اجاره عملیاتی چیست؟

اجاره عملیاتی (Operating Lease)، توافقی برای استفاده و بهره‌‌برداری از یک دارایی بدون مالکیت است. دارایی‌‌های مشترک که اجاره می‌شوند، عبارتند از: املاک، خودرو، هواپیما یا تجهیزات سنگین. با اجاره و عدم مالکیت، اجاره‌‌های عملیاتی شرکت‌‌ها را قادر می‌سازند که بواسطه استفاده از دارایی‌‌ها به عنوان هزینه‌‌های عملیاتی، از ثبت آن‌ها در ترازنامه‌‌هایشان جلوگیری کنند.

مقایسه اجاره عملیاتی و اجاره سرمایه

برای اینکه یک اجاره، برای اجاره سرمایه بودن (Capital Lease) واجد شرایط باشد، باید با معیارهای خاصی که طرح کلی آن توسط GAAP ارائه شده مطابقت داشته باشد:

• مدت اجاره برابر یا بیشتر از ۷۵ درصد عمر مفید تخمین‌‌زده شده دارایی است.
• ارزش فعلی پرداخت‌‌های برابر یا بیشتر از ۹۰٪ کل هزینه تجهیزات اصلی است.
• ممکن است مالکیت دارایی در پایان اجاره به مستاجر منتقل شود.
• اجاره شامل گزینه خرید باصرفه برای خرید تجهیزات زیر ارزش بازار است.

تحت یک اجاره سرمایه، مستاجر یک مالک به حساب می‌‌آید و می‌‌تواند مطالبه استهلاک و هزینه‌‌های بهره برای اهداف مالیاتی داشته باشد. با این حال، دارایی اجاره شده و پرداخت‌‌های اجاره بر روی ترازنامه نشان داده شده است. تحت اجاره عملیاتی، مستاجر با ریسک مالکیت مواجه نیست، اما نمی‌‌تواند ادعایی برای منافع مالیاتی داشته باشد.

تنظیم بدهی برای اجاره‌‌های عملیاتی

اجاره‌‌داری (لیزینگ) جایگزینی برای متحمل بدهی شدن، خرید دارایی‌‌ها و پرداخت بهره‌‌ی معوقه بدهی است. با تغییر اجاره‌‌های عملیاتی از هزینه عملیات به هزینه تامین مالی، هنگام طبقه‌‌بندی مجدد هزینه‌‌های عملیاتی، درآمد‌‌ عملیاتی برای یک شرکت همیشه افزایش خواهد یافت.

تأثیر بر صورتحساب‌‌های مالی

اگر هزینه‌‌های اجاره عملیاتی، نشان‌‌دهنده تعهدات ثابت برای آینده باشند، باید بیشتر از اینکه به عنوان هزینه‌‌های عملیاتی در نظر گرفته شوند، به عنوان هزینه‌‌های مالی مورد توجه قرار گیرند. این امر تاثیر مثبتی بر درآمد عملیاتی خواهد داشت، زیرا درآمد عملیاتی به عنوان خلوص هزینه‌‌های عملیاتی تعریف شده است. با این حال، حرکت اجاره عملیاتی از هزینه عملیاتی به هزینه مالی نباید بر درآمد خالص تاثیر بگذارد.

اگر ما استهلاک دارایی اجاره شده را به عنوان نماینده‌‌ای برای بخش اصلی بدهی در حال بازپرداخت در نظر بگیریم، درآمد عملیاتی تنظیم شده را می‌‌توان با اضافه کردن هزینه‌‌های سود انتسابی بر ارزش بدهی اجاره عملیاتی محاسبه کرد:

 تأثیر بر ارزیابی

هنگامی که ما هزینه‌‌های اجاره عملیاتی را به عنوان هزینه‌‌های تامین مالی مورد بررسی قرار می‌‌دهیم، دو اثر روی جریان نقدینگی آزاد به شرکت (FCFF) گذاشته می‌‌شود:

۱- FCFF افزایش می‌‌یابد، زیرا هزینه‌‌های سود انتسابی در اجاره‌‌های عملیاتی سرمایه گذاری شده به درآمد عملیاتی (EBIT) اضافه می‌‌شود.

۲. اگر ارزش کنونی اجاره‌‌های عملیاتی به دلیل تغییرات خالص در هزینه‌‌های سرمایه افزایش یابد (و بالعکس)،FCFF کاهش خواهد یافت.

علاوه بر این، هزینه متوسط وزنی سرمایه (wacc) با افزایش نرخ بدهی کاهش می‌یابد که تاثیر مثبتی بر ارزش شرکت دارد. توجه به این نکته مهم است که افزایش ارزش شرکت از ارزش دارایی خالص بدست نمی آید، بلکه صرفا از ارزش بدهی حاصل می‌شود. اگر نرخ بدهی ثابت باقی بماند و اجاره‌‌های عملیاتی نسبتا ارزشمند باشند، در نظر گرفتن اجاره‌‌های عملیاتی به عنوان بدهی باید اثری خنثی بر ارزش دارایی خالص داشته باشند.