فریلنسرها را دنبال میکند. به طور معمول، افرادی که در نظر دارند مهارتها و تخصص خود را به صورت آنلاین به مشتریان بفروشند باید از یک واسطه استفاده کنند. در نتیجه، هم فریلنسر و هم مشتری، نیاز به پرداخت یک کارمزد خواهند داشت که برخی از پلتفرمها، مبلغی به میزان ۲۰% از ارزش کل پروژه را مطالبه میکنند. این مبلغ، بسیار زیاد است!

انجام این فرآیند، در یک سیستم غیر متمرکز بهتر است. به همین دلیل، Ethlance ایجاد شد! از آنجایی که Ethlance، یک dApp است، فریلنسرها و کارفرمایان، از قراردادهای هوشمند برای مدیریت معاملات خود استفاده میکنند. به این ترتیب، هیچ واسطهای برای پرداخت کارمزد نیز وجود ندارد! همچنین، این امر بدان معناست که افراد، همواره در زمان مقرر و تنها وقتی که کار تمام شده باشد، پول را پرداخت میکنند.
چه آینده ای در انتظار dApp ها است؟
بیش از ۱.۰۰۰ اپ غیر متمرکز وجود دارند که در حال حاضر، توسعه داده شدهاند و بسیاری از آنها، به دنبال تبدیل جهان به مکانی شفافتر و منصفانهتر هستند. جامعهه بلاک چین عقیده دارد که اپلیکیشن های غیر متمرکز، حوزه های بسیاری، از سیاست گرفته تا انرژی و حسابداری را دگرگون خواهند کرد.
در ادامه، شرح خواهیم داد که چگونه دو عدد از این حوزه ها (انرژی و سیاست) میتوانند از منافع اپلیکیشن های غیر متمرکز بهرهمند گردند.
انرژی
برق، یک منبع بینظیر است که موردنیاز هر فردی است. متأسفانه، بخش انرژی، غالبا توسط شرکتهای بزرگ که تنها هدف آنها، پولسازی هر چه بیشتر است کنترل میشود. به همین دلیل، افراد هیچ راهی جز پرداخت قیمتهای گران، تنها برای دسترسی داشتن به برق ندارند. پاور لجر (Power Ledger)، یک سازمان بلاک چینی است که در حال توسعه یک dApp برای حل این مشکل در جهان واقعی است.
ایده زیربنایی پاور لجر، فراهم کردن این امکان برای افراد است که برق اضافی خود را از طریق یک بازار همتا به همتا بفروشند. این پروژه، نه تنها انرژیهای سبز مانند انرژی خورشیدی را ترویج میدهد، بلکه همچنین اطمینان حاصل مینماید که خریداران، قیمتی منصفانه و شفاف پرداخت کنند. این امر، نیاز به واسطه (شرکتهای بزرگ) که معمولا بخش بزرگی از سود را برداشت خواهد کرد، حذف میکند.
سیاست
رأی دادن در یک انتخابات دولتی، یک حق انسانی مهم برای هر فرد است. در جهان واقعی، اغلب میشنویم که دولتها تلاش میکنند که رأیدهندگان را از طریق تهدیدها و خشونت بترسانند. حتی میشنویم که آنها سیستم رأی دهی را با حقهبازی فریب میدهند. در نتیجه، سیاست، حوزه ای است که تا حد زیادی از غیرمتمرکزسازی سود خواهد برد.
گروهی از توسعهدهندگانی که به دنبال حل این مشکلات هستند، سایت رأی من را دنبال کن (FollowMyVote) را ایجاد نمودهاند که امکان رأیدهی با استفاده از بلاک چین اتریوم را برای افراد فراهم خواهد کرد. با استفاده از یک اپ غیر متمرکز برای تأیید هویت رأیدهندگان، اکنون انتخابات میتواند امن، قابل اعتماد و شفاف باشد.
با استفاده از رأی من را دنبال کن، سیستم رأیدهی را نمیتوان فریب داد، زیرا هر رأی، به طور جداگانه در بلاک چین عمومی تأیید میگردد و قابل تغییر نیست.
پتانسیلهای دیگر:
- تبلیغات
- حسابداری
- بانکداری
- بیمه
- استقراضها و وامهای مسکن
- تأیید هویت
- املاک
- و بسیاری از صنایع دیگر!
حالا که با dApp ها یا اپلیکیشن های غیر متمرکز آشنا هستید، شاید تصمیم به یادگیری زبان سالیدیتی و ایجاد یک اپ غیر متمرکز خاص خود بگیرید. در هر صورت لطفا نظر و تجربیات خود در زمینه اپ های غیر متمرکز را با ما در میان بگذارید!
تو خیلی سایتا راجب Dapp خوندم اما درست متوجه نشدم . ولی سایت شما با مثالهای خوبش و توضیح ساده فهمیدنو خیلی آسون کرد ایول